Henrik Ibsen – Ο Νορβηγός δημιουργός του Σύγχρονου Δράματος

Σήμερα, ο Ibsen είναι γνωστός ως ο «Πατέρας του Σύγχρονου Δράματος». Τα έργα του Ibsen εισήγαγαν ρεαλιστικούς διάλογους και χαρακτήρες με ψυχολογικό βάθος στη σκηνή και γέννησαν το σύγχρονο κίνημα στο δράμα. 

Ο Ibsen είναι επίσης ο μεγαλύτερος Νορβηγός συγγραφέας όλων των εποχών και θεωρείται ο πιο συχνά παιγμένος δραματουργός στον κόσμο μετά τον Σαίξπηρ. 

Το βάθος του χαρακτήρα στα έργα του Ibsen, ο φυσιοκρατικός διάλογος και η χρήση του υποκειμένου άλλαξαν τον τρόπο με τον οποίο παράγεται το σύγχρονο δράμα και τα κοινωνικά του θέματα εξακολουθούν να έχουν σημασία όταν τα έργα του παίζονται σήμερα.

Ο Henrik Ibsen γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου 1828 στο Skien της Νορβηγίας. Πέρασε πολλά χρόνια στο Grimstad ως μαθητευόμενος σε ιατρείο, και το 1850 μπήκε στο Πανεπιστήμιο της Christiania. Σύντομα, επισκέφθηκε την Κοπεγχάγη και τη Δρέσδη για να πραγματοποιήσει μια μελέτη πάνω στο θέατρο, προετοιμάζοντας την ανάληψη της ευθύνης του θεάτρου του Μπέργκεν.

Έγραψε και σκηνοθέτησε έργα για το θέατρο, βασισμένα κυρίως σε σκανδιναβικούς μύθους που ονομάζονται sagas. Έχει επίσης σκηνοθετήσει θεατρικά έργα, κερδίζοντας έτσι γνώσεις σε όλες τις πτυχές της θεατρικής παραγωγής. Επέστρεψε στη Christiania το 1857 για να γίνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Νορβηγικού Θεάτρου και παντρεύτηκε τη Suzannah Thoreson, με την οποία απέκτησε έναν γιο, που ονομάστηκε Sigurd. Το νορβηγικό θέατρο χρεοκόπησε το 1862, και το 1864, δυσαρεστημένος με τη νορβηγική πολιτική και την έλλειψη επιτυχίας του ως συγγραφέα, ο Ibsen μετέφερε την οικογένειά του στην Ιταλία.

Το 1865, δημοσίευσε αυτό που θεωρείται το πρώτο του σημαντικό έργο, το Brand. Κατά ειρωνικό τρόπο, αυτό το έργο έγινε μεγάλη επιτυχία στη Νορβηγία και του απέφερε κρατική επιχορήγηση και οικονομική σταθερότητα. Η επιτυχία του συνεχίστηκε με το Peer Gynt, ένα φανταστικό έργο για το οποίο ο Edvard Grieg συνέθεσε τη μουσική. Ένας λόγος για τον οποίο το έργο έγινε τόσο δημοφιλές ήταν η χρήση στοιχείων από τα παραμύθια της Νορβηγίας ως έμπνευση για την ιστορία. 

Ωστόσο, ακόμη και σε αυτό το μη ρεαλιστικό δράμα, ο Ibsen είχε ήδη αρχίσει να ενσωματώνει την κοινωνική σάτιρα στο έργο του, δημιουργώντας έναν κύριο χαρακτήρα, τον Peer Gynt, ο οποίος είναι εντελώς εγωιστής και αδιάφορος για τις θυσίες που κάνουν άλλοι για να τον βοηθήσουν.

Το 1868, ο Ibsen και η οικογένειά του μετακόμισαν στη Γερμανία, όπου έζησαν για πολλά χρόνια, ενώ ο Ibsen έγραψε το μεγαλύτερο μέρος των μεγάλων έργων του. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Ibsen άρχισε να επικοινωνεί με τον Georg Brandes, έναν Δανό  λογοτέχνη. 

Μαζί, έφεραν το σύγχρονο κίνημα στη Σκανδιναβία, επαναστατώντας ενάντια στις παλιές ρομαντικές παραδόσεις και ανταποκρινόμενοι στις νέες ανησυχίες του σύγχρονου κόσμου. Ο Ibsen άρχισε να γράφει σε πεζό λόγο αντί για στίχο και άρχισε να επιτίθεται σε σύγχρονα, ρεαλιστικά κοινωνικά προβλήματα στα έργα του.

Επηρεάστηκε από τη πεθερά του, Magdalene Thoreson, η οποία ήταν ηγέτης του φεμινιστικού κινήματος στη Νορβηγία. Πολλά από τα έργα του περιέχουν κριτικές για το γάμο, απεικονίζοντας κυρίαρχους, πολύπλοκους θηλυκούς χαρακτήρες που είναι παγιδευμένοι σε δυστυχισμένες καταστάσεις από τους περιορισμούς των αυστηρών βικτοριανών παραδόσεων. 

Αυτά τα έργα συμπεριλαμβάνουν  το Κουκλόσπιτο (1879), τους Βρικόλακες (1881) και τη Hedda Gabler (1890). Ο Ibsen έγραψε τον Εχθρό του λαού το 1882, εν μέρει ως απάντηση στην δημόσια κατακραυγή εναντίον του Κουκλόσπιτου και των Βρικολάκων.

Τα μεταγενέστερα έργα του Ibsen αντιπροσωπεύουν μια μετάβαση από τα ρεαλιστικά κοινωνικά του δράματα σε πιο συμβολικά και ψυχολογικά δράματα. Αυτά τα έργα περιλαμβάνουν το Wild Duck (1884), το Rosmersholm (1886) και τη Lady from the Sea (1888). 

Καθώς η επιτυχημένη δραματική καριέρα του Ibsen συνέχισε, έγινε διάσημη προσωπικότητα στην Ευρώπη. Το μακρύ μαύρο παλτό και οι μεγάλες λευκές φαβορίτες έγιναν το σήμα κατατεθέν του Ibsen και ένα συχνό θέμα σε καρικατούρες του. Για τα 70α γενέθλιά του το 1898, πραγματοποιήθηκαν μεγάλης κλίμακας εκδηλώσεις στην Κοπεγχάγη και τη Στοκχόλμη. Το 1900, ο Ibsen υπέστη το πρώτο του εγκεφαλικό επεισόδιο, το οποίο έληξε τη σταδιοδρομία του. Πέθανε στις 23 Μαΐου 1906 στη Christiania και τιμήθηκε με μια μεγάλη κηδεία δημοσία δαπάνη.

Εργογραφία:

Κατιλίνας (1850), Ο τάφος του πολεμιστή (1850), Η κυρά Ίνγκερ από το Έστροτ (1855), Η γιορτή στο Σόλχαουγκ (1856), Όλαφ Λίλιενκρανς (1857), Τα παλικάρια στο Χέλγκελαντ (1858), Η κωμωδία του έρωτα (1862), Οι μνηστήρες του θρόνου (1863), Μπραντ (1865), Πέερ Γκυντ (1867), Ο σύνδεσμος των νέων (1869), Αυτοκράτορας και Γαλιλαίος (1873), Τα στηρίγματα της κοινωνίας (1877), Το κουκλόσπιτο (1879), Βρυκόλακες (1881), Ένας εχθρός του λαού (1882), Η αγριόπαπια (1884), Ρόσμερσχολμ (1886), Η κυρά της θάλασσας (1888), Έντα Γκάμπλερ (1890), Ο αρχιμάστορας Σόλνες (1892), Ο μικρός Έγιολφ (1894), Ιωάννης Γαβριήλ Μπόρκμαν (1896), Όταν εμείς οι νεκροί ξυπνήσουμε (1899).

 •   Χένρικ Ίψεν - Βρικόλακες