Ο σεβασμός του ανθρώπου δεν μπορεί να θεμελιωθεί στις ιδιαίτερες αξίες που η ανθρωπότητα αποδίδει στον εαυτό της, επειδή τότε, ένα μέρος της ανθρωπότητας μπορεί πάντα να αποφασίζει πως ενσαρκώνει αυτές τις αξίες κατά ανώτερο τρόπο από ό,τι οι υπόλοιποι άνθρωποι. Θα έπρεπε μάλλον να επιβάλουμε εξαρχής ένα είδος ταπεινοφροσύνης: ο άνθρωπος, ξεκινώντας με τον σεβασμό όλων των μορφών ζωής πέρα οπό τη δική του, θα προφυλασσόταν έτσι από τον κίνδυνο να μη σέβεται όλες τις μορφές ζωής στους κόλπους της ίδιας της ανθρωπότητας....
Ακόμη και οι λαοί που αποκαλούνται «πρωτόγονοι», τους οποίους μελετούν οι εθνολόγοι, διαπνέονται από ένα βαθύ σεβασμό για την ζωική και την φυτική ζωή· ο σεβασμός αυτός εκφράζεται από αυτούς με τρόπους που τους θεωρούμε προλήψεις, οι οποίοι όμως, στην πραγματικότητα, συνιστούν αποτελεσματικά μέσα για τη διατήρηση μιας φυσικής ισορροπίας ανάμεσα στον άνθρωπο και στο περιβάλλον το οποίο εκμεταλλεύεται....
Το να νοιαζόμαστε για τον άνθρωπο χωρίς να νοιαζόμαστε ταυτόχρονα και με παρόμοιο τρόπο για όλες τις άλλες εκφάνσεις της ζωής σημαίνει, είτε το θέλουμε είτε όχι, πως οδηγούμε την ανθρωπότητα στο να καταπιέζει τον εαυτό της, πως ανοίγουμε το δρόμο στην αυτοκαταπίεση και την αυτο-εκμετάλλευση.
(Claude Lévy-Strauss, Συνομιλία, Le Monde 21/1/79)
Το σύνορο που χωρίζει τον άνθρωπο από τη ζωική του ιδιότητα αργά ή γρήγορα χωρίζει τους ανθρώπους από άλλους ανθρώπους.
Ξεκινήσαμε αποκόπτοντας τον άνθρωπο από τη φύση και καθιερώνοντάς τον ως κυρίαρχο βασιλιά. Νομίσαμε ότι έτσι εξαλείψαμε το πιο αναμφισβήτητο χαρακτηριστικό του, δηλαδή το ότι είναι πριν από όλα ένα ζωντανό ον. Και παραμένοντας τυφλοί απέναντι σε αυτή την κοινή ιδιότητα, αφήσαμε το πεδίο ελεύθερο σε όλες τις καταχρήσεις.
Ο δυτικός άνθρωπος, καλύτερα από κάθε άλλη φορά, στο τέλος των τεσσάρων τελευταίων αιώνων της ιστορίας του, μπόρεσε να καταλάβει πως, αναγνωρίζοντας στον εαυτό του το δικαίωμα να διαχωρίζει ριζικά την ανθρώπινη από την ζωική του ιδιότητα και αποδίδοντας στην μια αυτό που αφαιρούσε από την άλλη, άνοιγε έναν ολέθριο κύκλο και πώς το ίδιο σύνορο που μετατοπιζόταν συνεχώς θα χρησίμευε για να χωρίζει τους ανθρώπους από άλλους ανθρώπους και για να διεκδικεί, προς όφελος όλο και πιο περιορισμένων μειονοτήτων, το προνόμιο ενός ανθρωπισμού που διεφθάρη την ίδια τη στιγμή που γεννήθηκε, εφόσον δανείστηκε την αρχή και το νόημά του από τον αλαζονικό αυτοθαυμασμό.
(Claude Lévi-Strauss, Ο Ζαν - Ζακ Ρουσσώ ιδρυτής των επιστημών του ανθρώπου στο Δομική Ανθρωπολογία ΙΙ, Παρίσι, 1973.)
• Claude Lévi - Strauss
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου