Δεν είναι εύκολο για μια γυναίκα να εδραιωθεί στον αρσενικό κόσμο της αρχιτεκτονικής. Αλλά αυτό δεν σταμάτησε τη Zaha Hadid. Το 2004, Η Ιρακινό-Βρετανίδα αρχιτέκτονας και σχεδιάστρια έγινε η πρώτη γυναίκα που κέρδισε το Pritzker Architecture Prize και το 2016 ήταν η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με το Royal Gold Medal απο το Royal Institute of British Architects. Το 1980 άνοιξε στο Λονδίνο το δικό της αρχιτεκτονικό γραφείο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 δίδαξε, επίσης, στην Αρχιτεκτονική Ένωση του Λονδίνου. Μεταξύ των δραστηριοτήτων της υπάρχουν επίσης πολλά έργα που σχετίζονται με τον κόσμο του βιομηχανικού σχεδιασμού και όχι μόνο με την αρχιτεκτονική.
Μια από τις βασικές αρχές της Hadid είναι η αποδόμηση. Από τις αρχες του ’80 η αποδόμηση αποτέλεσε το νέο ρεύμα στην αρχιτεκτονική, το οποίο έρχεται να ακυρώσει τον έως τότε κραταιό μεταμοντερνισμό. Γεγονός που φαίνεται και από τη διατύπωση της γενικής αρχής του ρεύματος « η μορφή ακολουθεί τη φαντασία». Οι χώροι που σχεδιάζει η Hadid κατακερματίζονται δημιουργώντας ένα παιχνίδι προοπτικής, που τελικά εξελίσσεται σε μια επίθεση κατά της ορθόδοξης μορφής και του οπτικού ελέγχου. Στα κτήριά της δεν υπάρχει σαφής είσοδος ή έξοδος, ψηλό ή χαμηλό, αριστερά ή δεξιά. Αντίθετα, πρόκειται για ένα ανοιχτό σύνολο. Το ρεύμα πήρε το όνομά του από την έκθεση « Deconstructivism in Architecture» που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη. Από τότε ο όρος καθιερώθηκε.
Τα κτήρια του ρεύματος της αποδόμησης γίνονται αμέσως αντιληπτά από τον θεατή. Τα περισσότερα μοιάζουν σαν κομμάτια που έχουν σκορπιστεί και αφέθηκαν στη θέση που προσγειώθηκαν. Μοιάζουν -ή είναι- με τεράστια αφαιρετικά γλυπτά, τα οποία μπορείς να περπατήσεις και να κατοικήσεις, χωρίς να εκπέμπουν τη στερεότυπη εικόνα ενός κτηρίου. Στις όψεις τους τα κτήρια αυτά μοιάζουν παραμορφωμένα και διαμορφωμένα από ένα ελεγχόμενο χάος.
Η καριέρα της πρωτοπόρου Γαλλίδας μοντερνίστριας Charlotte Perriand ξεκίνησε στο Salon d'Automne του 1927, στο Παρίσι, όπου δημιούργησε εκ νέου ένα σχέδιο που είχε εφεύρει για το διαμέρισμά της: το Bar sous tois («Bar under the roof»). Αυτό οδήγησε σε μια μακροπρόθεσμη συνεργασία με τον Le Corbusier και τον ξάδελφό του, Pierre Jeanneret.
Στο στούντιο του μεγάλου αρχιτέκτονα, θα δημιουργήσει μερικά έπιπλα που έχουν εισέλθει στην ιστορία του σχεδιασμού. Το 1930 ξεκίνησε ένα μακρύ ταξίδι στη Σοβιετική Ένωση, όπου ήρθε σε επαφή με το περιβάλλον των ρωσικών κονστρουκτιβιστικών ιδεών. Η Nel ήταν μια από τις λίγες γυναίκες που συμμετείχε στο IV CIAM στην Αθήνα.
Το 1940, καθώς η Γερμανία εισέβαλε στη Γαλλία, η Σάρλοτ ξεκίνησε για την Ιαπωνία, όπου κλήθηκε να κάνει ένα σεμινάριο για το νέο σχέδιο. Εκεί είχε την ευκαιρία να δημιουργήσει πρωτότυπα έργα με μια ομάδα μαθητών και, στη συνέχεια, μια σημαντική έκθεση. Μετά την είσοδο της Ιαπωνίας στον πόλεμο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, με περιπετειώδη γεγονότα, όπως είπε στην αυτοβιογραφία της, κατάφερε να επιβιώσει από τον καταστροφικό πόλεμο και επέστρεψε στη Γαλλία το 1946.
Η επαγγελματική της ζωή συνεχίστηκε με νέες συνεργασίες. Εκτός από τη σχέση με τον Le Corbusier, συνεργάστηκε με τον ζωγράφο Fernand Léger, τον Jean Prouvé, τον Paul Nelson, τον Lúcio Costa και άλλους σημαντικούς αρχιτέκτονες. Μεταξύ άλλων, συμμετείχε ιδιαίτερα στην κατασκευή χιονοδρομικών κέντρων στην Άνω Σαβοΐα.
Στο τελευταίο μέρος της ζωής της, επιβράδυνε τη δραστηριότητά της αλλά πάντα διατηρούσε το ατελιέ της ανοιχτό. Έλαβε πολλές διακρίσεις και της αφιερώθηκαν πολλές αναδρομικές εκθέσεις. Πέθανε σε ηλικία 96 ετών στο Παρίσι το 1999.
Η Eileen Gray σπούδασε στο Slade School of Fine Art στο Λονδίνο πριν μετακομίσει στο Παρίσι το 1902 για να συνεχίσει την εκπαίδευσή της. Στη γαλλική πρωτεύουσα εξειδικεύτηκε στην τέχνη της λάκας από τον ιάπωνα Seizo Sugawara και έγινε η πρωτοπόρος του κινήματος Art Deco και της αισθητικής του International Style.
Το 1913 εκθέτει για πρώτη φορά έργα της σε λάκα στο Salon des Artistes Decorateurs και 6 χρόνια αργότερα αναλαμβάνει να ανακαινίσει ένα ολόκληρο διαμέρισμα από την Mme Mathieu-Levy για το οποίο σχεδιάζει τη σειρά “Brick Screens”. Το 1922 ανοίγει στο Παρίσι την προσωπική της γκαλερί με την επωνυμία Jean Desert. Ακολουθούν εκθέσεις στο Άμστερνταμ και το Παρίσι. Οι εκθέσεις αυτές τράβηξαν την προσοχή του ολλανδικού περιοδικού τέχνης Wendingen το οποίο εκδίδει το 1924 ένα ειδικό τεύχος με έργα της. Στην μακροχρόνια πορεία της στο χώρο του design, σχεδίασε πλήθος επίπλων όπως φωτιστικά, χαλιά, διαχωριστικά δωματίων, τραπέζια, πολυθρόνες, σκαμπό, ντουλάπια, συρταριέρες χρησιμοποιώντας ως κυρίαρχα υλικά το μέταλλο και το γυαλί.
Στο τέλος της δεκαετίας, άρχισε να επικεντρώνεται στην αρχιτεκτονική, σχεδιάζοντας ένα σπίτι για τον εαυτό της και τον εραστή της, αρχιτέκτονα Jean Badovici, που συνεργάστηκε μαζί της στο έργο. Το αποτέλεσμα ήταν η νεωτεριστική βίλα E-1027, που βρίσκεται στα νότια της Γαλλίας.
Η σχεδιάστρια και αρχιτέκτονας Greta Magnusson-Grossman κέρδισε για πρώτη φορά φήμη στη μητρική της Σουηδία, όταν ίδρυσε το κατάστημα και εργαστήριό της και έγινε η πρώτη γυναίκα που έλαβε βραβείο για το σχεδιασμό επίπλων από τη Swedish Society of Industrial Design. Το 1940, παντρεύτηκε τον μουσικό της τζαζ Billy Grossman και μετακόμισε στο Λος Άντζελες.
Κατά την άφιξή της στη Νότια Καλιφόρνια, άνοιξε το Magnusson-Grossman Studio στο Rodeo Drive και έγινε γρήγορα δημοφιλής στην ελίτ του Χόλιγουντ, συμπεριλαμβανομένων των Greta Garbo και Gracie Allen. Εκτός από τη δημιουργία εμβληματικών επίπλων και φωτισμού - όπως ο λαμπτήρας Cobra για τον Ralph O. Smith - η Magnusson-Grossman σχεδίασε 14 σπίτια στην περιοχή του Λ.Α. εμπνευσμένα από τα Case Study Houses. Συνδυάζοντας τις σκανδιναβικές ρίζες της με το χαλαρό στυλ της Δυτικής Ακτής, είχε αξιοσημείωτη συνεισφορά στον μοντερνισμό της Καλιφόρνιας.
Η Grossman ήταν καθηγήτρια στο UCLA στο Furniture Design μεταξύ του 1957 και 1963.
➤ Το νέο αεροδρόμιο του Πεκίνου - Στούντιο Zaha Hadid Architects
➤ Florence Knoll - Η πρωτοπόρος στον τομέα της εσωτερικής διακόσμησης, που καταπολέμησε τα στερεότυπα του διακοσμητή.
➤ Nika Zupanc
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου