Τεχνητή νοημοσύνη

Θρησκείες και αποχή από το φαγητό Σεξ και λαγνεία Lifting Το πέπλο Ιστορία των γυναικών Άρης Ένας πλανήτης μεταξύ μύθου και επιστήμης Sherlock Holmes Ερωτας Ναΐτες Ιππότες CRAC Όταν η οικονομία κινδυνεύει να χρεοκοπήσει Ψέμα Απαρτχάιντ Νότια Αφρική Ηθική Σαββατοκύριακο Οι δύο ημέρες που άλλαξαν τον κόσμο Προσευχη Γεωπολιτική Αμβλωση Scoop Όταν η δημοσιογραφία κάνει πρωτοσέλιδα Τεχνητή νοημοσύνη Κράτος και εκκλησία Ευρώπη Περιβαλλοντισμός Διαζύγιο Η λέξη και το σώμα Αποικίες Δικαιώματα Εικόνες Πιστη Σιωνισμός - Οι ρίζες του εβραϊκού κράτους Ωροσκόπος - Γιατι συνεχιζει να μας γοητευει

Roger Penrose
Ο νέος αυτοκράτορας

Oι υπέρμαχοι της τεχνητής νοημοσύνης διατείνονταν, για δεκαετίες, ότι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές σύντομα θα είναι σε θέση να κάνουν ό,τι και το ανθρώπινο μυαλό.

Oμολογουμένως, σήμερα παίζουν σκάκι σε επίπεδο γκραν μετρ, όμως «κατανοούν» το παιχνίδι όπως εμείς; Θα μπορέσουν πράγματι οι υπολογιστές να κάνουν όλα όσα μπορεί να κάνει το ανθρώπινο μυαλό;

Σε αυτό το περιεκτικό και συχνά αμφισβητούμενο βιβλίο ο Roger Penrose -διαπρεπής φυσικός, που τιμήθηκε, μαζί με τον Steven Hawking, με το Bραβείο Φυσικής Wolf- υποστηρίζει την άποψη ότι υπάρχουν κάποιες πλευρές της ανθρώπινης νόησης που δεν μπορεί να μιμηθεί μια μηχανή.

Aν και το βιβλίο καλύπτει πολλούς τομείς, όπως τη θεωρία της σχετικότητας, τη κβαντομηχανική και την κοσμολογία, κεντρικό του θέμα είναι αυτό που οι φιλόσοφοι ονομάζουν «πρόβλημα νους-σώμα». O Penrose διερευνά το πώς λειτουργεί το μυαλό -με βάση τις υπάρχουσες θεωρίες της φυσικής και των μαθηματικών- και πόσο μας χρειάζεται ακόμη να μάθουμε για να κατανοήσουμε τις φυσικές λειτουργίες της συνείδησης. Συγκεκριμένα, υποστηρίζει ότι υπάρχει ένα σημαντικό χάσμα στην γνώση μας στο σημείο που συναντιέται η κλασική με την κβαντική φυσική.

O Penrose ανήκει σ’ ένα ολοένα αυξανόμενο αριθμό φυσικών που πιστεύουν ότι ο Aϊνστάιν δεν είχε πεισμώσει όταν έλεγε ότι «το μικρό του δακτυλάκι» του είχε πει ότι η κβαντομηχανική είναι ατελής και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι για την κατανόηση της λειτουργίας του νου είναι απαραίτητοι νόμοι βαθύτεροι από την κβαντομηχανική. Για να υποστηρίξει αυτόν τον ισχυρισμό ο Penrose οδηγεί τον αναγνώστη σε ένα καταπληκτικό ταξίδι που περιλαμβάνει θέματα όπως οι μιγαδικοί αριθμοί, οι μηχανές Turing, η συμπλεκτική θεωρία, η κβαντομηχανική, το παράδοξο του Godel, τον χώρο των φάσεων, τον χώρο Hilbert, τις μαύρες τρύπες, τις λευκές τρύπες, την ακτινοβολία Hawking, την εντροπία, τους ημικρύσταλλους, την δομή του εγκεφάλου και ένα σωρό άλλα θέματα. Tα διαφωτιστικά (και συχνά διασκεδαστικά) σχέδια του Penrose κάνουν κατανοητές τις απόψεις που αναπτύσει σ’ όλο το βιβλίο.

Όπως υποστηρίζει ο Martin Gardner στον πρόλογο του βιβλίου, «τα επιτεύματα του Penrose στα μαθηματικά και τη φυσική πηγάζουν από ένα αίσθημα θαυμασμού -που κρατά μια ολόκληρη ζωή- για το μυστήριο και την ομορφιά της ύπαρξης. Tο «μικρό του δακτυλάκι» του λέει ότι ο ανθρώπινος νους είναι κάτι παραπάνω από μια απλή συνάθροιση μικροσκοπικών συρμάτων και διακοπτών».

O Nέος Aυτοκράτορας(;) θα γοητεύσει όλους όσους ενδιαφέρονται για την μοντέρνα φυσική και τη σχέση της με φιλοσοφικά ζητήματα, καθώς και τους φυσικούς, τους μαθηματικούς, τους φιλόσοφους και τους διαφωνούντες για την τεχνητή νοημοσύνη.

John Searle
Νους, εγκέφαλος και επιστήμη

Το "Νους, Εγκέφαλος και Επιστήμη" εξετάζει εκείνα ακριβώς τα προβλήματα που φέρνουν σε αμηχανία τους ανθρώπους, και κάνει αυτό που το καλό φιλοσοφικό έργο πάντα πετυχαίνει: διαλύει την πλάνη που δημιουργεί η απατηλή σύγκρουση των αληθειών.

Πώς μπορούμε να δεχθούμε τη σύμφωνη με την κοινή λογική και διαίσθηση άποψη ότι είμαστε συνειδητά, ελεύθερα, έλλογα όντα σε ένα σύμπαν που η επιστήμη μάς λεει ότι αποτελείται από άνοα φυσικά σωματίδια;

Ο Searle αναπτύσσει με συντομία και σαφήνεια τα επιχειρήματα ενάντια σε διαδεδομένες θέσεις της φιλοσοφίας τού νου, και περιγράφει λεπτομερειακά τα όσα οι ιδέες του συνεπάγονται για το πρόβλημα της σχέσης του σώματος και του νου, την τεχνητή νοημοσύνη, τη γνωστική επιστήμη και τη φιλοσοφία των κοινωνικών επιστημών.

Marvin Minsky
Η κοινωνία της νόησης

Αναλύοντας την αρχιτεκτονική του ανθρώπινου νου

"Ένα κολάζ διαφορετικών ιδεών από τον πατέρα της τεχνητής νοημοσύνης, που αφήνει άναυδο τον αναγνώστη· το βιβλίο είναι γεμάτο ευφυΐα και εύστοχους αφορισμούς."
(Douglas Hofstadter, Πανεπιστήμιο της Ιντιάνα)

"270 καταπληκτικά, πρωτότυπα κείμενα [...] σχετικά με τον τρόπο που λειτουργεί η νόηση."
(Isaac Asimov)

"Έξυπνο, εμπνευσμένο, γεμάτο ευφυολογήματα, αφορισμούς και κατατοπιστικά σχήματα. Είναι απόλαυση να το διαβάζεις [...]."

(The New York Times Book Review)

John Haugeland
Τεχνητή νοημοσύνη
Σχεδιάζοντας τη νόηση: από την υπολογιστική θεωρία στις σύγχρονες ευφυείς μηχανές

"Όσον αφορά την Τεχνητή Νοημοσύνη, οι άνθρωποι συνήθως χωρίζονται στους 'χλευαστές' και στους 'οπαδούς'. Οι πρώτοι βρίσκουν την όλη ιδέα τελείως παράλογη -όχι απλώς λανθασμένη, αλλά γελοία- παρόμοια με το να φανταζόμαστε ότι το αυτοκίνητό μας μας μισεί ή με το να ισχυριζόμαστε πως μια δολοφονική σφαίρα θα έπρεπε να φυλακιστεί. Οι δεύτεροι, αντίθετα, είναι εξίσου σίγουροι πως είναι μόνο θέμα χρόνου. Υπολογιστές που σκέπτονται, ισχυρίζονται, είναι το ίδιο αναπόφευκτοι όπως τα διαπλανητικά ταξίδια ή η τηλεόραση τσέπης.


Αξιοσημείωτο είναι το πόσο ολοκληρωτικά πεπεισμένη είναι η κάθε πλευρά: 'Μα είναι τόσο φανερό', λένε και οι δυο, 'μόνο ένας φανατικός θα διαφωνούσε'. Εμείς εδώ δεν θα υπερασπιστούμε με φανατισμό καμία πλευρά. Η Τεχνητή Νοημοσύνη δεν είναι ούτε παράλογη ούτε αναπόφευκτη. Αντίθετα, βασίζεται σε μια ισχυρή ιδέα, η οποία πιθανόν είναι σωστή (ή σωστή από μερικές απόψεις) και εξίσου πιθανόν μπορεί να μην είναι".

(από την Εισαγωγή του συγγραφέα)

Ισαάκ Ασίμωφ

Εγώ, το ρομπότ

Οι τρεις νόμοι συμπεριφοράς των ρομπότ:

1. Δεν επιτρέπεται στο Ρομπότ να βλάπτη τον άνθρωπο ή με την αδράνειά του ν' αφήση να πάθη κακό.

2. Το Ρομπότ πρέπει να υπακούη στις διαταγές που λαμβάνει από τον άνθρωπο, εκτός εάν οι διαταγές αυτές έρχονται σε αντίθεση με τον Πρώτο Νόμο.

3. Το Ρομπότ πρέπει να προστατεύη την ύπαρξή του, εφ' όσον η φροντίδα αυτή δεν συγκρούεται με τον Πρώτο και Δεύτερο Νόμο.