Betty Friedan, Το δικαίωμα στην άμβλωση

Στο απόσπασμα που ακολουθεί η συγγραφέας του, σημαίνουσα μορφή του δεύτερου φεμινιστικού κύματος και πρόεδρος της αμερικανικής Εθνικής Οργάνωσης Γυναικών, διατυπώνει το αίτημα για το ανθρώπινο δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση.

Πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες διεκδικήσεις του κινήματος, η οποία βεβαίως συνδέθηκε με το δικαίωμα στην τεκνοποίηση. Εδώ φαίνεται και η μετριοπαθής και ταυτόχρονα αισιόδοξη στάση της συγγραφέως και ακτιβίστριας, η οποία εκτιμά ότι η ουσιαστική απελευθέρωση των γυναικών θα αποβεί επωφελής και για τους άντρες, διά της επίτευξης μιας σχέσης αμοιβαίας ισότητας και σεβασμού. 

Ως παράδειγμα του νέου φεμινισμού στην πράξη, σκεφτείτε το ζήτημα της κατάργησης του νόμου για την άμβλωση. Η Εθνική Οργάνωση Γυναικών ήταν η πρώτη οργάνωση που μίλησε για τα βασικά δικαιώματα των γυναικών στο ζήτημα της άμβλωσης. Είπαμε ότι είναι αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα κάθε γυναίκας να ελέγχει τη δική της αναπαραγωγική διαδικασία. Για να θεμελιωθεί αυτό το δικαίωμα, θα απαιτούσε όλοι οι νόμοι οι οποίοι ποινικοποιούν την άμβλωση να καταργηθούν, να διαγραφούν από τον ποινικό κώδικα.

Το κράτος δεν θα ήταν εξουσιοδοτημένο ούτε να αναγκάζει ούτε να εμποδίζει μια γυναίκα να κάνει άμβλωση. Τώρα πολλές ομάδες δουλεύουν πάνω στην κατάργηση του νόμου για την άμβλωση, ενώ συγχρόνως στην Καλιφόρνια και στην Ουάσιγκτον (Π.Κ.) δικαστικές αποφάσεις έχουν αποσαφηνίσει το δικαίωμα της γυναίκας να ελέγχει την ίδια της την αναπαραγωγή.

Ποιο δικαίωμα έχει οποιοσδήποτε άντρας να πει σε οποιαδήποτε γυναίκα «πρέπει να κρατήσεις αυτό

το παιδί»; Ποιο δικαίωμα έχει οποιοδήποτε κράτος να το πει αυτό; Η απόφαση της τεκνοποίησης είναι

δικαίωμα της γυναίκας και όχι ένα τεχνικό ζήτημα που απαιτεί την έγκριση του κράτους, ούτε θα έπρεπε το κράτος να ελέγχει την πρόσβαση σε μέσα πρόληψης των γεννήσεων.

Αυτό το ζήτημα μπορεί όντως να αντιμετωπιστεί μόνο με αναφορά στη θεμελιώδη ηθική

προσωπικότητα και αξιοπρέπεια της γυναίκας, οι οποίες παραβιάζονται ανεπανόρθωτα, αν δεν έχει το

δικαίωμα να ελέγχει την ίδια την αναπαραγωγική ικανότητά της. Και ο πυρήνας αυτής της ιδέας υπερβαίνει κατά πολύ την άμβλωση και τον έλεγχο των γεννήσεων. […]

Ο άντρας, έχουμε πει, δεν είναι ο εχθρός. Οι άντρες θα είναι πραγματικά απελευθερωμένοι να

αγαπήσουν τις γυναίκες και να είναι πλήρως οι εαυτοί τους, όταν οι γυναίκες απελευθερωθούν ώστε να καταστούν ολοκληρωμένοι άνθρωποι. Μέχρι να συμβεί αυτό, οι άντρες θα σηκώνουν το βάρος και την ενοχή της μοίρας την οποία έχουν επιβάλει στις γυναίκες, την απωθημένη μνησικακία αυτού του παθητικού σταδίου, τη στειρότητα της αγάπης, όταν η αγάπη δεν υπάρχει ανάμεσα σε δύο πλήρως ενεργούς, πλήρως συμμετέχοντες, εντελώς χαρούμενους ανθρώπους, αλλά έχει μέσα της το στοιχείο της εκμετάλλευσης. Και οι άντρες δεν θα είναι εντελώς ελεύθεροι να είναι όλα όσα μπορούν να είναι, όσο πρέπει να ανταποκρίνονται σε μια εικόνα αρρενωπότητας που τους στερεί όλη την τρυφερότητα και την ευαισθησία, επειδή θεωρούνται θηλυπρεπείς. 

Οι άντρες έχουν μέσα τους τεράστιες δυνατότητες, τις οποίες πρέπει να καταπνίξουν και να

φοβηθούν, προκειμένου να ανταποκριθούν σε αυτή την απαρχαιωμένη και κτηνώδη, ανθρωποφαγική εικόνα αρρενωπότητας του Ernest Hemmingway (που σκοτώνει το λιοντάρι), την εικόνα της παντοδύναμης ανδροπρεπούς ανωτερότητας. Όλα τα βάρη και οι ευθύνες που οι άντρες υποτίθεται ότι πρέπει να επωμιστούν μόνοι τους τους κάνουν, νομίζω, να δυσανασχετούν για το βάθρο στο οποίο τοποθετούνται οι γυναίκες, ενώ το βάρος για τις γυναίκες είναι η επιβεβλημένη σε αυτές παθητικότητα.

Έτσι, η πραγματική σεξουαλική επανάσταση δεν σχετίζεται με τα φθηνά πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες – σε ποια ηλικία αγόρια και κορίτσια πηγαίνουν στο κρεβάτι και αν το κάνουν με ή χωρίς το

όφελος του γάμου. Αυτό είναι το λιγότερο. Η πραγματική σεξουαλική επανάσταση είναι η ανάδυση των γυναικών από την παθητικότητα, την πραγμοποίηση, σε κατάσταση πλήρους αυτοδιάθεσης, πλήρους αξιοπρέπειας. Και, στον βαθμό που μπορούν να το κάνουν αυτό, οι άντρες επίσης εξέρχονται από το στάδιο της ταύτισης με την κτηνωδία και την επιβολή, ενώ αποκτούν την πληρότητα και την ευαισθησία της ολοκληρωμένης ανθρωπιάς.

Friedan, B. (1998), Our revolution is unique.