Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (1847 – 1922)Συνέντευξη που δόθηκε στον Φρανκ Κάρπεντερ και δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «The Evening Star» της Ουάσιγκτον, στις 11 Ιουνίου 1904.
-Είχατε επιστημονική κατάρτιση πάνω στο θέμα του ηλεκτρισμού;
«Όταν ξεκίνησα τα πειράματά μου με το τηλέφωνο δεν είχα σπουδαίες επιστημονικές γνώσεις πάνω στον ηλεκτρισμό. Μελέτησα όμως αρκετά γιατί, αν δεν γινόταν έτσι, δεν θα είχε ολοκληρώσει ποτέ τα πειράματα και δεν θα είχα φθάσει σε επιτυχημένο αποτέλεσμα. Κοιτάξτε όμως: αμφιβάλλω αν θα μπορούσε να έχει εφεύρει το τηλέφωνο ένας επιστήμονας που ασχολείται αποκλειστικά με τον ηλεκτρισμό».
- Γιατί;
«Επειδή τα στοιχεία που γνωρίζουμε σήμερα και τα οποία είναι απαραίτητα για την τηλεφωνική μεταφορά του ήχου τότε δεν ήταν γνωστά στον ηλεκτρισμό. Οι ιδέες που οδήγησαν στο τηλέφωνο δεν θα μου είχαν περάσει από το μυαλό ή, αν είχαν περάσει, θα τις είχα βάλει στην άκρη σαν να 'ταν μια τρέλα χωρίς πρακτική αξία.».
- Ούτε λίγο ούτε πολύ, μου λέτε, δηλαδή, ότι ο ηλεκτρισμός δεν έχει και μεγάλη σχέση με το τηλέφωνο...
- Κύριε Μπελ, θα μπορούσατε να μου δώσετε μια συνοπτική «ιστορία» του τηλεφώνου;
«Βεβαίως. Κατ' αρχάς, η εφεύρεσή μου γεννήθηκε μελετώντας επί πολλά χρόνια τον ήχο σε σχέση με την ανθρώπινη φωνή. Μη σας πω ότι η χρονολογία γέννησής της τοποθετείται ακόμη πιο πριν. Ο πατέρας μου είχε αφιερώσει τη ζωή του στη μελέτη των φωνητικών ήχων. Υπήρξε αυθεντία σε ό,τι αφορά την καλλιέργεια της φωνής. Επινόησε επίσης την "οπτική ομιλία". Τι ήταν αυτό; Ένα σύστημα, βάσει του οποίου μπορούσες να αναπαραστήσεις τους ήχους μιας ορισμένης γλώσσας και έτσι να μπορέσεις να διδάξεις ομιλία σε μουγκούς ανθρώπους. Πρέπει να σας πω στο σημείο αυτό ότι ο πατέρας μου ακολούθησε τα βήματα του δικού του πατέρα. Και ο παππούς μου είχε ασχοληθεί πολύ με τη μελέτη της φωνής και της ομιλίας. Τώρα που το σκέπτομαι ξανά, τα σπέρματα της θεωρίας μου μάλλον εκεί πρέπει να αναζητηθούν: στις μελέτες του παππού μου...».
- Μην κλείσετε εδώ την ιστορία, σας παρακαλώ. Έχει μεγάλο ενδιαφέρον η ζωή σας.
Μια ημέρα, κατά τη διάρκεια ενός από τα πειράματά μας, ένα ποτήρι έπεσε κατά λάθος πάνω στο διάφραγμα του καλωδίου της μιας άκρης. Ο παλμός της δόνησης μεταδόθηκε αμέσως με απόλυτη ευκρίνεια στο άλλο άκρο. Αφού μπόρεσε να μεταφερθεί καθαρά αυτός ο ήχος, γιατί να μην μπορεί να μεταφερθεί και οποιοσδήποτε άλλος;
Ε, κάπως έτσι γεννήθηκε το τηλέφωνο. Στη συνέχεια, τοποθετήσαμε καλώδιο από τον επάνω όροφο ως το υπόγειο, όπου βρισκόταν το εργαστήριό μας. Εγώ μιλούσα από το διάφραγμα επάνω και ο βοηθός μου, ο κ. Γουότσον, με άκουγε καθαρά κάτω στο εργαστήριο... Το πείραμα αυτό έδειξε ότι το τηλέφωνο σίγουρα θα είχε επιτυχία. Ήμουν βέβαιος. Έτσι, έβαλα αμέσως μπροστά τη διαδικασία για την κατοχύρωση της πατέντας και συμπλήρωσα όλα τα απαραίτητα έγγραφα για το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας».
- Ποια ήταν η γνώμη των φίλων σας για την εφεύρεσή σας;
«Οι περισσότεροι έβαζαν τα γέλια. Στην καλύτερη των
περιπτώσεων το θεωρούσαν παιχνίδι. Ακόμη και όταν μια φορά το
δοκίμασα μπροστά τους. Τους έβαλα να παρακολουθήσουν πώς
μπορεί να μεταβιβαστεί ο ήχος. Αυτοί γέλασαν. Μου είπαν ότι το
να αφιερώνομαι σε κάτι που ουδέποτε θα αποκτήσει πρακτική αξία
ήταν καθαρή τρέλα. Δεν με έπεισαν, αλλά επηρεάστηκα λιγάκι και
ξαναγύρισα στη μελέτη του πολυτηλέγραφου».
- Την εφεύρεσή σας την κατοχυρώσατε εύκολα; Νομίζω ότι είχατε κάποια προβλήματα με την πατέντα.
«Ναι. Πολλά. Αμέσως μόλις υπέβαλα τα χαρτιά και φάνηκε ότι η
συσκευή μου θα είχε κάποτε πρακτική εφαρμογή, εμφανίστηκαν
διάφοροι που ισχυρίστηκαν ότι εκείνοι πρώτοι είχαν εφεύρει το
ίδιο πράγμα. Κατ' αρχάς, πέντε-έξι επιστήμονες που ασχολούνταν
με τον ηλεκτρισμό άρχισαν να εμφανίζονται ως οι πραγματικοί
εφευρέτες της συσκευής μου. Άρχισαν να διεκδικούν την
πατρότητα της ιδέας με καταγγελίες μέσω του Τύπου. Κάποια
εφημερίδα μάλιστα υποστήριξε ότι είχα δωροδοκήσει με 100
δολάρια έναν ελεγκτή της υπηρεσίας ευρεσιτεχνιών για να
αποκτήσω παράνομα την πατέντα και ότι εξαγοράζοντάς τον
μπόρεσα να κλέψω τους φακέλους και το περιεχόμενο
προηγουμένων αιτήσεων. Αν αναλογισθεί κανείς ειδικά όσοι με
γνώριζαν καλύτερα πόσο... μεγάλη απόσταση με χώριζε τότε από
ένα χαρτονόμισμα των 100 δολαρίων, όλη αυτή η κακόβουλη
φημολογία φαντάζει ακόμη πιο γελοία».
- Πώς απαντήσατε σε εκείνες τις επιθέσεις;
«Αυτό ήταν το πιο δύσκολο σημείο της ιστορίας. Οι δικηγόροι μου με είχαν συμβουλεύσει να μην πω κουβέντα για την εφεύρεση, να μην απαντήσω με σχόλια και στοιχεία για τη συσκευή μου στις επιθέσεις τους, ώστε να μην τους δώσω και περαιτέρω πληροφορίες για το τηλέφωνο, και να τους αντιμετωπίσω απ' ευθείας στο δικαστήριο, όπου θα αποκαλύπτονταν τα πάντα. Ετσι, ουδέποτε μίλησα δημοσίως για την εφεύρεση του τηλεφώνου».
- Θα γράψετε βιβλίο κάποια στιγμή για όλη αυτή την ιστορία;
«Πιθανόν. Προς το παρόν είμαι τόσο πολύ απασχολημένος με τις έρευνές μου και με όσα θα συμβούν στο μέλλον, ώστε το παρελθόν μού φαίνεται σαν βαριά, σκοτεινή σκιά...».
- Πιστεύετε ότι το τηλέφωνο έχει τελειοποιηθεί σήμερα ή επιδέχεται περαιτέρω βελτιώσεις;
«Ως συσκευή μεταφοράς του ήχου, ναι. Το όλο θέμα της
μεταφοράς του ήχου όμως καθώς και των δυνατοτήτων που
ανοίγονται μπροστά μας, όχι. Βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα. Δεν
βοηθούν και τα υλικά του εμπορίου. Το τηλέφωνο έχει πολλές
απαιτήσεις από απόψεως υλικοτεχνικής υποδομής. Φαντασθείτε
ότι πρέπει να συνδέσετε 100 οικογένειες με ένα κεντρικό σύστημα
τηλεφωνίας και ότι η δική σας οικογένεια είναι μία από τις 100,
άρα πρέπει να συνδεθείτε με τις υπόλοιπες 99. Χρειάζεται
απίστευτα μεγάλος αριθμός χειριστών που θα συντονίζουν τις
διαφορετικές μεταξύ τους συνομιλίες. Υποθέστε τώρα ότι
πολλαπλασιάζουμε τον αριθμό των συνομιλιών όχι επί δύο αλλά
επί 100. Κάθε συσκευή πρέπει να εξυπηρετεί 100 οικογένειες
περισσότερες. Κάντε τώρα υπολογισμό πόσοι χειριστές
χρειάζονται. Το κόστος είναι δυσβάσταχτο. Για να σας μιλήσω με
πραγματικούς αριθμούς, η τηλεφωνική σύνδεση μόνο ενός
οικοδομικού τετραγώνου στη Νέα Υόρκη κοστίζει περίπου 75.000
δολάρια!».
- Δηλαδή, πώς θα είναι η τηλεφωνία του μέλλοντος;
«Δεν ξέρω πώς θα είναι. Ένα έχω να πω: ότι στο μέλλον όλα αυτά θα γίνονται αυτόματα. Αντί των μεμονωμένων μονάδων, θα δημιουργηθεί μια κεντρική. Τα καλώδια θα είναι πολύ λεπτά και θα συνδέουν κάθε σπίτι με την κεντρική μονάδα, η οποία θα δίνει και το σήμα της κλήσης. Εκεί όπου σήμερα χρειάζονται 1.000 καλώδια, στο μέλλον θα απαιτούνται δέκα το πολύ. Κάθε συνδρομητής θα πατάει συγκεκριμένα κουμπιά και θα τηλεφωνεί όποτε εκείνος θέλει. Οι κλήσεις θα γίνονται αυτόματα. Τα λεπτά σύρματα που θα συνδέουν τη μονάδα με το σπίτι θα μεταφέρουν και την εντολή τέλους της κλήσης αυτόματα, με το που θα τελειώνει η συνομιλία. Αν φθάσουμε σε τέτοιο σημείο, τότε θα μειωθεί και το κόστος. Ακόμη και η πιο φτωχή οικογένεια θα μπορεί να έχει τηλέφωνο».
- Θα βελτιωθεί και η απόδοση της συσκευής; η ποιότητα του μεταδιδόμενου ήχου;
«Σαφώς. Τα σημερινά καλώδια είναι υπερφορτωμένα με διάφορες συνδέσεις οι οποίες στο μέλλον θα είναι άχρηστες».
- Υπάρχει περίπτωση δηλαδή να φθάσουμε κάποτε σε συσκευές χωρίς καλώδια;
«Ναι. Σίγουρα. Κάποια ημέρα θα συμβεί και αυτό. Εγώ ο ίδιος
πειραματίζομαι τώρα και σε αυτόν τον τύπο επικοινωνίας.
Ασχολούμενος με το φωτόφωνο κατάφερα να μεταφέρω τον ήχο
μέσω ακτίνων φωτός. Το μέσο μεταφοράς του ήχου δηλαδή είναι
της ίδιας φύσης με τον ηλεκτρισμό. Που σημαίνει ότι κάποια ημέρα
θα καταφέρουμε να μεταφέρουμε τον ήχο μέσω του αέρα με την
ταχύτητα του φωτός. Γνωρίζετε φυσικά κι εσείς τα επιτεύγματα
της ασύρματης τηλεγραφίας. Ε, το ίδιο θα συμβεί και με την
τηλεφωνία».
- Προφανώς υποστηρίζετε, δηλαδή, ότι η εποχή των μεγάλων εφευρέσεων δεν έκλεισε τον κύκλο της.
«Ετσι ακριβώς. Εκ των πραγμάτων είναι δύσκολο να πει κανείς σε ποιο σημείο βρισκόμαστε. Δεν μπορεί π.χ. να ισχυριστεί ότι ανακαλύπτουμε κάθε ημέρα κι ένα καινούργιο πράγμα. Κατακτήσαμε αρκετά στο τέλος του 19ου αιώνα. Η πραγματική επανάσταση θα σημειωθεί τώρα, στον 20ό. Μόνο και μόνο χάρη στην ανακάλυψη μιας γυναίκας: το ράδιο, θα ανοίξουν νέοι δρόμοι! Θα διαθέτουμε τρομακτικές δυνάμεις που θα αλλάξουν τον τρόπο ζωής και εργασίας σε όλον τον πλανήτη. Κάθε ημέρα που θα ξημερώνει θα μας επιφυλάσσει και μια έκπληξη. Τότε όμως όλοι αυτός ο θησαυρός των κατακτήσεών μας θα μας κάνει να ανησυχούμε και να είμαστε σε επιφυλακή!».
- Για τις αερομεταφορές και την αεροναυπηγική τι προβλέπετε, κύριε Μπελ;
«Σε αυτόν τον τομέα έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη. Μου ζήτησαν να φτιάξω μια μηχανή που να πετάει. Πρέπει πρώτα όμως να κατανοήσω απολύτως τη "συμπεριφορά" του αέρα και την τεχνική της πτήσης. Όταν θα είμαι σε θέση να έχω συγκεκριμένα στοιχεία, θα μιλήσω γι' αυτή την "αερομηχανή"».
- Δηλαδή, ως τώρα τι έχετε ανακαλύψει;
«Πως υπάρχει τρόπος, όσο παράξενο κι αν φαίνεται, να πετούν τα
αντικείμενα στον αέρα. Γνωρίζω, π.χ., ότι ένα ιπτάμενο
αντικείμενο πρέπει να έχει τετραεδρικό σχήμα. Αν τοποθετήσει
κανείς τρία σπίρτα σχηματίζοντας ένα τρίγωνο και μετά προσθέσει
άλλα τρία στηρίζοντάς τα σε καθεμία άκρη του τριγώνου, θα έχει
ένα τετράεδρο. Αν στερεώσει λοιπόν αυτά τα σπίρτα, θα
ανακαλύψει ότι ο σκελετός έχει τρομακτική αντοχή σε σύγκριση με
το βάρος του. Αυτός είναι ο σημαντικότερος παράγοντας τον οποίο
πρέπει να λάβει υπ' όψιν η αεροναυπηγική. Για να παραμείνει στον
αέρα ένα βαρύ αντικείμενο θα πρέπει να διαθέτει επιφάνεια
μεγαλύτερη από αυτή που αναλογεί στο βάρος του. Αυξάνοντας το
μέγεθος ενός αντικειμένου, ανακαλύπτουμε ότι το βάρος του
πολλαπλασιάζεται εις τον κύβο των διαστάσεων, ενώ η
αυξάνοντας την επιφάνειά του το βάρος πολλαπλασιάζεται εις το
τετράγωνο. Με άλλους όρους, αυξάνοντας το μέγεθος μιας
μηχανής δεν αυξάνουμε και τη δυνατότητα στήριξής του στον
αέρα. Αυτό αποδείχθηκε για άλλη μια φορά στα πρόσφατα
πειράματα. Μη σας τα πολυλογώ... Θεωρώ ότι το τετράεδρο είναι
το μοναδικό κατάλληλο σχήμα. Μια στιγμή!.. Έχω πάμπολλα
άλμπουμ με φωτογραφίες από τις μελέτες μου αυτές. Μπορώ να
σας τις δείξω...».
Βγήκε από το δωμάτιο και σε λίγο επέστρεψε κρατώντας κάτι πελώρια άλμπουμ γεμάτα φωτογραφίες με αντικείμενα σε περίεργα σχήματα.
«... Ετσι κρατάω εγώ σημειώσεις για τις μελέτες μου» είπε ανοίγοντας ένα από τα άλμπουμ.«Μου φαίνεται σχεδόν αδύνατον να κάνω έρευνα για μια εφεύρεσή μου μόνο με μολύβι και χαρτί».
Εσπρωξε τον τόμο προς την πλευρά μου. Τον άνοιξε στις σελίδες
που είχαν φωτογραφίες χαρταετών σε όλα τους τα στάδια: από την
κατασκευή ως την πτήση. Μερικοί ήταν συνδεδεμένοι μεταξύ τους.
Άλλοι είχαν σχήμα τετραέδρου.
Ο δόκτωρ Μπελ μού εξήγησε ότι ορισμένοι είχαν τη δυνατότητα να στηριχθούν σε ένα κοντάρι και να ανέβουν στον αέρα με τη βοήθεια ατμού:
«Αν υποθέσουμε ότι για να σηκώσουμε και να κρατήσουμε στον αέρα μια τέτοια κατασκευή χρειαζόμαστε ένα άλογο που να τρέχει με 16 χιλιόμετρα την ώρα, μπορούμε να αντικαταστήσουμε το άλογο με μια μηχανή η οποία θα ενσωματωθεί στο αντικείμενο και θα παράγει δύναμη ενός ίππου υπό την προϋπόθεση ότι το βάρος του αντικειμένου δεν θα ξεπερνά τα 280 κιλά.
Προς Θεού! Δεν σας τα λέω όλα αυτά για να υποστηρίξω ότι εφεύρα τη μηχανή που πετάει!.. Απλώς σας εξηγώ τα πειράματά μου. Εξάλλου, όπως σας είπα, έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη. Όταν θα φθάσουμε σε αυτά τα επίπεδα, θα έχουν αλλάξει πολλά πράγματα σε όλον τον κόσμο...».
Το τηλέφωνο
Το τηλέφωνο εφευρέθηκε το 1876 από τον Αμερικανό Γκράχαμ Μπελ (1847-1922), και
παρουσίασε για πρώτη φορά την τελειοποιημένη κατασκευή του στην παγκόσμια έκθεση της
Φιλαδέλφειας των Η.Π.Α. σε ένα αδιάφορο κοινό!
Ο Μπελ κατάφερε να μεταδώσει την ομιλία χάρη σε ηλεκτρικά σήματα.
Από το 1877 ήδη το τηλέφωνο τελειοποιήθηκε χάρη στον Αμερικανό Τόμας Έντισον (1847-1931). Το 1854 ο Γάλλος εφευρέτης Charles Bourseul σκέφτηκε ότι οι δονήσεις που προκαλούνται από την ομιλία σε έναν εύκαμπτο δίσκο ή ένα διάφραγμα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να συνδέσουν και να αποσυνδέσουν ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, παράγοντας με αυτόν τον τρόπο παρόμοιες δονήσεις σε ένα διάφραγμα που βρίσκεται σε μια άλλη θέση, όπου ο αρχικός ήχος θα αναπαραγόταν.
Μερικά έτη αργότερα, ο Γερμανός φυσικός Johann Philip Reis εφηύρε ένα όργανο που διαβίβαζε τους μουσικούς τόνους αλλά που δε μπορούσε να αναπαραγάγει την ομιλία.
Μια μορφή ακουστικής συσκευής επικοινωνίας αναπτύχθηκε γύρω στα 1870 από τον ιταλοαμερικάνο Antonio Meucci. Το 1876, ανακαλύπτοντας ότι μόνο ένα σταθερό ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διαβιβάσει την ομιλία, ο αμερικανικός εφευρέτης Αλέξανδρος Graham Bell παρήγαγε το πρώτο τηλέφωνο ικανό και την ανθρώπινη ομιλία με την ποιότητα και τη χροιά της.
Τη βασική μονάδα της εφεύρεσης του Bell αποτελούσαν μια συσκευή αποστολής σημάτων (πομπός), μια συσκευή λήψης σημάτων (δέκτης) και ένα ενιαίο καλώδιο που τις συνέδεε. Ο πομπός και ο δέκτης ήταν ίδιοι, κάθε ένας περιείχε ένα εύκαμπτο μεταλλικό διάφραγμα και ένα πεταλοειδή μαγνήτη με μια σπείρα καλωδίων. Τα ηχητικά κύματα χτυπούσαν το διάφραγμα αναγκάζοντάς το να δονηθεί στο πεδίο του μαγνήτη. Αυτή η δόνηση παρήγαγε ηλεκτρικό ρεύμα στη σπείρα των καλωδίων. Το ρεύμα ταξίδευε μέσω των καλωδίων σε έναν άλλο δέκτη, ο οποίος μετέφερε τις αλλαγές αυτές στη δύναμη του μαγνητικού πεδίου με αποτέλεσμα να προκαλεί τη δόνηση του διαφράγματος και έχοντας ως σκοπό την αναπαραγωγή του αρχικού ήχου.
Στο ακουστικό του σύγχρονου τηλεφώνου ο πεταλοειδής μαγνήτης έχει αντικατασταθεί από
έναν επίπεδο μαγνήτη και το μαγνητικό πεδίο που ενεργεί στο διάφραγμα έχει γίνει
εντονότερο και ομοιόμορφο. Η σύγχρονη συσκευή αποστολής σημάτων πομπός
αποτελείται ένα λεπτό διάφραγμα που τοποθετείται πίσω από μια διατρυπημένη σχάρα. Στο
κέντρο του διαφράγματος υπάρχει ένας μικρός θόλος που διαμορφώνει μια περίφραξη που
περιέχει κόκκους άνθρακα. Τα ηχητικά κύματα που περνούν μέσω της σχάρας αναγκάζουν το
θόλο να κινείται μέσα και έξω. Όταν το διάφραγμα πιέζει προς τα μέσα το θόλο, οι κόκκοι
συμπυκνώνονται, δημιουργώντας μια αύξηση στη ροή του ρεύματος.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν καταφέρει να αναπτύξουν ένα πρωτότυπο σύστημα τηλεπικοινωνιών που βασιζόταν τόσο στο οπτικό, όσο και στο ηχητικό τηλεπικοινωνιακό πρότυπο.
Εφευρέσεις όπως το ακουστικό κέρας, ο οπτικός τηλεγράφος ο υδραυλικός τηλέγραφος και το σύστημα των φρυκτωριών έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών.
Έτσι δεν άργησε να εμφανιστεί ο σπουδαιότερος πρόδρομος του τηλεφώνου, ο τηλέγραφος.
Η ιδέα του τηλέγραφου αν και προέρχεται από τα αρχαία χρόνια
υλοποιήθηκε το 1774 από τον Ελβετό George Luis που κατασκεύασε μια πρώιμη μορφή
τηλεγράφου, αργότερα εμφανίστηκαν οι τηλέγραφοι του Semmering (1810), του Ampere και
των Cooke και Wheaton.
Ο Αμερικανός Samuel Morse το 1837 παρουσίασε τον τηλέγραφό του που είχε την δυνατότητα να μεταδίδει μηνύματα σε πολύ μακρινές αποστάσεις γρήγορα και χωρίς μεγάλο κόστος.
Πολλοί, λοιπόν, ήταν εκείνοι που προσπάθησαν να κατασκευάσουν ένα μηχάνημα που θα μπορούσε να μεταβιβάσει τον ήχο διαμέσου του ηλεκτρισμού.
Αυτό το κατάφερε ο Αμερικανός φυσικός Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ το 1876. Με την εφεύρεση του μικροφώνου από τον Αμερικανό Χίγκες το 1877 το τηλέφωνο άρχισε να εξελίσσεται και να χρησιμοποιείται για την σύνδεση μακρινών αποστάσεων.
Το τηλέφωνο πέρασε διάφορες εξελίξεις για να φτάσει στην σημερινή του μορφή. Στην
Ελλάδα το πρώτο τηλεφωνικό κέντρο κατασκευάστηκε το 1931 και με σύμβαση που έκανε το
κράτος με τη γερμανική εταιρεία Siemens κατασκευάστηκαν τα πρώτα αυτόματα τηλεφωνικά
κέντρα. Μάλιστα τα τελευταία χρόνια και η Ελλάδα συνδέθηκε με πολλές χώρες με το
αυτόματο τηλεφωνικό σύστημα και το δορυφορικό.
Η εξέλιξη της ηλεκτρονικής τα τελευταία χρόνια είχε ως αποτέλεσμα και την τελειοποίηση του τηλεφώνου. Έτσι με τη χρήση των τρανζίστορς οδηγηθήκαμε στην αντικατάσταση των μικροφώνων από άνθρακα με άλλα, καλύτερης ποιότητας όπως τα ηλεκτρομαγνητικά μικρόφωνα. Με αυτά γίνεται δυνατή και η αύξηση της τάσης εξόδου. Επίσης, έχουν προστεθεί στο τηλέφωνο διάφορα άλλα εξαρτήματα όπως αυτόματα συστήματα κλήσης με μνήμη κ.λπ.
Τα πολυπλοκότερα τηλέφωνα έχουν ένα μικρόφωνο και ένα μεγάφωνο στη βάση εκτός από τη συσκευή αποστολής σημάτων και έναν δέκτη στο μικροτηλέφωνο (τηλεφωνικές συσκευές με δυνατότητα ανοιχτής ακρόασης). Σε ένα ασύρματο τηλέφωνο το καλώδιο του ακουστικού αντικαθίσταται από μια ράδιο σύνδεση μεταξύ του μικροτηλεφώνου και της βάσης, αλλά ένα σκοινί γραμμών (καλώδιο) χρησιμοποιείται ακόμα. Ένα κυψελοειδές τηλέφωνο (cellular phone) περιέχει ένα πομπό και ένα δέκτη εξαιρετικά μικρού μεγέθους. Για τη λειτουργία του δεν απαιτείται κανένα απολύτως καλώδιο, δηλαδή είναι μια φορητή και αυτόνομη συσκευή.
Μεγάλη απάτη ή μεγάλη ατυχία;
Μπελ όντως ήταν ο πρώτος που κατοχύρωσε την ιδέα του τηλεφώνου, το1876. Ωστόσο, η
πρωταρχική ιδέα ανήκει σε κάποιον άγνωστο Ιταλό, τον Αντόνιο Μεούτσι, ο οποίος ήταν ο
πρώτος που επέτυχε μεταφορά φωνής µέσω σύρµατος. Αυτό το πέτυχε ενώ εργαζόταν ως
τεχνικός σκηνής σε ένα θέατρο, προκειμένου να επικοινωνεί πιο εύκολα µε τους
συναδέλφους του.
Η έµπνευση του Ιταλού για αυτή την τόσο σηµαντική εφεύρεση ήρθε – όπως συνήθως στην τύχη. Εκτελώντας χρέη ιατρού όταν κατοικούσε στην Κούβα, παρατήρησε ότι µέσω του σύρµατος που τον συνέδεε µε έναν ασθενή που υπέβαλλε σε ηλεκτροσόκ, μεταφέρονταν οι κραυγές του.
Μόλις το 1849, ο Ιταλός είχε κατασκευάσει το πρώτο τηλέφωνο και µέχρι το 1862 είχε κατασκευάσει περισσότερα από 30 πρωτότυπα ωστόσο, για να κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία υπήρχε ένα σηµαντικό πρόβληµα και μάλιστα όχι τεχνικό. Ο Μεούτσι δεν είχε τα 250 δολάρια, που απαιτούνταν για να κατοχυρώσει την πατρότητα της ιδέας του!
Μόλις το 1871κατόρθωσε να κατοχυρώσει προσωρινά την ευρεσιτεχνία του, που σε τρία χρόνια ακυρώθηκε, επειδή δεν μπορούσε να διαθέσει 10 δολάρια για την ανανέωσή της.
Τελικά, το 1876 ο Μπελ οικειοποιήθηκε την εφεύρεση του Μεούτσι, µε τον οποίο μοιράζονταν ένα εργαστήριο. Ο Ιταλός αφού έµαθε την απάτη του Μπελ δεν µπορούσε να κάνει και πολλά, καθώς ήταν ήδη ηλικιωμένος και ανίκανος να αποδείξει την αλήθεια.
Τελικά, ο Αντόνιο Μεούτσι πέθανε στην αφάνεια το 1889. Η δικαίωσή του ήρθε το2002, όποτε το Αµερικανικό Κογκρέσο τον αναγνώρισε ως τον πραγµατικό εφευρέτη του τηλεφώνου
Alexander Graham Bell
Αμερικανοσκωτσέζος φυσικός, ειδικευμένος στην ακουστική. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο εφευρέτης του τηλεφώνου, αν και στις μέρες μας αμφισβητείται η πρωτιά του αυτή.
Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (Alexander Graham Bell) γεννήθηκε στο Εδιμβούργο της Σκωτίας στις 3 Μαρτίου 1847. Περίπου ένα χρόνο πήγε σε ιδιωτικό σχολείο και δύο χρόνια στο Βασιλικό Γυμνάσιο του Εδιμβούργου, από το οποίο αποφοίτησε σε ηλικία 14 ετών. Δεν χρειάστηκε παραπάνω μαθήματα, καθώς μελετούσε κατ’ οίκον με τον πατέρα του που ήταν καθηγητής πανεπιστημίου.
Η λέξη «ήχoς» ήταν αυτή που σημάδεψε την πορεία της οικογένειας Μπελ. Η μεν μητέρα του, Ελάιζα Γκρέις Σάιμοντς Μπελ, καθότι κωφή, δεν γνώρισε την έννοιά της ποτέ. Ο δε πατέρας του, ο δόκτωρ Αλεξάντερ Μέλβιλ Μπελ, αφιέρωσε τη ζωή του στην παραγωγή της ηχητικής ομιλίας από κωφά άτομα όπως η γυναίκα του. Αυτό ήταν και το αντικείμενο της διδασκαλίας του: απαγγελία, ορθοφωνία και αποκατάσταση ομιλίας.
Το σύγγραμμά του «Κλασική μέθοδος της σωστής άρθρωσης» είχε ανατυπωθεί περίπου 200 φορές στην αγγλική γλώσσα. Τα δε παιδιά του κλήθηκαν να εκπαιδευθούν έτσι, ώστε να συνεχίσουν το πατρικό έργο.
Αυτοδίδακτος, λοιπόν, κατά βάσιν, ο Αλεξάντερ Γκράχαμ φοίτησε για λίγο στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και αργότερα στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Η πρώτη επαγγελματική απασχόλησή του είχε, φυσικά, να κάνει με την ακουστική. Σε ηλικία 17 ετών, το 1864, βρέθηκε να διδάσκει μουσική και ορθοέπεια σ’ ένα σχολείο του Έλγκιν της Σκωτίας.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1868, γίνεται βοηθός του πατέρα του στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Η υγεία του εικοσάχρονου Αλεξάντερ Γκράχαμ, όμως, δεν συμβαδίζει ούτε με την ισχυρή του θέληση, ούτε με το νεαρό της ηλικίας του. Κλονίζεται. Η οικογένεια Μπελ είναι τυχερή που ζει τουλάχιστον ο δευτερότοκος γιος της. Τα άλλα δύο αδέλφια του έχουν προσβληθεί από φυματίωση και χάνουν τη μάχη μαζί της. Συγκλονισμένοι από τον θάνατο των δύο γιων τους και ανήσυχοι για την ασθενική υγεία του τρίτου, οι Μπελ αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το υγρό και «αρρωστιάρικο» κλίμα της Μεγάλης Βρετανίας και να μεταναστεύσουν στον Καναδά. Έτσι, το 1870 εγκαθίστανται στο Μπράντφορντ του Οντάριο.
Μετανάστης στον Καναδά
Ένα χρόνο αργότερα, ο Αλεξάντερ Γκράχαμ όχι απλώς έχει προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον, αλλά κι έχει αρχίσει να διδάσκει στη Βοστώνη το σύστημα «ομιλία μέσω οράσεως» που περιέγραφε ο πατέρας του στο έργο του «Visible Speech».
Η μέθοδος βασίζεται στην εξής αρχή: κάθε φωνητικό σύμβολο αποδίδεται από συγκεκριμένη θέση των οργάνων ομιλίας, όπως τα χείλη, η γλώσσα και ο ουρανίσκος. Έτσι, οι κωφάλαλοι, μιμούμενοι τις κινήσεις, μπορούν να μάθουν να μιλούν. Δεν χρειάζεται να ακούνε.
Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι εκπληκτικά. Οι διαλέξεις του για την «οπτική μέθοδο διδασκαλίας σε κωφαλάλους» σημειώνουν τεράστια επιτυχία. Και το 1873 ο μοναδικός πλέον γιος των Μπελ γίνεται καθηγητής Φυσιολογίας των Φωνητικών Οργάνων στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης στα 26 χρόνια του.
Οι προτάσεις για διδασκαλία διαδέχονται η μία την άλλη. Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ, όμως, έχει ήδη ανοίξει τη δική του σχολή στη Βοστώνη και αφιερώνεται στην εκπαίδευση διδασκάλων για κωφαλάλους. Διδάσκει, αλλά εξακολουθεί τη μελέτη του πάνω στη «μαγική λέξη» της οικογένειας: ήχος.
Τώρα οι έρευνές του δεν αφορούν μόνο την εκμάθηση της εκφοράς λόγου από τους κωφαλάλους, αλλά και τη μετάδοση του ήχου. Πώς; Με ηλεκτρισμό. Στάθηκε διπλά τυχερός, διότι όχι μόνο ανακάλυψε και ενέπνευσε τον Τόμας Γουότσον, ένα νεαρό επισκευαστή μηχανών που με ιδιαίτερο ενθουσιασμό πειραματιζόταν για την κατασκευή μιας διάταξης, η οποία θα μπορούσε να μεταδίδει ήχο με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού, αλλά γνωρίστηκε με τις οικογένειες δύο κωφάλαλων μαθητών του, του Τζορτζ Σάντερς και της Μέιμπελ Χούμπαρντ. Ο Μπελ τους βοήθησε με όλη του την ψυχή. Και οι γονείς τους δεν στάθηκαν αχάριστοι. Ενθουσιασμένοι με την αποτελεσματικότητα του έργου του νεαρού δασκάλου, αποφάσισαν να ενισχύσουν οικονομικά τις έρευνές του.
Η εφεύρεση του τηλεφώνου
Το 1875, ο Μπελ, με τη βοήθεια του φίλου πια και συνεργάτη του Γουότσον, πειραματίζεται για την κατασκευή μιας διάταξης, η οποία θα μπορέσει να μεταδώσει ήχο με τη βοήθεια ηλεκτρισμού.
Τελικώς, την ίδια χρονιά επινοεί τον πολλαπλό τηλέγραφο. Στις 7 Μαρτίου 1876 το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ δίνει στον Μπελ το υπ’ αριθμόν 174.465 δίπλωμα, με το οποίο κατοχυρώνεται «η μέθοδος και η συσκευή για τη μετάδοση φωνής ή άλλων ήχων τηλεγραφικώς (...) με τη χρήση ηλεκτρικών παλμών της ίδιας μορφής με τις ταλαντώσεις του αέρα, οι οποίες ακολουθούν τη μετάδοση φωνής ή άλλων ήχων...». Το τηλέφωνο δηλαδή.
Την ίδια ημέρα, όμως, μαζί με τον Μπελ είχε καταθέσει αίτηση για παρόμοιο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και ο αμερικανός φυσικός Ελίσα Γκρέι.
Αρχίζει τότε ένας μαραθώνιος δικαστικών αγωγών.
Ποτέ άλλοτε στην ιστορία μία εφεύρεση δεν διεκδικήθηκε από τόσους «πατέρες» και ποτέ άλλοτε η πατρότητα ευρεσιτεχνίας δεν δέχθηκε περισσότερες προσφυγές. Τελικά, το συγκεκριμένο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας παραχωρήθηκε στον Γκρέι, αλλά η πατρότητα του τηλεφώνου στον Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, ο οποίος εν τω μεταξύ με νέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας είχε κατοχυρώσει και την καινούργια, εξελιγμένη τηλεφωνική συσκευή του.
Το 1877 είναι έτος - ορόσημο για τις τηλεπικοινωνίες. Ο Μπελ ιδρύει την πρώτη μεγάλη τηλεφωνική εταιρεία στον κόσμο. Το όνομά της «Bell Company». Την ίδια χρονιά νυμφεύεται την εκλεκτή της καρδιάς του, την κωφάλαλη μαθήτριά του και κόρη των χορηγών του Μέιμπελ Χούμπαρντ, που ήταν κατά δέκα χρόνια μικρότερή του και με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά.
Το γραφόφωνο
Το 1879 ο Μπελ εγκαθίσταται στην Ουάσιγκτον, όπου συνεχίζει τις έρευνές του. Το νέο επιστημονικό «παιδί» του τώρα είναι μία συσκευή, η οποία μεταδίδει τον ήχο με τη δημιουργία ταλαντώσεων σε μία ακτίνα φωτός: το φωτόφωνο (πρόδρομος των οπτικών ινών). Θα ακολουθήσει αμέσως μετά το γραφόφωνο, ο πρόδρομος του γραμμοφώνου, το οποίο θα καταφέρει να επινοήσει χάρη στο τεράστιο για τότε ποσόν των 10.000 δολαρίων που συνόδευαν το γαλλικό βραβείο «Βόλτα» (από το όνομα του ιταλού φυσικού Αλεσάντρο Βόλτα), με το οποίο τιμήθηκε.
Τι ακριβώς είναι το γραφόφωνο; Μία συσκευή εγγραφής ήχου, η οποία βασίζεται στη χρήση μιας ελεγχόμενης ταχύτητας, ενός χαρακτικού στελέχους και κυλίνδρων ή δίσκων από κερί. Τα κέρδη από τις εφευρέσεις είναι μεγάλα τώρα. Ο Μπελ, όμως, δεν τα συσσωρεύει, αλλά τα διοχετεύει στη χρηματοδότηση της Αμερικανικής Εταιρείας για την Προώθηση της Διδασκαλίας Ομιλίας σε Κωφαλάλους (από το 1956 μετονομάσθηκε σε «Εταιρεία για τους Κωφαλάλους - Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ») και το Γραφείο Βόλτα (σήμερα είναι το σημαντικότερο ίσως διεθνές κέντρο πληροφόρησης για θέματα εκπαίδευσης κωφαλάλων).
Το 1898 ο Μπελ, ο οποίος έχει συμβάλει στην ίδρυση του περιοδικού «Science» κι έχει αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα από το 1882, διορίζεται διευθυντής του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν της Ουάσιγκτον. Ο πεθερός του είναι πρόεδρος της Εθνικής Γεωγραφικής Εταιρείας. Και ο Μπελ τον διαδέχεται στην προεδρία. Σε μία εποχή όπου τα μεγάλα ταξίδια ήταν προνόμιο των λίγων, εκείνος εκπονεί ένα πρόγραμμα για την κατανόηση του τρόπου ζωής των κατοίκων σε μακρινές και ανεξερεύνητες περιοχές. Και πεπεισμένος ότι οι επιστήμες - ιδιαίτερα η γεωγραφία - μπορούν να διδαχθούν καλύτερα με τη βοήθεια εικόνων, προωθεί την έκδοση του εκπαιδευτικού εντύπου της Γεωγραφικής Εταιρείας: του «National Geographic».
Τα πειράματα αεροναυτικής
Στο πρόσωπο του μελλοντικού γαμπρού του Γκίλμπερτ Γκρόσβενορ θα βρει το κατάλληλο άτομο που θα μεταμορφώσει αργότερα το τότε μέτριο διδακτικό έντυπο - εφημερίδα στο πιο έγκυρο περιοδικό, με κυκλοφορία εκατομμυρίων αντιτύπων σε όλο τον κόσμο. Ο ίδιος εξάλλου, εδώ και τρία χρόνια, από το 1895, είναι απορροφημένος σε άλλο τομέα: την αεροναυτική. Πειραματίζεται διαρκώς. Ειδικά με γιγαντιαίους χαρταετούς, οι οποίοι μπορούν να σηκώσουν το βάρος ενός ανθρώπου.
Έτσι επινοεί τετράεδρες συσκευές, κατάλληλες για επανδρωμένη μηχανική πτήση και το 1907, με τη βοήθεια της συζύγου - μούσας του, ιδρύει την «Aerial Experiment Association» (Εταιρεία Αεροπορικών Πειραμάτων), το πρώτο ερευνητικό ίδρυμα που δημιουργείται και υποστηρίζεται οικονομικά από μία γυναίκα.
Αποτέλεσμα των ερευνών του, το (βασισμένο στο τετράεδρο) υδρόπτερο, το οποίο ζυγίζει 4,5 τόνους, αλλά αναπτύσσει την ιλιγγιώδη για την εποχή ταχύτητα των 114 χλμ. την ώρα. Είναι 60 ετών, αλλά οι ιδέες του γίνονται ολοένα και πιο δημιουργικές. Κάνει έρευνα τώρα για την ανίχνευση του ήχου και την ηλιακή ακτινοβολία. Δημοσιεύει άρθρα, παραδίδει σεμινάρια, συμμετέχει σε επιστημονικά συνέδρια.
Εξακολουθεί να εκδίδει τις μελέτες του ως τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Στις 2 Αυγούστου 1922 θα αφήσει την τελευταία του πνοή στη Νέα Σκωτία του Καναδά, σε ηλικία 75 ετών. Το μέγεθος της εφευρετικής δραστηριότητας του Μπελ αντιπροσωπεύεται μόνο κατά ένα μέρος από τα 30 διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απέκτησε (18 δικά του και 12 με συνεργάτες του).
Από αυτά 14 αναφέρονται στο τηλέφωνο και τον τηλέγραφο, 4 στο φωτόφωνο, 1 στο γραφόφωνο, 5 στα ιπτάμενα οχήματα, 4 στα υδροπτέρυγα σκάφη και 2 στο κύτταρο σελινίου. Εξάλλου, ελάχιστες από τις ιδιοφυείς ιδέες του βρήκαν πρακτική εφαρμογή τότε. Οι περισσότερες καρποφόρησαν ύστερα από πολλά χρόνια.
- Την εφεύρεσή σας την κατοχυρώσατε εύκολα; Νομίζω ότι είχατε κάποια προβλήματα με την πατέντα.
- Πώς απαντήσατε σε εκείνες τις επιθέσεις;
«Αυτό ήταν το πιο δύσκολο σημείο της ιστορίας. Οι δικηγόροι μου με είχαν συμβουλεύσει να μην πω κουβέντα για την εφεύρεση, να μην απαντήσω με σχόλια και στοιχεία για τη συσκευή μου στις επιθέσεις τους, ώστε να μην τους δώσω και περαιτέρω πληροφορίες για το τηλέφωνο, και να τους αντιμετωπίσω απ' ευθείας στο δικαστήριο, όπου θα αποκαλύπτονταν τα πάντα. Ετσι, ουδέποτε μίλησα δημοσίως για την εφεύρεση του τηλεφώνου».
- Θα γράψετε βιβλίο κάποια στιγμή για όλη αυτή την ιστορία;
«Πιθανόν. Προς το παρόν είμαι τόσο πολύ απασχολημένος με τις έρευνές μου και με όσα θα συμβούν στο μέλλον, ώστε το παρελθόν μού φαίνεται σαν βαριά, σκοτεινή σκιά...».
- Πιστεύετε ότι το τηλέφωνο έχει τελειοποιηθεί σήμερα ή επιδέχεται περαιτέρω βελτιώσεις;
- Δηλαδή, πώς θα είναι η τηλεφωνία του μέλλοντος;
«Δεν ξέρω πώς θα είναι. Ένα έχω να πω: ότι στο μέλλον όλα αυτά θα γίνονται αυτόματα. Αντί των μεμονωμένων μονάδων, θα δημιουργηθεί μια κεντρική. Τα καλώδια θα είναι πολύ λεπτά και θα συνδέουν κάθε σπίτι με την κεντρική μονάδα, η οποία θα δίνει και το σήμα της κλήσης. Εκεί όπου σήμερα χρειάζονται 1.000 καλώδια, στο μέλλον θα απαιτούνται δέκα το πολύ. Κάθε συνδρομητής θα πατάει συγκεκριμένα κουμπιά και θα τηλεφωνεί όποτε εκείνος θέλει. Οι κλήσεις θα γίνονται αυτόματα. Τα λεπτά σύρματα που θα συνδέουν τη μονάδα με το σπίτι θα μεταφέρουν και την εντολή τέλους της κλήσης αυτόματα, με το που θα τελειώνει η συνομιλία. Αν φθάσουμε σε τέτοιο σημείο, τότε θα μειωθεί και το κόστος. Ακόμη και η πιο φτωχή οικογένεια θα μπορεί να έχει τηλέφωνο».
- Θα βελτιωθεί και η απόδοση της συσκευής; η ποιότητα του μεταδιδόμενου ήχου;
«Σαφώς. Τα σημερινά καλώδια είναι υπερφορτωμένα με διάφορες συνδέσεις οι οποίες στο μέλλον θα είναι άχρηστες».
- Υπάρχει περίπτωση δηλαδή να φθάσουμε κάποτε σε συσκευές χωρίς καλώδια;
- Προφανώς υποστηρίζετε, δηλαδή, ότι η εποχή των μεγάλων εφευρέσεων δεν έκλεισε τον κύκλο της.
«Ετσι ακριβώς. Εκ των πραγμάτων είναι δύσκολο να πει κανείς σε ποιο σημείο βρισκόμαστε. Δεν μπορεί π.χ. να ισχυριστεί ότι ανακαλύπτουμε κάθε ημέρα κι ένα καινούργιο πράγμα. Κατακτήσαμε αρκετά στο τέλος του 19ου αιώνα. Η πραγματική επανάσταση θα σημειωθεί τώρα, στον 20ό. Μόνο και μόνο χάρη στην ανακάλυψη μιας γυναίκας: το ράδιο, θα ανοίξουν νέοι δρόμοι! Θα διαθέτουμε τρομακτικές δυνάμεις που θα αλλάξουν τον τρόπο ζωής και εργασίας σε όλον τον πλανήτη. Κάθε ημέρα που θα ξημερώνει θα μας επιφυλάσσει και μια έκπληξη. Τότε όμως όλοι αυτός ο θησαυρός των κατακτήσεών μας θα μας κάνει να ανησυχούμε και να είμαστε σε επιφυλακή!».
- Για τις αερομεταφορές και την αεροναυπηγική τι προβλέπετε, κύριε Μπελ;
«Σε αυτόν τον τομέα έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη. Μου ζήτησαν να φτιάξω μια μηχανή που να πετάει. Πρέπει πρώτα όμως να κατανοήσω απολύτως τη "συμπεριφορά" του αέρα και την τεχνική της πτήσης. Όταν θα είμαι σε θέση να έχω συγκεκριμένα στοιχεία, θα μιλήσω γι' αυτή την "αερομηχανή"».
- Δηλαδή, ως τώρα τι έχετε ανακαλύψει;
Βγήκε από το δωμάτιο και σε λίγο επέστρεψε κρατώντας κάτι πελώρια άλμπουμ γεμάτα φωτογραφίες με αντικείμενα σε περίεργα σχήματα.
«... Ετσι κρατάω εγώ σημειώσεις για τις μελέτες μου» είπε ανοίγοντας ένα από τα άλμπουμ.«Μου φαίνεται σχεδόν αδύνατον να κάνω έρευνα για μια εφεύρεσή μου μόνο με μολύβι και χαρτί».
Ο δόκτωρ Μπελ μού εξήγησε ότι ορισμένοι είχαν τη δυνατότητα να στηριχθούν σε ένα κοντάρι και να ανέβουν στον αέρα με τη βοήθεια ατμού:
«Αν υποθέσουμε ότι για να σηκώσουμε και να κρατήσουμε στον αέρα μια τέτοια κατασκευή χρειαζόμαστε ένα άλογο που να τρέχει με 16 χιλιόμετρα την ώρα, μπορούμε να αντικαταστήσουμε το άλογο με μια μηχανή η οποία θα ενσωματωθεί στο αντικείμενο και θα παράγει δύναμη ενός ίππου υπό την προϋπόθεση ότι το βάρος του αντικειμένου δεν θα ξεπερνά τα 280 κιλά.
Προς Θεού! Δεν σας τα λέω όλα αυτά για να υποστηρίξω ότι εφεύρα τη μηχανή που πετάει!.. Απλώς σας εξηγώ τα πειράματά μου. Εξάλλου, όπως σας είπα, έχουμε να μάθουμε πολλά ακόμη. Όταν θα φθάσουμε σε αυτά τα επίπεδα, θα έχουν αλλάξει πολλά πράγματα σε όλον τον κόσμο...».
|
Το τηλέφωνο
Από το 1877 ήδη το τηλέφωνο τελειοποιήθηκε χάρη στον Αμερικανό Τόμας Έντισον (1847-1931). Το 1854 ο Γάλλος εφευρέτης Charles Bourseul σκέφτηκε ότι οι δονήσεις που προκαλούνται από την ομιλία σε έναν εύκαμπτο δίσκο ή ένα διάφραγμα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να συνδέσουν και να αποσυνδέσουν ένα ηλεκτρικό κύκλωμα, παράγοντας με αυτόν τον τρόπο παρόμοιες δονήσεις σε ένα διάφραγμα που βρίσκεται σε μια άλλη θέση, όπου ο αρχικός ήχος θα αναπαραγόταν.
Μερικά έτη αργότερα, ο Γερμανός φυσικός Johann Philip Reis εφηύρε ένα όργανο που διαβίβαζε τους μουσικούς τόνους αλλά που δε μπορούσε να αναπαραγάγει την ομιλία.
Μια μορφή ακουστικής συσκευής επικοινωνίας αναπτύχθηκε γύρω στα 1870 από τον ιταλοαμερικάνο Antonio Meucci. Το 1876, ανακαλύπτοντας ότι μόνο ένα σταθερό ηλεκτρικό ρεύμα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να διαβιβάσει την ομιλία, ο αμερικανικός εφευρέτης Αλέξανδρος Graham Bell παρήγαγε το πρώτο τηλέφωνο ικανό και την ανθρώπινη ομιλία με την ποιότητα και τη χροιά της.
Τη βασική μονάδα της εφεύρεσης του Bell αποτελούσαν μια συσκευή αποστολής σημάτων (πομπός), μια συσκευή λήψης σημάτων (δέκτης) και ένα ενιαίο καλώδιο που τις συνέδεε. Ο πομπός και ο δέκτης ήταν ίδιοι, κάθε ένας περιείχε ένα εύκαμπτο μεταλλικό διάφραγμα και ένα πεταλοειδή μαγνήτη με μια σπείρα καλωδίων. Τα ηχητικά κύματα χτυπούσαν το διάφραγμα αναγκάζοντάς το να δονηθεί στο πεδίο του μαγνήτη. Αυτή η δόνηση παρήγαγε ηλεκτρικό ρεύμα στη σπείρα των καλωδίων. Το ρεύμα ταξίδευε μέσω των καλωδίων σε έναν άλλο δέκτη, ο οποίος μετέφερε τις αλλαγές αυτές στη δύναμη του μαγνητικού πεδίου με αποτέλεσμα να προκαλεί τη δόνηση του διαφράγματος και έχοντας ως σκοπό την αναπαραγωγή του αρχικού ήχου.
Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν καταφέρει να αναπτύξουν ένα πρωτότυπο σύστημα τηλεπικοινωνιών που βασιζόταν τόσο στο οπτικό, όσο και στο ηχητικό τηλεπικοινωνιακό πρότυπο.
Εφευρέσεις όπως το ακουστικό κέρας, ο οπτικός τηλεγράφος ο υδραυλικός τηλέγραφος και το σύστημα των φρυκτωριών έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη των τηλεπικοινωνιών.
Έτσι δεν άργησε να εμφανιστεί ο σπουδαιότερος πρόδρομος του τηλεφώνου, ο τηλέγραφος.
Ο Αμερικανός Samuel Morse το 1837 παρουσίασε τον τηλέγραφό του που είχε την δυνατότητα να μεταδίδει μηνύματα σε πολύ μακρινές αποστάσεις γρήγορα και χωρίς μεγάλο κόστος.
Πολλοί, λοιπόν, ήταν εκείνοι που προσπάθησαν να κατασκευάσουν ένα μηχάνημα που θα μπορούσε να μεταβιβάσει τον ήχο διαμέσου του ηλεκτρισμού.
Αυτό το κατάφερε ο Αμερικανός φυσικός Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ το 1876. Με την εφεύρεση του μικροφώνου από τον Αμερικανό Χίγκες το 1877 το τηλέφωνο άρχισε να εξελίσσεται και να χρησιμοποιείται για την σύνδεση μακρινών αποστάσεων.
Η εξέλιξη της ηλεκτρονικής τα τελευταία χρόνια είχε ως αποτέλεσμα και την τελειοποίηση του τηλεφώνου. Έτσι με τη χρήση των τρανζίστορς οδηγηθήκαμε στην αντικατάσταση των μικροφώνων από άνθρακα με άλλα, καλύτερης ποιότητας όπως τα ηλεκτρομαγνητικά μικρόφωνα. Με αυτά γίνεται δυνατή και η αύξηση της τάσης εξόδου. Επίσης, έχουν προστεθεί στο τηλέφωνο διάφορα άλλα εξαρτήματα όπως αυτόματα συστήματα κλήσης με μνήμη κ.λπ.
Τα πολυπλοκότερα τηλέφωνα έχουν ένα μικρόφωνο και ένα μεγάφωνο στη βάση εκτός από τη συσκευή αποστολής σημάτων και έναν δέκτη στο μικροτηλέφωνο (τηλεφωνικές συσκευές με δυνατότητα ανοιχτής ακρόασης). Σε ένα ασύρματο τηλέφωνο το καλώδιο του ακουστικού αντικαθίσταται από μια ράδιο σύνδεση μεταξύ του μικροτηλεφώνου και της βάσης, αλλά ένα σκοινί γραμμών (καλώδιο) χρησιμοποιείται ακόμα. Ένα κυψελοειδές τηλέφωνο (cellular phone) περιέχει ένα πομπό και ένα δέκτη εξαιρετικά μικρού μεγέθους. Για τη λειτουργία του δεν απαιτείται κανένα απολύτως καλώδιο, δηλαδή είναι μια φορητή και αυτόνομη συσκευή.
Μεγάλη απάτη ή μεγάλη ατυχία;
Η έµπνευση του Ιταλού για αυτή την τόσο σηµαντική εφεύρεση ήρθε – όπως συνήθως στην τύχη. Εκτελώντας χρέη ιατρού όταν κατοικούσε στην Κούβα, παρατήρησε ότι µέσω του σύρµατος που τον συνέδεε µε έναν ασθενή που υπέβαλλε σε ηλεκτροσόκ, μεταφέρονταν οι κραυγές του.
Μόλις το 1849, ο Ιταλός είχε κατασκευάσει το πρώτο τηλέφωνο και µέχρι το 1862 είχε κατασκευάσει περισσότερα από 30 πρωτότυπα ωστόσο, για να κατοχυρώσει την ευρεσιτεχνία υπήρχε ένα σηµαντικό πρόβληµα και μάλιστα όχι τεχνικό. Ο Μεούτσι δεν είχε τα 250 δολάρια, που απαιτούνταν για να κατοχυρώσει την πατρότητα της ιδέας του!
Μόλις το 1871κατόρθωσε να κατοχυρώσει προσωρινά την ευρεσιτεχνία του, που σε τρία χρόνια ακυρώθηκε, επειδή δεν μπορούσε να διαθέσει 10 δολάρια για την ανανέωσή της.
Τελικά, το 1876 ο Μπελ οικειοποιήθηκε την εφεύρεση του Μεούτσι, µε τον οποίο μοιράζονταν ένα εργαστήριο. Ο Ιταλός αφού έµαθε την απάτη του Μπελ δεν µπορούσε να κάνει και πολλά, καθώς ήταν ήδη ηλικιωμένος και ανίκανος να αποδείξει την αλήθεια.
Τελικά, ο Αντόνιο Μεούτσι πέθανε στην αφάνεια το 1889. Η δικαίωσή του ήρθε το2002, όποτε το Αµερικανικό Κογκρέσο τον αναγνώρισε ως τον πραγµατικό εφευρέτη του τηλεφώνου
Alexander Graham Bell
Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ (Alexander Graham Bell) γεννήθηκε στο Εδιμβούργο της Σκωτίας στις 3 Μαρτίου 1847. Περίπου ένα χρόνο πήγε σε ιδιωτικό σχολείο και δύο χρόνια στο Βασιλικό Γυμνάσιο του Εδιμβούργου, από το οποίο αποφοίτησε σε ηλικία 14 ετών. Δεν χρειάστηκε παραπάνω μαθήματα, καθώς μελετούσε κατ’ οίκον με τον πατέρα του που ήταν καθηγητής πανεπιστημίου.
Η λέξη «ήχoς» ήταν αυτή που σημάδεψε την πορεία της οικογένειας Μπελ. Η μεν μητέρα του, Ελάιζα Γκρέις Σάιμοντς Μπελ, καθότι κωφή, δεν γνώρισε την έννοιά της ποτέ. Ο δε πατέρας του, ο δόκτωρ Αλεξάντερ Μέλβιλ Μπελ, αφιέρωσε τη ζωή του στην παραγωγή της ηχητικής ομιλίας από κωφά άτομα όπως η γυναίκα του. Αυτό ήταν και το αντικείμενο της διδασκαλίας του: απαγγελία, ορθοφωνία και αποκατάσταση ομιλίας.
Το σύγγραμμά του «Κλασική μέθοδος της σωστής άρθρωσης» είχε ανατυπωθεί περίπου 200 φορές στην αγγλική γλώσσα. Τα δε παιδιά του κλήθηκαν να εκπαιδευθούν έτσι, ώστε να συνεχίσουν το πατρικό έργο.
Αυτοδίδακτος, λοιπόν, κατά βάσιν, ο Αλεξάντερ Γκράχαμ φοίτησε για λίγο στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και αργότερα στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Η πρώτη επαγγελματική απασχόλησή του είχε, φυσικά, να κάνει με την ακουστική. Σε ηλικία 17 ετών, το 1864, βρέθηκε να διδάσκει μουσική και ορθοέπεια σ’ ένα σχολείο του Έλγκιν της Σκωτίας.
Τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1868, γίνεται βοηθός του πατέρα του στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου. Η υγεία του εικοσάχρονου Αλεξάντερ Γκράχαμ, όμως, δεν συμβαδίζει ούτε με την ισχυρή του θέληση, ούτε με το νεαρό της ηλικίας του. Κλονίζεται. Η οικογένεια Μπελ είναι τυχερή που ζει τουλάχιστον ο δευτερότοκος γιος της. Τα άλλα δύο αδέλφια του έχουν προσβληθεί από φυματίωση και χάνουν τη μάχη μαζί της. Συγκλονισμένοι από τον θάνατο των δύο γιων τους και ανήσυχοι για την ασθενική υγεία του τρίτου, οι Μπελ αποφασίζουν να εγκαταλείψουν το υγρό και «αρρωστιάρικο» κλίμα της Μεγάλης Βρετανίας και να μεταναστεύσουν στον Καναδά. Έτσι, το 1870 εγκαθίστανται στο Μπράντφορντ του Οντάριο.
Μετανάστης στον Καναδά
Η μέθοδος βασίζεται στην εξής αρχή: κάθε φωνητικό σύμβολο αποδίδεται από συγκεκριμένη θέση των οργάνων ομιλίας, όπως τα χείλη, η γλώσσα και ο ουρανίσκος. Έτσι, οι κωφάλαλοι, μιμούμενοι τις κινήσεις, μπορούν να μάθουν να μιλούν. Δεν χρειάζεται να ακούνε.
Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι εκπληκτικά. Οι διαλέξεις του για την «οπτική μέθοδο διδασκαλίας σε κωφαλάλους» σημειώνουν τεράστια επιτυχία. Και το 1873 ο μοναδικός πλέον γιος των Μπελ γίνεται καθηγητής Φυσιολογίας των Φωνητικών Οργάνων στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης στα 26 χρόνια του.
Οι προτάσεις για διδασκαλία διαδέχονται η μία την άλλη. Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ, όμως, έχει ήδη ανοίξει τη δική του σχολή στη Βοστώνη και αφιερώνεται στην εκπαίδευση διδασκάλων για κωφαλάλους. Διδάσκει, αλλά εξακολουθεί τη μελέτη του πάνω στη «μαγική λέξη» της οικογένειας: ήχος.
Τώρα οι έρευνές του δεν αφορούν μόνο την εκμάθηση της εκφοράς λόγου από τους κωφαλάλους, αλλά και τη μετάδοση του ήχου. Πώς; Με ηλεκτρισμό. Στάθηκε διπλά τυχερός, διότι όχι μόνο ανακάλυψε και ενέπνευσε τον Τόμας Γουότσον, ένα νεαρό επισκευαστή μηχανών που με ιδιαίτερο ενθουσιασμό πειραματιζόταν για την κατασκευή μιας διάταξης, η οποία θα μπορούσε να μεταδίδει ήχο με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού, αλλά γνωρίστηκε με τις οικογένειες δύο κωφάλαλων μαθητών του, του Τζορτζ Σάντερς και της Μέιμπελ Χούμπαρντ. Ο Μπελ τους βοήθησε με όλη του την ψυχή. Και οι γονείς τους δεν στάθηκαν αχάριστοι. Ενθουσιασμένοι με την αποτελεσματικότητα του έργου του νεαρού δασκάλου, αποφάσισαν να ενισχύσουν οικονομικά τις έρευνές του.
Η εφεύρεση του τηλεφώνου
Τελικώς, την ίδια χρονιά επινοεί τον πολλαπλό τηλέγραφο. Στις 7 Μαρτίου 1876 το Γραφείο Ευρεσιτεχνιών των ΗΠΑ δίνει στον Μπελ το υπ’ αριθμόν 174.465 δίπλωμα, με το οποίο κατοχυρώνεται «η μέθοδος και η συσκευή για τη μετάδοση φωνής ή άλλων ήχων τηλεγραφικώς (...) με τη χρήση ηλεκτρικών παλμών της ίδιας μορφής με τις ταλαντώσεις του αέρα, οι οποίες ακολουθούν τη μετάδοση φωνής ή άλλων ήχων...». Το τηλέφωνο δηλαδή.
Την ίδια ημέρα, όμως, μαζί με τον Μπελ είχε καταθέσει αίτηση για παρόμοιο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και ο αμερικανός φυσικός Ελίσα Γκρέι.
Αρχίζει τότε ένας μαραθώνιος δικαστικών αγωγών.
Ποτέ άλλοτε στην ιστορία μία εφεύρεση δεν διεκδικήθηκε από τόσους «πατέρες» και ποτέ άλλοτε η πατρότητα ευρεσιτεχνίας δεν δέχθηκε περισσότερες προσφυγές. Τελικά, το συγκεκριμένο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας παραχωρήθηκε στον Γκρέι, αλλά η πατρότητα του τηλεφώνου στον Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ, ο οποίος εν τω μεταξύ με νέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας είχε κατοχυρώσει και την καινούργια, εξελιγμένη τηλεφωνική συσκευή του.
Το 1877 είναι έτος - ορόσημο για τις τηλεπικοινωνίες. Ο Μπελ ιδρύει την πρώτη μεγάλη τηλεφωνική εταιρεία στον κόσμο. Το όνομά της «Bell Company». Την ίδια χρονιά νυμφεύεται την εκλεκτή της καρδιάς του, την κωφάλαλη μαθήτριά του και κόρη των χορηγών του Μέιμπελ Χούμπαρντ, που ήταν κατά δέκα χρόνια μικρότερή του και με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά.
Το γραφόφωνο
Τι ακριβώς είναι το γραφόφωνο; Μία συσκευή εγγραφής ήχου, η οποία βασίζεται στη χρήση μιας ελεγχόμενης ταχύτητας, ενός χαρακτικού στελέχους και κυλίνδρων ή δίσκων από κερί. Τα κέρδη από τις εφευρέσεις είναι μεγάλα τώρα. Ο Μπελ, όμως, δεν τα συσσωρεύει, αλλά τα διοχετεύει στη χρηματοδότηση της Αμερικανικής Εταιρείας για την Προώθηση της Διδασκαλίας Ομιλίας σε Κωφαλάλους (από το 1956 μετονομάσθηκε σε «Εταιρεία για τους Κωφαλάλους - Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ») και το Γραφείο Βόλτα (σήμερα είναι το σημαντικότερο ίσως διεθνές κέντρο πληροφόρησης για θέματα εκπαίδευσης κωφαλάλων).
Το 1898 ο Μπελ, ο οποίος έχει συμβάλει στην ίδρυση του περιοδικού «Science» κι έχει αποκτήσει την αμερικανική υπηκοότητα από το 1882, διορίζεται διευθυντής του Ινστιτούτου Σμιθσόνιαν της Ουάσιγκτον. Ο πεθερός του είναι πρόεδρος της Εθνικής Γεωγραφικής Εταιρείας. Και ο Μπελ τον διαδέχεται στην προεδρία. Σε μία εποχή όπου τα μεγάλα ταξίδια ήταν προνόμιο των λίγων, εκείνος εκπονεί ένα πρόγραμμα για την κατανόηση του τρόπου ζωής των κατοίκων σε μακρινές και ανεξερεύνητες περιοχές. Και πεπεισμένος ότι οι επιστήμες - ιδιαίτερα η γεωγραφία - μπορούν να διδαχθούν καλύτερα με τη βοήθεια εικόνων, προωθεί την έκδοση του εκπαιδευτικού εντύπου της Γεωγραφικής Εταιρείας: του «National Geographic».
Τα πειράματα αεροναυτικής
Αποτέλεσμα των ερευνών του, το (βασισμένο στο τετράεδρο) υδρόπτερο, το οποίο ζυγίζει 4,5 τόνους, αλλά αναπτύσσει την ιλιγγιώδη για την εποχή ταχύτητα των 114 χλμ. την ώρα. Είναι 60 ετών, αλλά οι ιδέες του γίνονται ολοένα και πιο δημιουργικές. Κάνει έρευνα τώρα για την ανίχνευση του ήχου και την ηλιακή ακτινοβολία. Δημοσιεύει άρθρα, παραδίδει σεμινάρια, συμμετέχει σε επιστημονικά συνέδρια.
Εξακολουθεί να εκδίδει τις μελέτες του ως τις τελευταίες ημέρες της ζωής του. Στις 2 Αυγούστου 1922 θα αφήσει την τελευταία του πνοή στη Νέα Σκωτία του Καναδά, σε ηλικία 75 ετών. Το μέγεθος της εφευρετικής δραστηριότητας του Μπελ αντιπροσωπεύεται μόνο κατά ένα μέρος από τα 30 διπλώματα ευρεσιτεχνίας που απέκτησε (18 δικά του και 12 με συνεργάτες του).
Από αυτά 14 αναφέρονται στο τηλέφωνο και τον τηλέγραφο, 4 στο φωτόφωνο, 1 στο γραφόφωνο, 5 στα ιπτάμενα οχήματα, 4 στα υδροπτέρυγα σκάφη και 2 στο κύτταρο σελινίου. Εξάλλου, ελάχιστες από τις ιδιοφυείς ιδέες του βρήκαν πρακτική εφαρμογή τότε. Οι περισσότερες καρποφόρησαν ύστερα από πολλά χρόνια.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου