Σε µια εποχή, κατά την οποία, λόγω των θρησκευτικών διαιρέσεων, η εκκλησιαστική συνάθροιση χάνει την ελκυστικότητά της, ο θρησκευτικός θεσµός χάνει την ικανότητά του ως ενοποιητικός µηχανισµός κοινωνικού ελέγχου και ο θρησκευτικός λόγος (κήρυγµα) αντιµετωπίζεται µε αδιαφορία ή σκεπτικισµό, οι αίθουσες των δικαστηρίων, µε τη θεαµατικότητα, το τελετουργικό, τους υψηλούς ρητορικούς τόνους, την ιδιαίτερη ενδυµασία (κουστούµια) των παραγόντων της δίκης, τη συναισθηµατικά φορτισµένη ατµόσφαιρα, θα καλύψουν το κενό, συγκροτώντας προνοµιακό τόπο για τη διαµόρφωση µιας συλλογικής ηθικής συνείδησης.
Οι δίκες-λαϊκά θεάµατα αποτελούν πηγή έντονης συγκίνησης, αλλά και πηγή ιστοριών µε ηθικοπολιτικά διδάγµατα. Η δυναµική του φαινοµένου θα οδηγήσει στη συγκρότηση ενός «θεατρικού» κοινού, που αγαπά να παρακολουθεί δίκες.
∆εν είναι σπάνιο το φαινόµενο να µεταφέρονται στη θεατρική σκηνή παραλλαγµένες δικαστικές υποθέσεις που έχουν εντυπωσιάσει το κοινό της εποχής του. Μεγάλο µέρος του πρωτο-ελισαβετιανού θεάτρου πηγάζει από τα δικαστήρια όπου η άσκηση/ µαθητεία στο putting the case καταλήγει στο καθαρό θέατρο.
Είναι ενδεικτική η διαπλοκή θεάτρου-δικαστηρίου, η υποκατάσταση της σκηνής της δίκης από τη σκηνή του θεάτρου στην τραγωδία Άµλετ.
Στα έργα του Σαίξπηρ ανιχνεύονται στοιχεία, αν και παραλλαγµένα, από διάσηµες δικαστικές υποθέσεις της εποχής του, η ανάµνηση των οποίων προφανώς παραµένει ζωντανή στο κοινό του.
∆ύο ενδεικτικά παραδείγµατα αξίζει να αναφερθούν.
Η ιστορία του Βασιλιά Ληρ παραπέµπει στην υπόθεση Annesley (Annesley case 1604). Ο Brian Annesley, κάτοικος του Kent, βυθίζεται σε γεροντική άνοια που τον καθιστά ανίκανο να διοικήσει την περιουσία του. Οι δύο µεγαλύτερες κόρες του οδηγούνται στο δικαστήριο προκειµένου να κηρυχθεί σε κατάσταση ανικανότητας. Η µικρότερη κόρη του που ακούει στο όνοµα Cordell θέλει να προφυλάξει τον πατέρα της από την αισχύνη και επιτυγχάνει την έκδοση δικαστικής απόφασης, διά της οποίας η διοίκηση της περιουσίας του ανατίθεται σε ένα τρίτο πρόσωπο εµπιστοσύνης.
Με τον θάνατο του πατέρα, που θα συµβεί ένα χρόνο αργότερα, οι δύο µεγαλύτερες κόρες θα αµφισβητήσουν την εγκυρότητα της πατρικής διαθήκης που άφηνε το κυριότερο µέρος της περιουσίας στην Cordell, όµως το Court of Chancery θα απορρίψει την αίτησή τους και θα αναγνωρίσει την εγκυρότητα της διαθήκης.
Η λίβρα σάρκας που ο Εβραίος δανειστής Σάυλοκ, στον Έµπορο της Βενετίας, διεκδικεί από το σώµα του οφειλέτη του Αντόνιο, δυνάµει σχετικού όρου που υπάρχει στη σύµβαση δανείου, για την περίπτωση µη έγκαιρης εξόφλησης, ασφαλώς και απηχεί την τύχη που επιφυλάχτηκε στον Εβραίο Rodrigo Lopez, ιατρό από την Πορτογαλία, µέλος της αυλής της Ελισάβετ, ο οποίος κατηγορήθηκε εντελώς άδικα για προδοσία υπέρ της εχθρικής χώρας Ισπανίας. Ο ατυχής καταδικάστηκε σε θάνατο µε φρικτά βασανιστήρια: στο όνοµα του λαού, το σώµα του διαµελίστηκε σε κοµµάτια που πετάχτηκαν στις τέσσερις γωνίες του Λονδίνου για παραδειγµατισµό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου