Πολιτική ορθότητα

Ο όρος ‘πολιτική ορθότητα’ εμφανίστηκε σε τρεις διαφορετικές χρονικές περιόδους, πάντα με πηγή προέλευσης τις Η.Π.Α., και με ποικιλία συνδηλώσεων: Κατ’ αρχάς, χρησιμοποιήθηκε τη δεκαετία τού 1930 από Αμερικανούς κομμουνιστές ως κριτική κατά τού Σταλινικού δογματισμού. Τη δεκαετία τού 1970, ναι μεν ήταν ξανά αριστεροί και προοδευτικοί αυτοί που την επανέφεραν στη μόδα, αλλά τούτη τη φορά ως αυτοσαρκασμό. Λόγου χάριν, μία φεμινίστρια μπορεί να έλεγε: ‘το ξέρω ότι δεν είναι πολιτικώς ορθό, αλλά μού αρέσει να βάφομαι και να φοράω κομψά ρούχα’.

Από τα τέλη τής δεκαετίας τού 1980 έως σήμερα, με σημείο αφετηρίας την ακαδημαϊκή κοινότητα, έχει κυρίως τις εξής δύο σημασίες: α) την επιβολή, εκ μέρους ορισμένων μειονοτήτων και όσων δηλώνουν πως μάχονται για την κοινωνικοπολιτική δικαιοσύνη, απαγορεύσεων οι οποίες αφορούν όχι μόνο σε θέματα γλώσσας, όπως πιστεύουν οι περισσότεροι, αλλά μέχρι και στην ενδυμασία (επί παραδείγματι, να μην ντύνεσαι Ινδιάνος στις Απόκριες, διότι θεωρείται ιδιοποίηση πολιτισμικής κληρονομιάς και ‘πολιτισμικός ιμπεριαλισμός’) ή και στο περιεχόμενο του προγράμματος σπουδών των πανεπιστημίων (κατάργηση συγγραμμάτων που περιέχουν έστω και μία φράση η οποία θα μπορούσε να εκληφθεί ως σεξιστική ή ρατσιστική), και β) τη θεσπισμένη εφαρμογή ‘θετικών δράσεων/διακρίσεων’ [affirmative action], υπό τη μορφή ποσοστώσεων, υπέρ τής συμμετοχής μη προνομιούχων κοινωνικών ομάδων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ή ακόμη και σε σχέση με τον αριθμό των μαύρων, των γυναικών, ή των διεμφυλικών ατόμων [transgenders] που πρωταγωνιστούν στην τηλεόραση, στο θέατρο, στον κινηματογράφο.

Το Musée d'Orsay, το θρυλικό μουσείο αφιερωμένο στην ιμπρεσιονιστική και μετα-ιμπρεσιονιστική τέχνη που στεγάζεται στον πρώην Gare d'Orsay, έναν σιδηροδρομικό σταθμό Beaux-Arts στο κέντρο του Παρισιού, έκανε μια μεγάλη έκθεση για την κληρονομιά του Donatien Alphonse François de Ο Sade, γνωστό ως Marquis de Sade. Η έκθεση  περιλάμβανε προκλητικά και αισθησιακά έργα από καλλιτέχνες όπως οι Goya, Géricault, Ingres, Rops, Rodin και Picasso. 

Στον ιστότοπό του, το Musée d'Orsay προειδοποιούσε (με έντονους χαρακτήρες): «Η βίαιη φύση ορισμένων έργων και εγγράφων μπορεί να σοκάρει ορισμένους επισκέπτες». Μια παρόμοια προειδοποίηση έγινε και για το διαφημιστικό βίντεο της έκθεσης, σε σκηνοθεσία των David Freymond και Florent Michel.