David Herbert Lawrence - Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι

Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι, (Lady Chatterley's Lover), είναι μυθιστόρημα του Βρετανού λογοτέχνη, Ντ. Χ. Λώρενς, ένα έργο που έγινε διάσημο αρχικά για την απαγόρευση που συνόδευε την κυκλοφορία του για πολλά χρόνια. Σήμερα θεωρείται από τα αριστουργήματα της παγκόσμια ερωτικής λογοτεχνίας.

Ο Λόρενς γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1885 στο Eastwood του Nottinghamshire, στην Αγγλία, μια μικρή πόλη γνωστή για τα ανθρακωρυχεία της, που βρίσκεται 13 χλμ. βορειοδυτικά του Νότιγχαμ.

Έχοντας γράψει ήδη κι άλλα βιβλία, το 1928, δύο χρόνια πριν από τον θάνατό του, ένα νέο βιβλίο τού Λόρενς βγαίνει στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Όχι όμως στη χώρα του, αλλά στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι το μυθιστόρημα «Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι» («Lady Chatterley's Lover»), που περιγράφει την ανάρμοστη, θυελλώδη ερωτική σχέση μιας παντρεμένης κυρίας της υψηλής κοινωνίας με τον δασοφύλακα-κηπουρό της.

Ωστόσο, το βιβλίο είναι κυριολεκτικά «πετσοκομμένο», καθώς οι ακατάλληλες λέξεις που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας πέφτουν θύμα της λογοκρισίας εκείνης της εποχής. Δεκαοκτώ ολόκληρα χρόνια αργότερα -και αφού είχε γνωρίσει επιτυχία στις ΗΠΑ, μετά τον θάνατο του Λόρενς- μια μικρή εκδοτική εταιρεία στην πατρίδα του Λόρενς, στη Μεγάλη Βρετανία, η «Penguin», αποφασίζει να εκδώσει το επίμαχο βιβλίο με «περικοπές».

Το βιβλίο δεν γνωρίζει την απήχηση που θα ήθελε ο εκδοτικός οίκος, όντας αρκετό σεμνότυφο, παρότι περιγράφει τη σχέση μιας ευκατάστατης παντρεμένης (της Κόνι Τσάτερλι) με έναν δασοφύλακα (τον Όλιβερ Μέλορς), μια σχέση που αναπτύσσεται επειδή ο άντρας της Τσάτερλι, Κλίφορντ, έχει μείνει παράλυτος και ανίκανος μετά από τραυματισμό στον πόλεμο. 

Το 1960, η «Penguin» αποφασίζει να εκδώσει το μυθιστόρημα χωρίς «περικοπές», χωρίς λογοκρίσια, με όλες τις ακατάλληλες λέξεις που περιέχει. Ο σάλος που ξεσπά στη Μεγάλη Βρετανία είναι τεράστιος. Η «χυδαία» γλώσσα του Λόρενς, οι λέξεις που χρησιμοποιεί αβίαστα για να δείξει το μέγεθος του πάθους των δύο εραστών κάνουν τους σεμνότυφους Βρετανούς να κοκκινίζουν και τους παλαιότερους να καταριούνται τον συγγραφέα.

Το βιβλίο γνωρίζει τεράστια επιτυχία. Οι Βρετανοί και -κυρίως- οι Βρετανίδες σπεύδουν να το προμηθευτούν για να το διαβάσουν, άλλοι ελεύθερα, άλλο κρύβοντάς το μέσα σε εφημερίδες ενώ πηγαίνουν για δουλειά, όλοι με τεράστιο ενδιαφέρον.

Λίγο μετά την έκδοση του αυθεντικού χειρογράφου του Λόρενς, η υπόθεση οδηγείται στα δικαστήρια, με το βιβλίο να κατηγορείται για προσβολή της δημοσίας αιδούς. Ουσιαστικά, είναι η πρώτη υπόθεση που πηγαίνει στη Δικαιοσύνη βάσει ενός νέου, τότε, νόμου, που ανέφερε ότι ένα λογοτεχνικό έργο που κατηγορείται ως αισχρό μπορεί να «αθωωθεί» αν διαπιστωθεί η λογοτεχνική αξία του. 

Η ετυμηγορία -μετά από καταθέσεις ένθεν κακείθεν, πολεμίων και υπερασπιστών του βιβλίου- βγαίνει σαν σήμερα, στις  Νοεμβρίου 1960. Το βιβλίο-σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής «αθωώνεται» και η «Penguin» μπορεί να συνεχίσει την κυκλοφορία του. Ο έρωτας απενοχοποιείται, γίνεται ταυτόσημος με την ελευθερία και τη ζωή.

«...Οι δύο αυτοί ήρωες θα αποτελέσουν σύμβολα του εικοστού αιώνα, αφού διαμόρφωσαν τον προσωπικό τους κώδικα ηθικής όχι με βάση τα κοινωνικά δεδομένα αλλά ανεξάρτητα από αυτά, δια­τηρώντας την ανθρωπιά και την ακεραιότητά τους μέσα από τη σε­ξουαλική πράξη.

Η αποκαλυπτικότητα στην περιγραφή των ερω­τικών σκηνών προκάλεσε σκάνδαλο την εποχή που γράφτηκε το βιβλίο και η κυκλοφορία του απαγορεύτηκε. Χρειάστηκε να περάσουν χρόνια για να αρθεί η παρανόηση του έργου, το οποίο αποτελεί μια τολμηρή έκφραση διαμαρτυρίας για την καταπίεση του ερωτικού ενστίκτου, έκφανση της φθοράς που προκαλούν στους ανθρώπους ο πολιτισμός και η βιομηχανική κοινωνία.»

Το έργο σήμερα θεωρείται κλασσικό - έχει ενταχτεί στα 100 καλύτερα μυθιστορήματα του 20ου αιώνα και έχουν γίνει πάμπολλες διασκευές του για την τηλεόραση, τον κινηματογράφο, το θέατρο, και το ραδιόφωνο.

Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι

«Είναι κατά βάθος τραγική η εποχή μας, έτσι κι εμείς αρνούμαστε να τη δούμε τραγικά. Ο κατακλυσμός πέρασε, στη μέση τώρα εμείς και γύρω μας χαλάσματα. Αρχίζουμε να στήνουμε μικρά καινούργια σπιτικά, να τρέφουμε μικρές νέες ελπίδες. Μάλλον δύσκολη δουλειά· ομαλός δρόμος για το μέλλον δεν υπάρχει πια· τα εμπόδια, όμως, είτε τα παρακάμπτουμε είτε σκαρφαλώνουμε και τα ξεπερνάμε. Πρέπει να ζήσουμε, όσοι κι αν είναι οι ουρανοί που τσακίστηκαν.Αυτή, λίγο πολύ, ήταν η άποψη της Κόνστανς Τσάτερλι.»

Με αυτά τα λόγια ο Λώρενς ανοίγει το μυθιστόρημά του. Η Κόνστανς (Κόνι) Ρηντ (Constance Reid) παντρεύτηκε το 1917 σε ηλικία 23 χρόνων τον Κλίφορντ Τσάτερλι (Sir Clifford Chatterley), 29 χρονών. Ύστερα από ένα βιαστικό γάμο και ένα σύντομο ταξίδι του μέλιτος, ο Κλίφορντ φεύγει στρατιώτης για την Φλάνδρα, στα πλαίσια του Α΄Παγκοσμίου Πολέμου. Ύστερα από 6 μήνες, θα επιστρέψει στην Αγγλία, και στην γυναίκα του, ανάπηρος από τη μέση και κάτω, αλλά ωστόσο ζωντανός. Τρία χρόνια αργότερα, όταν ο πατέρας του Κλίφορντ θα πεθάνει, ο γιός του θα πάρει εκτός από τον τίτλο του βαρονέτου, και την τεράστια έπαυλή του, το «Ράγκμπι Χολ».

Η ζωή στο τεράστιο απομονωμένο κτήμα, χωρίς συγγενείς, φίλους ή παιδιά, αρχίζει να γίνεται αφόρητη για την νεαρή και γεμάτη ζωντάνια Κόνι. Ένας φίλος του άντρα της, ο Μάικ, θεατρικός συγγραφέας από την Ιρλανδία, που ήρθε να τους επισκεφτεί θα γίνει ο πρώτος εραστής της κοπέλας που ακόμα δεν είχε προλάβει να νιώσει την σεξουαλική ηδονή. Σε έναν περίπατο στο δάσος του Ράγκμπι Χολ, θα συναντήσει τον Όλιβερ Μέλλορς. Γιος εργάτη ανθρακωρύχου, πρώην σιδηρουργός δουλεύει σαν δασοφύλακας για τους Τσάτερλι εδώ και αρκετά χρόνια.

Γοητευμένη από τον Μέλλορς και αφού διακόψει την σχέση της με τον Μάικ, θα δοθεί στην ερωτική σχέση που θα δημιουργήσει με αυτόν τον άντρα. Το μικρό σπίτι του φύλακα μέσα στο δάσος θα γίνει για την Κόνστανς ο τόπος της ηδονής. Ο έρωτας που θα αναπτυχθεί μεταξύ τους, και η εγκυμοσύνη που θα προκύψει, θα οδηγήσει την Κόνι στο να ζητήσει διαζύγιο από τον άντρα της. Ο λόρδος Τσάτερλυ αρνήθηκε αλλά αυτό δεν εμπόδισε τους δυο εραστές να συνεχίσουν την κοινή τους πλέον πορεία.