Μιουζικαλ

Παράσταση μουσικο - θεατρική, κινηματογραφική ή τηλεοπτικη - η οποία περιλαμβάνει τη χρήση μουσικής, διαλόγων και χορού.

Η προέλευση

Το μιουζικαλ καθιερώθηκε μεταξύ του 19ου και του 20ού αιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες, ως έμμεσος απόγονος της ευρωπαϊκής οπερέτας. Ο πρόδρομος του είδους ήταν το σόου του Broadway The black crook (1866), εμπνευσμένο από τον Φαουστ J.W. φον Γκαίτε.

Ιδρυτής του μιουζικαλ  θεωρείται ο Ιρλανδός V. Herbert (1859-1924), ο οποίος φτανει στη Νέα Υόρκη το 1886 και δραστηριοποιείται για πάνω από τριάντα χρόνια.

Μέχρι το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1920, το μιουζικαλ διατήρησε μια διπλή φυσιογνωμία, μεταξύ οπερέτας και επιθεωρησης, που προήλθε από το αγγλικο music-hall , αλλά και από άλλα παραδείγματα: απο το παρισινό περιοδικό  Folies Bergère εμπνεύστηκε ο F. Ziegfeld (1869-1932), ο οποίος  μεταξύ του 1907 και 1932 παρουσιαζε το Ziegfeld Follies.

Τα χρυσά χρόνια

Ξεκινώντας από τη δεκαετία του 1920 I. Berlin, R. Rodgers (1902-1979), G. Gershwin (με τον αδελφό του Ira, 1896-1983, ως στιχουργό) και ο C. Porter εισηγαγαν στο μιουζικαλ εκλεπτυσμένους ρυθμους τζαζ.

Το 1927 πραγματοποιήθηκε μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες όλων των εποχών, το Show boat, με μουσική του J.D. Kern (1885-1945) σε ένα λιμπρέτο του O. Hammerstein II (1895-1960).

Την ίδια χρονιά η εταιρεία ταινιών Warner Bros παρήγαγε την πρώτη ταινία ήχου, The Jazz Singer.  Ταυτόχρονα το μιουζικαλ  μπηκε σε δίσκους και ραδιόφωνα. 

Στη δεκαετια του 30 το μιουζικαλ  υιοθέτησε πιο περίπλοκα αφηγηματικά μοντελα, με χαρακτήρες μεγαλύτερου ψυχολογικού βάθους:  Porgy and Bess (1935) του Gershwin,  Hellzapoppin (1938) των O. Olsen (1850-1927) και C. Johnson. 

Τη δεκαετία του 1940, κανει την εμφανιση του το πατριωτικό μιουζικαλ  οπως το This is the army di Berlin , αλλά την επόμενη δεκαετία επανερχεται το μιουζικαλ  με πολυ σημαντικες κωμωδίες: My fair lady(1956) του F. Loewe (1901-1988), West side story (1957) του Λ. Μπερνστάιν, που αναβίωσε με ενα μοντερνο τροπο τον Ρωμαιο και  Ιουλιέτα του W. Shakespeare. 

Η κωμωδία εξακολούθησε να κυριαρχεί στη δεκαετία του εξήντα, όπως φαίνεται από πολλά έργα που ανεβηκαν το 1964: Hello, Dolly! από τους J. Herman και M. Stewart, Funny girl του J. Styne (1905-1994) και την παραγωγή της Disney Mary Poppins των αδελφών Robert (b.1925) και Richard (b.1928) Sherman. 

Το μιουζικαλ,  φωτογράφησε επίσης τα γεγονότα της δεκαετίας με το Hair (1968), που ξεκίνησε την εποχή του μιουζικαλ  ροκ μαζί με το Jesus Christ superstar (1971) του A. Lloyd Webber.

Μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένων Πολιτειών

Με το A chorus line του M. Hamlisch (1975), ξεκίνησε το concept μιουζικαλ στο οποίο ανήκει  το All that jazz (1979) του B. Fosse (1927-1987) , που εργαστηκε το 1972 για την κινηματογραφικη διασκευη του Cabaret (1966) του J. Kander. 

Οι πιο διάσημες παραγωγές της δεκαετία του '80 ήταν ευρωπαϊκές όπως αυτές των Lloyd Webber: Evita (1979), Cats (1982) και The Phantom of the Opera (1988). 

Αργότερα οι Ηνωμένες Πολιτείες επέστρεψαν στην ηγεμονική τους θέση με τα μιουζικαλ  κινούμενα σχέδια της Disney Beauty and the Beast (1994) και The Lion King (1997), και με δύο μιουζικαλ κινηματογραφικές ταινίες, Moulin rouge (2001) σε σκηνοθεσία του B. Luhrmann και Chicago (2002) σε σκηνοθεσία του R. Marshall.

Is the Musical dead? ... Absolutely not! Changing? Always! The musical has been changing ever since Offenbach did his first rewrite in the 1850s. And change is the clearest sign that the musical is still a living, growing genre. Will we ever return to the so-called 'golden age', with musicals at the center of popular culture? Probably not. Public taste has undergone fundamental changes, and the commercial arts can only flow where the paying public allows. John Kenrick (theatre writer)