Τριακόσια ογδόντα εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως, μεταφράσεις σε 111 γλώσσες και διαλέκτους, μια από τις μεγαλύτερες εκδοτικές επιτυχίες όλων των εποχών:
Οι περιπέτειες του Αστερίξ.
Ο σκιτσογράφος της σειράς και, μαζί με τον Ρενέ Γκοσινύ, συνδημιουργός της, ο Αλμπέρ Ουντερζό, πέθανε στα 92 του στις 24 Μαρτίου 2020.
Γιος μεταναστών από την Ιταλία, ο Αλμπέρ Ουντερζό γεννήθηκε το 1927 στην πόλη Fismes της Γαλλίας. Από μικρός λάτρευε τα κόμικς του Ντίσνεϋ και τα κινούμενα σχέδια. Ήταν εξαδάκτυλος και στα δύο χέρια, πράγμα που τον δυσκόλευε να εκτελέσει πολλές εργασίες (το πρόβλημα αυτό διορθώθηκε με χειρουργική επέμβαση) και είχε αχρωματοψία. Το τελευταίο το ανακάλυψε στα 13 του, όταν ένα καλοκαίρι έπιασε δουλειά λίγων εβδομάδων στην εκδοτική εταιρία SPE. Εκεί ασχολήθηκε με την επεξεργασία εικόνων, τη διακόσμηση κειμένων και με την εικονογράφηση. Η πρώτη του δουλειά δημοσιεύθηκε στα 14 του, το 1941, και ήταν μια παρωδία του μύθου του Αισώπου, Η αλεπού και το κοράκι. Αναμειγνύοντας τα χρώματα, αντιλήφθηκε με την υπόδειξη κάποιου άλλου πως μπέρδευε το κόκκινο με το πράσινο. Δεν απογοητεύτηκε και συνέχισε ακάθεκτος να σχεδιάζει κόμικς. Έκτοτε κρεμούσε ταμπέλες στις μπογιές του και συχνά ανέθετε στον μικρότερο αδελφό του, τον Μαρσέλ, να του χρωματίσει τις ιστορίες.
Τελειώνοντας τo σχολείο, έδωσε εξετάσεις και πέτυχε στη Σχολή Μηχανολόγων Αεροσκαφών. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, όμως, που μαινόταν, του άλλαξε τα σχέδια. Το διάστημα 1942-45 αναγκάστηκε, μαζί με τον μεγάλο αδελφό του, τον Μπρούνο, να κρύβεται από τους ναζί σε ένα χωριό της Βρετάνης, στη Βόρεια Γαλλία.
Το τέλος του πολέμου βρήκε τον Ουντερζό να αναθερμαίνει τα όνειρά του να ασχοληθεί με τα κινούμενα σχέδια. Έτσι ξεκίνησε να εργάζεται σε ένα τοπικό στούντιο, όπου συνεργάστηκε σε μια ταινία με τον Ζακ Μαρτέν, που επίσης ασχολούνταν με τα κόμικς. Το αποτέλεσμα τον απογοήτευσε και αμέσως απομακρύνθηκε.
Συμμετέχοντας σε ένα διαγωνισμό, κέρδισε ένα συμβόλαιο με μια εκδοτική στο Παρίσι. Έτσι άρχισε μια ιδιαιτέρως παραγωγική περίοδος, καθώς για την εταιρεία αυτή δημιούργησε το χιουμοριστικό κόμικς άλμπουμ Οι περιπέτειες του Κλοπινάρ (1946).
Κατόπιν συνεργάστηκε με μεγάλο πρακτορείο Τύπου στο Παρίσι, μέσω του οποίου δημοσίευσε σειρές χιουμοριστικών κόμικς στριπ στον ημερήσιο Τύπο. Παράλληλα, έκανε χιουμοριστικές μεσαιωνικές ιστορίες κόμικς. Οι επιρροές του από τα «αμερικάνικα» είναι εμφανείς: στην καρικατουρίστικη γραμμή φαίνεται η επιρροή του Φλόυντ Γκότφρεντσον, του Καρλ Μπαρκς, του Σήγκαρ, η περιπετειώδης πλευρά και τα ιστορικά φόντα παραπέμπουν στον Άλεξ Ραίημοντ ή στον Μίλτον Κάνιφ. Η καθαρή σχεδιαστική γραμμή του και η απόλυτη κατάκτηση των εκφραστικών δυνατοτήτων των προσώπων που σχεδιάζει ώστε να αποτυπώνονται μοναδικά τα συναισθήματα ήδη τον έκαναν γνωστό.
Συνάντηση με τον Γκοσινύ
Τις αρχές του 1950, οι Βρυξέλλες είναι πρωτεύουσα των ευρωπαϊκών κόμικς και ο Ουντερζό αποφασίζει να εγκατασταθεί εκεί. Εκεί θα συναντούσε τον Ρενέ Γκοσινύ.
Η δημιουργική συνεργασία Ουντερζό - Γκοσινύ άρχισε τον Νοέμβριο 1951. Μέσω του Πρακτορείου Διεθνούς Τύπου, το δημιουργικό δίδυμο είχε σημαντική παρουσία στο παιδικό ένθετο της εφημερίδας La Libre Belgique, στις σελίδες του οποίου άρχισαν, το 1952, να δημοσιεύουν τον Ιωάννη Πιστολέ. Μια σειρά τοποθετημένη στον 18ο αιώνα, γύρω από έναν νεαρό σερβιτόρο από τη Νάντη. Απογοητευμένος από τη δουλειά του ο νεαρός, αποφασίζει να γίνει κουρσάρος και να αγοράσει ένα πλοίο. Συγκεντρώνει πλήρωμα από «πολύχρωμους» χαρακτήρες στην υπηρεσία του βασιλιά της Γαλλίας και μαζί τους «οργώνει» τις επτά θάλασσες πολεμώντας μοχθηρούς πειρατές, αναζητώντας θησαυρούς και νέες αποικίες. Πρόκειται για μια χιουμοριστική σειρά με πολλά λογοπαίγνια, με σάτιρα, με ιστορικο-γεωγραφικές αναφορές και, στο τέλος κάθε περιπέτειας, ένα μεγάλο τσιμπούσι. Ο Ουντερζό μέσα από τον Ιωάννη Πιστολέ δείχνει τη δεξιοτεχνία του στην εικονογράφηση των χιουμοριστικών σεναρίων του Γκοσινύ. Η συνεργασία τους παγιώθηκε και συνεχίστηκε.
Με τον Γκοσινύ δημιούργησαν και άλλες σειρές με μεγαλύτερη ή μικρότερη επιτυχία ώς το 1958, οπότε και δημοσίευσαν στο περιοδικό Tintin μια σειρά καθοριστική για την πορεία τους στα κόμικς, τον Ούμπα-πα. Πρόκειται για μια σειρά τριών επεισοδίων, η πλοκή της οποίας εκτυλίσσεται στη Νέα Γαλλία (Καναδάς), όταν οι γάλλοι αποικιοκράτες εξερευνούσαν τη χώρα τον 18ο αιώνα. Ο Ούμπα-πα είναι ένας γεροδεμένος και γενναίος αμερικανός ιθαγενής που γίνεται φίλος με τον καχεκτικό γάλλο κρατικό υπάλληλο Ουμβέρτο-ντε-λα-κρεμ-καραμελέ. Αυτή η σειρά αγαπήθηκε αμέσως από το αναγνωστικό κοινό, αλλά δημιούργησε αντιπαλότητες ανάμεσα σε διάφορες αφηγηματικές σχολές. Ενώ ο Ούμπα-πα σκαρφάλωνε στην κορυφή των προτιμήσεων των αναγνωστών, ο Ερζέ, ο δημιουργός του Τεντέν, τον απεχθανόταν. Οι δημιουργικές συγκρούσεις λύθηκαν με την αποχώρηση από το Tintin πολλών καλλιτεχνών, ανάμεσά τους και του διδύμου Γκοσινύ - Ουντερζό, που ένα χρόνο αργότερα έστησαν ένα νέο περιοδικό ανθολόγησης κόμικς, το Pilote.
Με τον Γκοσινύ σε ρόλο αρχισυντάκτη και τον Ουντερζό καλλιτεχνικό διευθυντή, το Pilote κυκλοφόρησε στις 29 Οκτωβρίου 1959 και η αποδοχή του υπερέβη κάθε προσδοκία, αφού πούλησε περισσότερα από 200.000 αντίτυπα. Από το πρώτο κιόλας τεύχος άρχισαν να δημοσιεύονται σε συνέχειες δύο ιστορίες του Ουντερζό. Η μία, σε σενάριο Jean-MichelCharlier, αφηγούνταν τις περιπέτειες ενός δίδυμου πιλότων, των Tanguy & Laverdure. Η άλλη...
Χάρη στο πρώτο μάθημα ενός εγχειριδίου ιστορίας του δημοτικού, κατέληξαν ότι θα κινηθούν στην εποχή του γαλάτη αρχηγού Βερσιζεντορίξ, που είχε καταγάγει σπουδαίες στραιωτικές νίκες έναντι των Ρωμαίων. Αυτό ήταν. Ο τόπος: Γαλατία υπό ρωμαϊκή κατοχή. Χρόνος, το 50 π.Χ.
Όλα τα ονόματα των Γαλατών θα έληγαν σε -ιξ, των Ρωμαίων σε -ους και τα τοπωνύμια σε -ουμ. Το δημιουργικό δίδυμο ανέσυρε σάτιρα, ιστορικές αναφορές, λογοπαίγνια, στερεότυπα για τους λαούς της Ευρώπης και έφτιαξε θαυμάσιους, πολύχρωμους χαρακτήρες. Οι πρώτες σελίδες της περιπέτειας «Αστερίξ, ο Γαλάτης» δημοσιεύτηκαν στο Pilote. Θρίαμβος.
Μετά τον Γκοσινύ
Μετά το Pilote, οι περιπέτειες του Γαλάτη ήρωα άρχισαν να εκδίδονται σε αυτόνομα άλμπουμ με αυξανόμενα τιράζ κυκλοφορίας. Ήταν μια τεράστια εκδοτική επιτυχία, που πολλαπλασιαζόταν με κάθε καινούργια περιπέτεια. Ώσπου, το 1977, ο Ρενέ Γκοσινύ πέθανε αιφνιδίως από καρδιά. Ο Ουντερζό, συντετριμμένος, συνέχισε να εικονογραφεί το σενάριο της περιπέτειας «Ο Αστερίξ στους Βέλγους». Κάποια στιγμή της ιστορίας, πιάνει μια φοβερή βροχή η οποία δεν σταματά μέχρι να τελειώσει το άλμπουμ. Τα καρέ είναι μαύρα από τη στιγμή που ο Αλμπέρ έμαθε την είδηση του θανάτου του Ρενέ.
Μετά το θάνατο του Γκοσινύ, από το 1979 ώς το 2009, ο Ουντερζό κυκλοφόρησε δέκα άλμπουμ φτιαγμένα αποκλειστικά από τον ίδιο, με τεράστια εμπορική επιτυχία αλλά και με καυστικές κριτικές. Πολλοί θα πουν ότι ο Ουντερζό δεν ήταν παρά ο ικανός εκτελεστής των ιδιοφυών σεναρίων του Γκοσινύ και ότι η συνεισφορά του στο σύμπαν του Αστερίξ σταματά εκεί.
Ο Ουντερζό αποφάσισε να αποσυρθεί το 2011, δίνοντας τη σκυτάλη της δημιουργίας ιστοριών στο δίδυμο Ferri-Conrad, έχοντας έτσι αθετήσει την αρχική του υπόσχεση, να αφήσει τον Αστερίξ να «πεθάνει» μαζί του και έχοντας πουλήσει το ποσοστό που είχε στην εκδοτική Albert-René στην εκδοτική εταιρεία Hachette. Αυτό τον οδήγησε σε μια μακροχρόνια δικαστική διαμάχη με την κόρη και τον γαμπρό του, οι οποίοι τον κατηγόρησαν πως παραδίδει τον Αστερίξ στους «Ρωμαίους». Η διαμάχη έληξε το 2014 με συμβιβασμό των δύο πλευρών.
Στα 60 χρόνια της ζωής του, ο Αστερίξ είναι η μεγαλύτερη εκδοτική επιτυχία ευρωπαϊκού κόμικς και ένα από τα κυριότερα εξαγώγιμα γαλλικά προϊόντα, μετά τα Boeing. 37 κόμικς άλμπουμ τυπωμένα σε πάνω από 380.000.000 αντίτυπα, μεταφράσεις σε πάνω από 110 γλώσσες και διαλέκτους, 13 ταινίες και πάνω από 100 εμπορικά προϊόντα συνθέτουν το παζλ Αστερίξ, το κόμικς που έδωσε το όνομά του ακόμα και στον πρώτο γαλλικό δορυφόρο.
Είναι τρελοί αυτοί οι Γαλάτες!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου