Τυπικό οπιοποτείο στο Λονδίνο του 19ου αιώνα (εικόνα βασισμένη σε μαρτυρίες της εποχής). |
Το σώμα αμαρτάνει μια φορά και ξεμπερδεύει, γιατί η πράξη είναι ένας τρόπος εξαγνισμού. Δε μένει τιποτ’ άλλο παρά η ανάμνηση μιας απόλαυσης ή η πολυτέλεια της μεταμέλειας. Ο μόνος τρόπος να ξεφορτωθείς έναν πειρασμό είναι να ενδώσεις σε αυτόν. Αν του αντισταθείς, η ψυχή σου θ’ αρρωστήσει απ΄τη λαχτάρα για τα πράγματα που η ίδια απαγόρευσε στον εαυτό της, απ’ την επιθυμία για όσα οι τερατώδεις νόμοι της έχουν κηρύξει τερατώδη και παράνομα. Κάποιος είπε ότι τα πιο σημαντικά γεγονότα του κόσμου συντελούνται μέσα στο μυαλό. Στο μυαλό, λοιπόν, και μόνο σ’ αυτό γίνονται και οι μεγαλύτερες αμαρτίες του κόσμο.
Όταν ο ζωγράφος Μπάζιλ Χόλγορτ φιλοτεχνεί στον ηδονοθήρα Ντόριαν Γκρέυ ένα εξαιρετικά όμορφο πορτρέτο εμπνευσμένο από την ξεχωριστή ομορφιά του νεαρού Ντόριαν, εκείνος, συνεπαρμένος από την ομορφιά του πορτρέτου, πουλάει την ψυχή του στο διάβολο με αντάλλαγμα την αιώνια νεότητα και το αιώνιο κάλλος. Υπό την επιρροή του φίλου του, του λόρδου Χάρρυ Γουότσον, ο Ντόριαν Γκρέυ θα παραδοθεί σε έναν ακόλαστο τρόπο ζωής, που θα παραμείνει κρυφός από την υψηλή κοινωνία αλλά όχι και από το πορτρέτο του, αφού, σε αντίθεση με το άψογο παρουσιαστικό του, αυτό είναι που φέρει τα σημάδια της φθοράς του.
Το Πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέυ είναι το μοναδικό δημοσιευμένο μυθιστόρημα του Όσκαρ Ουάιλντ, το οποίο κυκλοφόρησε στο μηνιαίο περιοδικό Lippincott's Monthly Magazine στις 20 Ιουνίου 1890, για το τεύχος Ιουλίου του ίδιου έτους.
Οι εκδότες του περιοδικού, φοβούμενοι την ανηθικότητα του μυθιστορήματος, λογόκριναν το έργο και αφαίρεσαν περί τις 500 λέξεις πριν την δημοσίευση, χωρίς να ενημερώσουν τον Ουάιλντ. Ακόμα κι έτσι όμως, το έργο κατάφερε να εξοργίσει το βρετανικό κοινό, οδηγώντας μέχρι και σε κραυγές για δίωξη του συγγραφέα για προσβολή της βικτοριανής ηθικής.
Η άμεση απάντηση του Ουάιλντ σε αυτό ήταν μια σειρά από επιθετικές επιστολές-απαντήσεις στον Τύπο της εποχής. Εν συνεχεία ο Ουάιλντ αναθεώρησε την ιστορία για να την εκδώσει σε βιβλίο, προχωρώντας σε σημαντικές αλλαγές, διαγράφοντας αμφιλεγόμενα αποσπάσματα και προσθέτοντας καινούργια κεφάλαια καθώς και μια εισαγωγή ποτισμένη με αφορισμούς και σαρκασμό, η οποία έχει γίνει έκτοτε διάσημη ως αυτόνομο κείμενο.
Η τροποποιημένη έκδοση του βιβλίου κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ward Lock & Co τον Απρίλιο του 1891. Μερικοί μελετητές όμως θεωρούν ανώτερο το αρχικό μυθιστόρημα που είχε δημοσιευτεί στο Lippincott's.
Αποσπάσματα που παραλείφθηκαν για το βιβλίο
(ο Μπάζιλ για τον Ντόριαν) «Πόζαρε σαν τον Πάρι σε ντελικάτη πανοπλία, και σαν τον Άδωνι ντυμένος με κάπα κυνηγού και κρατώντας δόρυ. Στεφανωμένος με άνθη νούφαρων, έχει σταθεί στην πλώρη του πλοίου του Αδριανού, ατενίζοντας τον θολό, σμαραγδένιο Νείλο. Έγειρε πάνω από την κουπαστή, φτιαγμένη από κάποιο εκλεκτό ελληνικό ξύλο, και είδε στην βουβή αντανάκλαση του νερού το θαύμα της ομορφιάς του.»
(ο Λόρδος Χένρυ μιλώντας για την πίστη) «Δεν έχει τίποτα να κάνει με την θέλησή μας. Είναι είτε ένα δυσάρεστο ατύχημα, είτε το ατυχές αποτέλεσμα του ταπεραμέντου μας.»
«Δεν εννοείς ότι ο Μπάζιλ έχει καθόλου πάθος ή ρομαντισμό μέσα του;» / «Δεν ξέρω αν έχει καθόλου πάθος, άλλα σίγουρα έχει αρκετό ρομαντισμό», είπε ο Λόρδος Χένρυ, με ένα χαρούμενο βλέμμα στα μάτια του. «Δεν σε άφησε πότε να το καταλάβεις;» / «Ποτέ. Πρέπει οπωσδήποτε να τον ρωτήσω γι' αυτό. Ξαφνιάζομαι που το ακούω.»
(ο Μπάζιλ περιγράφει τον Ντόριαν) «Όσο σκληρός και ευθύς κι αν ήταν, υπήρχε μια τρυφερότητα στο φέρσιμό του που ήταν εντελώς γυναικεία.»
(ο Μπάζιλ στον Ντόριαν) «Είναι αλήθεια ότι σε λάτρεψα με μεγαλύτερο ρομαντισμό από όσο προσφέρει συνήθως ένας άντρας σε φίλο του. Με κάποιον τρόπο, ποτέ δεν αγάπησα καμία γυναίκα. Υποθέτω ότι δεν είχα ποτέ χρόνο. Ίσως, όπως λέει κι ο Χάρυ, ένα αληθινά grande passion είναι προνόμιο των ανθρώπων που δεν έχουν να κάνουν τίποτα. Αυτή είναι η μόνη χρησιμότητα των αργόσχολων τάξεων μιας χώρας.»
(ο Μπάζιλ αντιπαρατίθεται με τον Ντόριαν) «Ντόριαν, Ντόριαν, η φήμη σου είναι διαβόητη. Ξέρω πως εσύ κι ο Χάρυ είσαστε αχώριστοι. Νομίζω πως και μόνον αυτός ο λόγος αρκούσε να σε κάνει να μην επιτρέψεις να γίνει σκουπίδι τ' όνομα της αδερφής του.
➤ Το πορτραίτο του Ντόριαν Γκρέι - Διαβαστε περισσοτερα...
➤ Oscar Wilde