Αρτομαντέματα
Ψωμί – Άρτος
Η λέξη ψωμί έχει τη δική της ιστορία. Προέρχεται από το ρήμα ψωμίζω, που σημαίνει : τρέφομαι βάζοντας μικρά κομμμάτια στο στόμα. Αλλά και από το ρήμα ψώω / ψάω που σημαίνει : τρίβω, λιαίνω, αλέθω.
Πώς γίνεται όμως το ψωμί; Η διαδικασία παρασκευής ψωμιού ξεκινά στα χωράφια, όπου φυτρώνει το σιτάρι ή το κριθάρι.
Θερισμός. Συλλέγεται ο καρπός μαζί με το στάχυ – άχυρο.
Αλώνισμα. Ξεχωρίζει ο χρήσιμος καρπός από τα υπόλοιπα μέρη του φυτού.
Άλεσμα (αλευροποίηση). Ο καρπός κοπανιζόταν γρήγορα μέχρι να γίνει αλεύρι. Αυτό γινόταν με όλμους – γουδιά ή με λειασμένες πέτρες (τριβεία) ή με χειρόμυλους.
Ζύμωμα. Γινόνταν στα πλάθανα, αλλιώς μάκτρες ή σκάφες. Με αλεύρι, αλάτι και νερό γινόταν η ζύμη.
Πλάσιμο. Η ζύμη μεταμορφώνεται σε καρβέλι.
Φούρνισμα. Γινόταν σε φούρνους με θολωτή κάλυψη. Απαραίτητο εργαλείο για το φούρνισμα ήταν το φουρνόφτυαρο.
Σήμερα οι μηχανές ζυμώνουν και φουρνίζουν, πάντα όμως το ανθρώπινο χέρι τις βάζει σε λειτουργία και πάντα το ανθρώπινο χέρι κρατά το φουρνόφτυαρο.
Μύλος είναι, αέρας δε τον φυσά
χέρι τον κινά.
Σπόρους τρώει
σκόνη πετά.
Τι ειναι? A) Αλεσμα σε χειρομυλι B) Το φουρνοφτυαρο στο φουρνισμα Γ) Ζυμωμα
Αλεύρι και νερό άμα ανακατέψεις
και τα χέρια σου τα ωραία σ'αυτά μπλέξεις.
Ζύμη ωραία θα ετοιμάσεις
πίστεψέ με δε θα χάσεις!
Τι ειναι? A) Αλεσμα σε χειρομυλι B) Το φουρνοφτυαρο στο φουρνισμα Γ) Ζυμωμα
Φτυάρι είναι, χώμα δεν πιάνει.
Ζυμάρι σε θολωτή φωλιά βάζει
και ψωμί από αυτή βγάζει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου