Semir Zeki - Ο πρωτοπόρος της νευροαισθητικής

ΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΚΑΙ Η ΔΥΣΤΥΧΙΑ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΑΓΑΠΗ, ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣ

Ο εγκέφαλος είναι ένας εξελικτικός θρίαμβος της νευρωνικής μηχανικής. Η ικανότητά του να αναζητά τη γνώση και να σχηματίζει γενικές έννοιες είναι απεριόριστη. Στην παρούσα καινοτόμο μελέτη ο Σεμίρ Ζέκι διερευνά τους τρομερά εκλεπτυσμένους και αποτελεσματικούς μηχανισμούς που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για να αναλύει τα προϊόντα του σε δημιουργικά πεδία, και ανακαλύπτει αν το πολύπλοκο αυτό σύστημα προσφέρει διαφορετικές απαντήσεις στην επίλυση προβλημάτων σε ανόμοιους τομείς.

Το Μεγαλείο και η Δυστυχία του Εγκεφάλου, τίτλος που προέρχεται από μυθιστόρημα του Μπαλζάκ με παρόμοιο τίτλο, αναδιφά τις καθοριστικές λειτουργίες του εγκεφάλου για τη απόκτηση γνώσεων και τη δημιουργία εννοιών για τον κόσμο. Ενώ οι λειτουργίες αυτές έχουν τεκμηριωθεί λεπτομερέστερα στους παραδοσιακούς τομείς της νευροβιολογίας -φυσιολογία, ανατομία, βιοχημεία, φαρμακολογία, μαθηματικά και επιστήμη των υπολογιστών, για να μην αναφέρω πολλούς- ο Ζέκι πηγαίνει πέρα από τομείς αυτούς για να εξετάσει επιστημονικά τα προϊόντα του εγκεφάλου στη λογοτεχνία, τη μουσική, την τέχνη και σε άλλα πεδία. Με τη μελέτη των πεδίων αυτών, ο Ζέκι αποδεικνύει ότι είναι δυνατόν να βγάλουμε σημαντικά συμπεράσματα για τη λειτουργία του εγκεφάλου και τις συνηθισμένες διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σε αυτόν. Εξετάζει, επίσης, το βαρύ τίμημα που πρέπει να πληρωθεί σε ό,τι αφορά την ανθρώπινη ευτυχία, τίμημα που συνοδεύει την εξαιρετική ικανότητα του εγκεφάλου και δείχνει με ποιον τρόπο η δυστυχία είναι δυνατόν, τελικά, να μετατραπεί σε πλεονέκτημα, λόγω του στενού δεσμού της με τη δημιουργικότητα.

Ο Σεμίρ Ζέκι είναι οπτικός νευροβιολόγος στο Τμήμα Γνωσιακής Νευρολογίας στο Πανεπιστημιακό Κολλέγιο του Λονδίνου. Ο Ζέκι πρωτοπόρησε στην έρευνα του οπτικού εγκεφάλου των πρωτευόντων και επεξέτεινε την έρευνά του στο πώς δημιουργούνται συγκινησιακές καταστάσεις από οπτικά σήματα εισόδου. Έχει πάρα πολλές δημοσιεύσεις στον τομέα αυτό, συμπεριλαμβανομένων των βιβλίων "Εσωτερική Όραση: Μια εξερεύνηση της Τέχνης και του Εγκεφάλου" (1999) και "A Vision of the Brain" (Wiley-Blackwell, 1993) και, μαζί με τον απελθόντα Γάλλο ζωγράφο Balthus, το "La Quete de l'essentiel" (1995).

«Το βιβλίο αυτό δεν είναι για το τι αποκαλύπτει η νευροεπιστήμη περί του έρωτα και της τέχνης, αλλά για το τι αποκαλύπτει ο έρωτας και η τέχνη περί του εγκεφάλου. Το βιβλίο αυτό αποκαλύπτει τη στενή σχέση μεταξύ των βασικών λειτουργιών του εγκεφάλου και των ανώτερων βιωμάτων του ανθρώπου» (Κρις Φριθ, University College London και συγγραφέας του Making up the Mind)

«Οι Επιστήμες του Εγκεφάλου δίνουν τη μεγάλη υπόσχεση να γίνουν η φυσική γέφυρα μεταξύ των επιστημών (sciences), που μελετούν τη φύση της ζωής και το σύμπαν, και των ανθρωπιστικών σπουδών, που μελετούν για τη φύση της ανθρώπινης ύπαρξης. Κανείς δεν βρίσκεται σε καλύτερη θέση να γεφυρώσει τον διαχωρισμό αυτόν από τον Σεμίρ Ζέκι. Ο Ζέκι κατόρθωσε να δείξει με ποιον τρόπο μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο στο αξιόλογο αυτό βιβλίο, "Το Μεγαλείο και η Δυστυχία του Εγκεφάλου"» (Έρικ Καντέλ, University Professon and Kavli Professor, Director of Kavli Institute for Brain Sciences, Columbia University, and Senior Investigator, Howard Hughes Medical Institute, Νόμπελ Ιατρικής 2000)