Η γέννηση της γραφής

Μετά την ανακάλυψη της κεραμικής την 7η χιλιετία, της μεταλλουργίας και της γραφής γύρω στο 3500 π.Χ., εμφανίζονται οι πρώτες πόλεις.

Ο καταμερισμός της εξειδικευμένης εργασίας δημιουργεί μια κάθετη κοινωνική διαστρωμάτωση που έχει στην κορυφή της το παλάτι, όπου βρίσκεται το κέντρο διαχείρισης του κεφαλαίου.

Η γραφή γεννήθηκε για να εξυπηρετήσει τις νέες λογιστικές ανάγκες. Στη Μεσοποταμία, οι Σουμέριοι ανακαλύπτουν τη σφηνοειδή γραφή που χρησιμοποιήθηκε από τη σουμεριακή και την ακκαδική γλώσσα.

Εμφανίζεται γύρω στο 3300 π.Χ. και εκλείπει στα χρόνια του Χριστού. Το όνομά της το οφείλει στο βασικό της γραφικό σημείο που έχει μορφή σφήνας. Στην Αίγυπτο, η ιερογλυφική γραφή χρησιμοποιήθηκε από το 3150 π.Χ. περίπου ως το τέλος του 4ου αιώνα μ.Χ.

Ενώ η σφηνοειδής εξελίχθηκε μέσα από ένα λογιστικό σύστημα, το ιερογλυφικό γραφικό σύστημα της Αιγύπτου εμφανίζεται εξαρχής σχεδόν ολοκληρωμένο. Απλοποιημένη μορφή της ιερογλυφικής είναι η ιερατική που, γύρω στο 650 π.Χ., θα δώσει την ακόμη πιο απλοποιημένη δημοτική.

Η ιερογλυφική γραφή συνδέεται άμεσα με τις ζωγραφικές παραστάσεις σε μια μορφή που θυμίζει σημερινά κόμικς ή κλασικά εικονογραφημένα. Γύρω στα μέσα της 3ης χιλιετίας, στις περιοχές της Συρίας και της Παλαιστίνης, εμφανίζονται δύο φωνητικά αλφάβητα, το σφηνοειδές της Ουγκαρίτ και το φοινικικό.

Με βάση το φοινικικό οι Έλληνες θα φτιάξουν το δικό τους αλφάβητο, που οι Ρωμαίοι θα μετατρέψουν σε λατινικό, στο οποίο θα βασιστούν όλες οι ευρωπαϊκές γλώσσες. Μέσα από το ελληνικό θα βγει αργότερα και το σλαβικό αλφάβητο.