Wilhelm Worringer (Άαχεν, 1881 - Μόναχο, 1965) - Γερμανός ιστορικός τέχνης

Γνωστός για την σχέση του με τον εξπρεσιονισμό, μέσω της επιρροής του στον T. E. Hulme, οι ιδέες του είχαν επίδραση στον πρώιμο αγγλικό μοντερνισμό, ιδίως στον λεγόμενο Βορτισισμό (Vorticism).

Το πιο γνωστό έργο του είναι το Abstraktion und Einfühlung  (δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά το 1908), η διδακτορική του διατριβή, όπου υποστηρίζει (όπως και ο Alois Riegl) την ύπαρξη δύο κύριων τάσεων στην τέχνη.

Η πρώτη προς την αφαίρεση, που την βρίσκουμε στους προϊστορικούς ή ανατολικούς πληθυσμούς, αλλά και στη γοτθική τέχνη, και η δεύτερη προς την ενσυναίσθηση που νοείται ως τάση για ρεαλισμό που την βρίσκουμε στην ευρωπαϊκή τέχνη, ειδικά στη Μεσόγειο (αρχαία Ελλάδα, ρωμαϊκή τέχνη, αναγέννηση κ.λπ.) 

Ο ρεαλισμός είναι επομένως μόνο μία από τις δυνατότητες της τέχνης, μια επιλογή.

Για τους εξπρεσιονιστές καλλιτέχνες που, όπως και ο Worringer, έζησαν  στη Γερμανία μεταξύ του δέκατου ένατου και του εικοστού αιώνα, τα γραπτά του Worringer θεωρήθηκαν αντανάκλαση των δικών τους προτάσεων.

Ο αντίκτυπος του Abstraktion und Einfühlung  όχι μόνο στους ιστορικούς της τέχνης και στους θεωρητικούς αλλά και στις γενιές δημιουργικών καλλιτεχνών  και διανοουμένων ήταν τεράστια. 

Το έργο του επηρέασε, μεταξύ άλλων, τους Paul Klee και  Bachtin. Εκτιμήθηκε από τον Gilles Deleuze στο έργο του A Thousand Plateaus ως ο πρώτος που αναγνώρισε την αφαίρεση (Abstraction) "ως την πραγματική αρχή της τέχνης".

Ξεκινώντας από την ιδέα ότι η ομορφιά προέρχεται από την αίσθηση του ότι μπορούμε να ταυτιστούμε με ένα αντικείμενο, ο Worringer υποστηρίζει ότι η αναπαραστατική τέχνη αντανακλά την εμπιστοσύνη στον κόσμο όπως είναι - όπως στην αναγεννησιακή τέχνη . 

Αντιθέτως, η επιθυμία για αφαίρεση, όπως φαίνεται από την αιγυπτιακή, βυζαντινή, πρωτόγονη ή σύγχρονη εξπρεσιονιστική τέχνη, διατυπώνει μια εντελώς διαφορετική απάντηση στον κόσμο: εκφράζει την ανασφάλεια του ανθρώπου. 

Έτσι, σε ιστορικές περιόδους άγχους και αβεβαιότητας, ο άνθρωπος επιδιώκει να αφαιρέσει "στοιχεία" και να τα μετατρέψει σε απόλυτες, υπερβατικές μορφές. 

Η αφαίρεση έχει επίσης και μια κοινωνιολογική διάσταση. Η  επιθυμία να δημιουργηθούν  αφηρημένες και γεωμετρικές μορφές αποτελεί απάντηση στη σύγχρονη εμπειρία της εκβιομηχάνισης και την αίσθηση ότι η ατομική ταυτότητα απειλείται από μια εχθρική μαζική κοινωνία.