Η γέννηση της βιοπολιτικής
Παραδόσεις στο Κολλέγιο της Γαλλίας (1978-1979)
"Η Γέννηση της Βιοπολιτικής", σειρά μαθημάτων που παρέδωσε ο Μισέλ Φουκώ στο Κολλέγιο της Γαλλίας από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 1979, συνεχίζει το Ασφάλεια, Επικράτεια, Πληθυσμός, σειρά μαθημάτων του προηγούμενου έτους. Ο Μισέλ Φουκώ, αφού κατέδειξε τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική οικονομία κατά τον 18ο αιώνα σηματοδοτεί τη γέννηση μιας καινούργιας διακυβερνησιακής λογικής -λιγότερη διακυβέρνηση, μέσω της μέριμνας για μέγιστη αποτελεσματικότητα, με δεδομένη τη φυσικότητα των προς αντιμετώπιση προβλημάτων-, ασχολείται με την ανάλυση των μορφών αυτής της φιλελεύθερης κυβερνητικότητας.
Ποια είναι τα ειδοποιά γνωρίσματα της φιλελεύθερης τέχνης διακυβέρνησης όπως αυτή εμφανίζεται τον 18ο αιώνα; Ποια κρίση κυβερνητικότητας χαρακτηρίζει τον σύγχρονο κόσμο και σε ποιες αναθεωρήσεις της φιλελεύθερης διακυβέρνησης μας οδήγησε; Σε τούτο το διαγνωστικό καθήκον ανταποκρίνεται η μελέτη των δύο μεγάλων φιλελεύθερων σχολών του 20ού αιώνα, του γερμανικού ορντοφιλελευθερισμού και του φιλελευθερισμού της Σχολής του Σικάγου- μοναδική εξόρμηση του Μισέλ Φουκώ, σε όλη τη διάρκεια της διδασκαλίας του στο Κολλέγιο της Γαλλίας, στον χώρο της σύγχρονης ιστορίας.
Η ανάλυση αυτή αναδεικνύει τον παράδοξο ρόλο που παίζει η "κοινωνία" σε σχέση με τη διακυβέρνηση: η πρώτη είναι μια βασική αρχή εν ονόματι της οποίας η δεύτερη τείνει να αυτοπεριορίζεται, αλλά και αποτελεί μόνιμο στόχο μιας διαρκούς διακυβερνησιακής παρέμβασης, προκειμένου να παραχθούν, να πολλαπλασιαστούν και να εξασφαλιστούν οι αναγκαίες για τον οικονομικό φιλελευθερισμό ελευθερίες. Έτσι η κοινωνία των πολιτών, που δύσκολα θα μπορούσε να θεωρηθεί αντίθετη στο Κράτος, είναι σύστοιχη της φιλελεύθερης τεχνολογίας διακυβέρνησης.
"[...] ο οικονομικός κόσμος είναι εκ φύσεως αδιαφανής, είναι εκ φύσεως μη ολοποιήσιμος. Συγκροτείται από καταβολής και εξ ορισμού από απόψεις, η πολλαπλότητα των οποίων είναι τόσο περισσότερο αναπαλλοτρίωτη όσο αυτή ακριβώς η πολλαπλότητα εξασφαλίζει αυθόρμητα και σε τελική ανάλυση τη σύγκλισή τους. Η οικονομία είναι μια άθεη θεωρία· η οικονομία είναι μια θεωρία χωρίς Θεό· η οικονομία είναι μια θεωρία χωρίς ολότητα· η οικονομία είναι μια θεωρία που αρχίζει να φανερώνει όχι μόνο την αχρηστία αλλά το ανέφικτο μιας κυρίαρχης σκοπιάς, μιας σκοπιάς του κυρίαρχου επί της ολότητας του Κράτους που πρέπει να κυβερνήσει. Η οικονομία κλέβει από τη νομική μορφή του κυρίαρχου που ασκεί την κυριαρχία του εντός ενός Κράτους αυτό που θα αναδειχθεί ως το ουσιώδες της ζωής μιας κοινωνίας, δηλαδή τις οικονομικές διαδικασίες. Ο φιλελευθερισμός, στη σύγχρονη συγκρότησή του, άρχισε όταν ακριβώς διατυπώθηκε το ουσιώδες ασύμβατο μεταξύ αφενός της μη ολοποιήσιμης πολλαπλότητας που χαρακτηρίζει τα υποκείμενα συμφέροντος, τα οικονομικά υποκείμενα, και αφετέρου της ολοποιητικής ενότητας του νομικά κυρίαρχου".
Μισέλ Φουκώ
Antonio Cassese
Διεθνές δίκαιο
Το έργο αποτελεί μία συνολική θεώρηση του κλάδου του διεθνές δικαίου. Παρουσιάζονται και αναλύονται οι θεμελιώδεις έννοιες, αρχές και θεσμοί του διεθνούς δικαίου, αλλά και επιμέρους αντικείμενα διεθνών ρυθμίσεων, όπως η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το περιβάλλον, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, η ποινική καταστολή των διεθνών εγκλημάτων και η διεθνής αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Ο συγγραφέας προσεγγίζει τους διεθνείς κανόνες και θεσμούς μέσα από την ιστορική τους προέλευση και την ιδεολογική τους διάσταση κατά τρόπο ώστε να αναδεικνύεται η δυναμική διάσταση του διεθνούς δικαίου.
Paul Virilio
Πανικόβλητη πόλη
Το αλλού αρχίζει εδώ
Τόπος ανάδυσης της πολιτικής, η Κοσμόπολις είναι και ο τόπος ανάδυσης της στρατηγικής, καθώς γεωπολιτική και γεωστρατηγική συγχέονται στα τείχη, τους πύργους, το οδικό της δίκτυο.
Ωστόσο, από το 2001 και μετά, αυτή η γεωγραφική διάσταση των συγκρούσεων έχει ριζικά αλλάξει φύση, σε σημείο ώστε η Μητροπολιτική συγκέντρωση να υπερτερεί στο εξής από την πάγια Γεωπολιτική των εθνών.
Μετά τη Χιροσίμα, η μεγάλη επίθεση εναντίον της Νέας Υόρκης εγκαινίασε πράγματι την εποχή της "ανισορροπίας του τρόμου", καταστρέφοντας τη στρατηγική σημασία όχι μόνο του αριθμού των αντιπάλων, αλλά και κάθε έκτασης.
Επικεντρώνοντας έτσι το φόβο στη συγκέντρωση των μητροπόλεων και μόνο, ο αυτοκτονικός χαρακτήρας της εμπλεκόμενης δράσης κατέστρεψε, μαζί με τη στρατιωτική μορφή του πολέμου, την πολιτική μορφή της πόλης.
Zygmunt Bauman
Παγκοσμιοποίηση
Οι συνέπειες για τον άνθρωπο
Ο όρος παγκοσμιοποίηση είναι, στις μέρες μας, ένας από τους πιο πολυσυζητημένους. Για ορισμένους, σημαίνει αυτό που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε, αν θέλουμε να ευτυχήσουμε. Για κάποιους άλλους, η "παγκοσμιοποίηση" είναι η αιτία της δυστυχίας μας. Ωστόσο, για όλους, η "παγκοσμιοποίηση" είναι η αναπόφευκτη μοίρα αυτού του κόσμου, μια μη αναστρέψιμη διαδικασία.
Το βιβλίo αυτό επιχειρεί να δείξει ότι οι αθέατες πλευρές του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης είναι περισσότερες από τις ορατές. Ξετυλίγοντας τις κοινωνικές ρίζες και τις κοινωνικές συνέπειες της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης, θα επιχειρήσουμε να ξεδιαλύνουμε ένα μέρος της ομίχλης που περιβάλλει τον όρο ο οποίος φιλοδοξεί να φωτίσει τη σύγχρονη ανθρώπινη κατάσταση.
Friedrich Ratzel
Ο ζωτικός χώρος
Η χωρική άποψη της δημιουργίας ενός είδους ή μιας φυλής πρέπει να αναλυθεί σε τρεις διαφορετικές φάσεις, οι οποίες αναφέρονται σε γεωγραφικές περιοχές με μεγάλη μεταξύ τους απόκλιση μεγέθους.
Πρώτα δημιουργείται μια ποικιλία σε μια συγκεκριμένη περιοχή, η οποία βρίσκεται στο χώρο που καταλαμβάνουν οι οικογένειες φυλών κοινής προελεύσεως, ή περιβάλλεται από αυτόν. Αν η νέα μορφή αποδειχθεί βιώσιμη, τότε εξαπλώνεται, η νέα δε περιοχή που προκύπτει, είναι ενιαία και μεγαλύτερη από την πρώτη. Η νέα περιοχή περιβάλλεται από συνοριακά ή ακρότατα σημεία και φιλοξενεί μεταβατικές μορφές και διακλαδώσεις.
Με τον καιρό, τα σύνορα εξαφανίζονται, επειδή οι μεταβατικές μορφές είτε απορροφώνται, είτε ανάγονται σε αυτόνομες φυλές ή είδη, και έτσι η περιοχή των νέων ειδών έρχεται σε επαφή με αυτήν που κατοικούν οι πιο διαφοροποιημένες μορφές. Οι τελευταίες ίσως υπερβούν τα όρια της πρώτης περιοχής καταλύοντας τη συνοχή της. Στο τέλος, από την μοναδική, μεγάλη και ενιαία περιοχή απομένουν απλώς μερικοί θύλακες, μερικές νησίδες.
Αν παρατηρήσουμε αυτή την πορεία στο σύνολό της, θα δούμε ότι μια περιορισμένη, στις πρώτες φάσεις, περιοχή ανάπτυξης ακολουθείται κατά σειρά από μια ευρεία περιοχή με συσχετικές μεταβατικές μορφές και στο τέλος ξανά από περιορισμένες περιοχές υποχώρησης. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι εξετάζουμε διαδικασίες που χρειάζονται χιλιετίες για να ολοκληρωθούν.
Η ανάπτυξη νέων μορφών ζωής εξαρτάται σε πολλές περιπτώσεις από μια αλληλουχία χωρικών συρρικνώσεων ή εξαπλώσεων. Νέες ποικιλίες και είδη αποζητούν συχνά στενό χώρο για την απομόνωση και διαφοροποίησή τους. Από τη στιγμή όμως που θα αποκτήσουν τα καινούργια τους χαρακτηριστικά θα χρειαστούν ευρύ χώρο, για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους στις επιμειξίες και τις κλιματικές επιδράσεις.
Διεθνές δίκαιο
Το έργο αποτελεί μία συνολική θεώρηση του κλάδου του διεθνές δικαίου. Παρουσιάζονται και αναλύονται οι θεμελιώδεις έννοιες, αρχές και θεσμοί του διεθνούς δικαίου, αλλά και επιμέρους αντικείμενα διεθνών ρυθμίσεων, όπως η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, το περιβάλλον, το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο, η ποινική καταστολή των διεθνών εγκλημάτων και η διεθνής αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Ο συγγραφέας προσεγγίζει τους διεθνείς κανόνες και θεσμούς μέσα από την ιστορική τους προέλευση και την ιδεολογική τους διάσταση κατά τρόπο ώστε να αναδεικνύεται η δυναμική διάσταση του διεθνούς δικαίου.
Πανικόβλητη πόλη
Το αλλού αρχίζει εδώ
Τόπος ανάδυσης της πολιτικής, η Κοσμόπολις είναι και ο τόπος ανάδυσης της στρατηγικής, καθώς γεωπολιτική και γεωστρατηγική συγχέονται στα τείχη, τους πύργους, το οδικό της δίκτυο.
Ωστόσο, από το 2001 και μετά, αυτή η γεωγραφική διάσταση των συγκρούσεων έχει ριζικά αλλάξει φύση, σε σημείο ώστε η Μητροπολιτική συγκέντρωση να υπερτερεί στο εξής από την πάγια Γεωπολιτική των εθνών.
Μετά τη Χιροσίμα, η μεγάλη επίθεση εναντίον της Νέας Υόρκης εγκαινίασε πράγματι την εποχή της "ανισορροπίας του τρόμου", καταστρέφοντας τη στρατηγική σημασία όχι μόνο του αριθμού των αντιπάλων, αλλά και κάθε έκτασης.
Επικεντρώνοντας έτσι το φόβο στη συγκέντρωση των μητροπόλεων και μόνο, ο αυτοκτονικός χαρακτήρας της εμπλεκόμενης δράσης κατέστρεψε, μαζί με τη στρατιωτική μορφή του πολέμου, την πολιτική μορφή της πόλης.
Πρωτοφανές ιστορικό συμβάν, στο οποίο εξαφανίζεται, μαζί με τον διακηρυγμένο εχθρό, και η δυνατότητα μίας οποιασδήποτε νίκης... αφού κανένας δεν μπορεί να νικήσει σε έναν "πόλεμο" στον όποιο δεν γνωρίζει τον "εχθρό". [...]
Παγκοσμιοποίηση
Οι συνέπειες για τον άνθρωπο
Ο όρος παγκοσμιοποίηση είναι, στις μέρες μας, ένας από τους πιο πολυσυζητημένους. Για ορισμένους, σημαίνει αυτό που είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε, αν θέλουμε να ευτυχήσουμε. Για κάποιους άλλους, η "παγκοσμιοποίηση" είναι η αιτία της δυστυχίας μας. Ωστόσο, για όλους, η "παγκοσμιοποίηση" είναι η αναπόφευκτη μοίρα αυτού του κόσμου, μια μη αναστρέψιμη διαδικασία.
Το βιβλίo αυτό επιχειρεί να δείξει ότι οι αθέατες πλευρές του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης είναι περισσότερες από τις ορατές. Ξετυλίγοντας τις κοινωνικές ρίζες και τις κοινωνικές συνέπειες της διαδικασίας της παγκοσμιοποίησης, θα επιχειρήσουμε να ξεδιαλύνουμε ένα μέρος της ομίχλης που περιβάλλει τον όρο ο οποίος φιλοδοξεί να φωτίσει τη σύγχρονη ανθρώπινη κατάσταση.
Ο ζωτικός χώρος
Η χωρική άποψη της δημιουργίας ενός είδους ή μιας φυλής πρέπει να αναλυθεί σε τρεις διαφορετικές φάσεις, οι οποίες αναφέρονται σε γεωγραφικές περιοχές με μεγάλη μεταξύ τους απόκλιση μεγέθους.
Πρώτα δημιουργείται μια ποικιλία σε μια συγκεκριμένη περιοχή, η οποία βρίσκεται στο χώρο που καταλαμβάνουν οι οικογένειες φυλών κοινής προελεύσεως, ή περιβάλλεται από αυτόν. Αν η νέα μορφή αποδειχθεί βιώσιμη, τότε εξαπλώνεται, η νέα δε περιοχή που προκύπτει, είναι ενιαία και μεγαλύτερη από την πρώτη. Η νέα περιοχή περιβάλλεται από συνοριακά ή ακρότατα σημεία και φιλοξενεί μεταβατικές μορφές και διακλαδώσεις.
Με τον καιρό, τα σύνορα εξαφανίζονται, επειδή οι μεταβατικές μορφές είτε απορροφώνται, είτε ανάγονται σε αυτόνομες φυλές ή είδη, και έτσι η περιοχή των νέων ειδών έρχεται σε επαφή με αυτήν που κατοικούν οι πιο διαφοροποιημένες μορφές. Οι τελευταίες ίσως υπερβούν τα όρια της πρώτης περιοχής καταλύοντας τη συνοχή της. Στο τέλος, από την μοναδική, μεγάλη και ενιαία περιοχή απομένουν απλώς μερικοί θύλακες, μερικές νησίδες.
Αν παρατηρήσουμε αυτή την πορεία στο σύνολό της, θα δούμε ότι μια περιορισμένη, στις πρώτες φάσεις, περιοχή ανάπτυξης ακολουθείται κατά σειρά από μια ευρεία περιοχή με συσχετικές μεταβατικές μορφές και στο τέλος ξανά από περιορισμένες περιοχές υποχώρησης. Ας μην ξεχνάμε, όμως, ότι εξετάζουμε διαδικασίες που χρειάζονται χιλιετίες για να ολοκληρωθούν.
Η ανάπτυξη νέων μορφών ζωής εξαρτάται σε πολλές περιπτώσεις από μια αλληλουχία χωρικών συρρικνώσεων ή εξαπλώσεων. Νέες ποικιλίες και είδη αποζητούν συχνά στενό χώρο για την απομόνωση και διαφοροποίησή τους. Από τη στιγμή όμως που θα αποκτήσουν τα καινούργια τους χαρακτηριστικά θα χρειαστούν ευρύ χώρο, για να ενισχύσουν την ανθεκτικότητά τους στις επιμειξίες και τις κλιματικές επιδράσεις.
Geopolitics: A Very Short Introduction
Shows how geopolitics provides an essential guide to making sense of contemporary events such as Brexit and the rise of China
Includes new sections considering the recent rise of populism and economic nationalism worldwide
Considers the role that popular culture and everyday objects play in informing our geopolitical understandings and behaviour
Offers a broad perspective drawing on regional and thematic case studies
Considers both historical approaches to geopolitics and the ways in which it affects the lives of people today
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου