Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο και ήταν γιος του γιατρού Αντρέα Φόσκολο, Ενετού γεννημένου στην Κέρκυρα, και της Ελληνίδας Διαμαντίνας Σπαθή.
Δάσκαλός του στη Ζάκυνθο ήταν ο ποιητής Αντώνιος Μαρτελάος, ο οποίος του εμφύσησε την αγάπη για την Ελλάδα, την οποία ο Φώσκολος διατήρησε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Το 1794 εγκαταστάθηκε στην Βενετία, παρακολούθησε μαθήματα κλασσικής παιδείας και άρχισε να συναναστρέφεται μέλη των φιλολογικών κύκλων στους οποίους πρωταγωνιστούσε η κόμισσα Isabella Teotochi Albrizzi (Ιζαμπέλα Αλμπρίτζι-Θεοτόκη). Η κόμισσα επιμελήθηκε της εκπαίδευσης του Φόσκολο σε όλους τους τομείς, του ερωτικού συμπεριλαμβανομένου, παρά το ότι το 1795 είχε τα διπλάσια χρόνια του.
Στην αρχή αισθανόταν μεγάλο θαυμασμό για τον Ναπολέοντα και όταν ο τελευταίος ανέτρεψε τη βενετική ολιγαρχία, ο Φώσκολος έγραψε την ωδή «Στον Ελευθερωτή Βοναπάρτη» («A Bonaparte liberatore», 1797). Γρήγορα, όμως, απογοητεύθηκε, όταν ο Ναπολέων παραχώρησε τη Βενετία στους Αυστριακούς με τη Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο (17 Οκτωβρίου 1797). Κατήγγειλε με θάρρος αυτή τη συναλλαγή στο μυθιστόρημά του «Οι τελευταίες επιστολές του Ιάκωβου Όρτις («Le ultime lettere di Jacopo Ortis», 1798).
Το 1812 εγκαταστάθηκε στη Φλωρεντία, όπου έγραψε το μεγάλο μέρος του περίφημου ποιήματός του «Οι Χάριτες» («Le Grazie»), το οποίο έμεινε ημιτελές. Το 1813 επανήλθε στο Μιλάνο.
Έπεσε όμως στην δυσμένεια των γαλλικών αρχών για κάποιους σατιρικούς του στίχους κατά του Ναπολέοντα και περιπλανήθηκε στην Φλωρεντία, το Μιλάνο και, μετά την πτώση του Ναπολέοντα, στην Ελβετία, για να καταλήξει στην Αγγλία το 1816 μαζί με τον φίλο του Ανδρέα Κάλβο .
Οι Άγγλοι φιλελεύθεροι του επιφύλαξαν θερμή υποδοχή, σύντομα όμως αποξενώθηκε λόγω του δύσκολου χαρακτήρα του και της άσωτης ζωής του. Εξοικονομούσε τα προς το ζην παραδίδοντας μαθήματα και γράφοντας σε περιοδικά και πέρασε τα τελευταία του χρόνια μέσα στην φτώχεια. Πέθανε το 1827.
Ο Φόσκολο στέκεται στο μεταίχμιο του νεοκλασσικισμού και του πρώιμου ρομαντισμού. Αριστούργημά του θεωρείται το ποίημά του Dei sepolcri (Οι τάφοι): με αφορμή ένα διάταγμα του Ναπολέοντα περί δημοκρατικής ομοιομορφίας των τάφων, ο Φόσκολο ανατρέχει στους μεγάλους νεκρούς της Ελλάδος, της Ιταλίας και της Φλωρεντίας ειδικότερα. Ήταν έργο που επηρέασε το κίνημα του Risorgimento (Ιταλική ενοποίηση) και παραμένει αγαπητό μέχρι σήμερα.
H κόμισσα Isabella Teotochi Albrizzi(Ιζαμπέλα Αλμπρίτζι-Θεοτόκη)
Η Ζωγραφιά μου
H κόμισσα Isabella Teotochi Albrizzi
Ωδή Ούγου Φώσκολου εις τον τόπον της γεννήσεώς του
Το ιερό σου που παιδί εγύριζ’ ακρογιάλι
Ελπίς καμμιά δεν μένει πλειά πως θα πατήσω πάλι
Ζάκυνθος, που την όψι σου το κύμα καθρεφτίζει
Το Ελληνικό κι η άνοιξι τα στήθια Σου στολίζει
Αφ’ τη στιγμή που η θάλασσα μέσ’ από το βυθό της
Την Αφροδίτη ξάφρισε και το παρθενικό της
Σ’ άντίκρυσε χαμόγελο. Τ’ άσπρα τα σύννεφά Σου
Τα δέντρα που σκεπάζουνε τους κάμπους, τα βουνά Σου
Ανύμνητα δεν αφήκε του Ποιητή η Λύρα
Π’ αμίμητα ετραγούδησε του Οδυσσέως τη Μοίρα
Και τ’ άγριο κύμα πούδερνε πολύπαθ’ εξορία
Ως τη στιγμή που λάμποντας από τιμή κι ανδρεία
Χαμήλωσε το στόμα
Και της Ιθάκης φίλησε τ’ ολόπετρο το χώμα.
………………………………………………………...
Μονάχα το τραγούδι του, ω Μητρική μου γη
Σου στέλνει το παιδί Σου
Τούγραψ’ η τύχη να ταφή μ’ άδάκρυτη σιγή
Μακρυά ’πό το νησί Σου.
Η Ζωγραφιά μου
Αυλακωμένο μέτωπο, μάτι βαθουλωμένο,
Ξανθός, λυγνός στα μάγουλα, με βλέμμα τολμηρό,
Λευκά τα δόντια, κόκκινο το αχείλι φουσκωμένο,
Ωραίο λαιμό, στήθος πλατύ και πρόσωπο γυρτό.
Σωστός στο σώμα, φορεσιά απλή και ζηλευτή,
Γοργό το βήμα, οι στοχασμοί, οι πράξες, η λαλιά·
Φρόνιμος, άσωτος, γλυκός, όλος καρδιά, τιμή,
Εχθρός στον κόσμο κι’ εχθρικά σε μένα τα στοιχειά.
Παλικαρίσιο φέρσιμο στο χέρι και στο στόμα,
Μονάχος πάντα, σκεφτικός, χλωμός και λυπημένος,
Γεμάτος πείσμα, ανήσυχος, ταχύς, πάντα οργισμένος.
Από ελαττώματα τρανός κι’ από αρετές ακόμα.
Το δίκιο θέλω, αλλ’ αγαπώ ό,τι ποθεί ή καρδιά.
Συ θα μου δώσης, θάνατε, και φήμη κι’ ησυχιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου