Σ' αυτό το βιβλίο συγκεντρώσαμε και δημοσιεύουμε ένα κείμενο και δυο συνεντεύξεις του Νόαμ Τσόμσκυ, τα οποία καλύπτοντας χρονικό εύρος τριάντα χρόνων, δείχνουν τη σταθερή προσήλωση του πασίγνωστου και στην Ελλάδα αμερικάνου ριζοσπάστη στις αναρχικές ιδέες.
Αυτό ακόμη και σήμερα τρομάζει τους εγχώριους "αμφισβητίες", κι έτσι φροντίζουν επιμελώς να αποκρύπτουν την πολιτική ένταξη του Τσόμσκυ και μιλούν αορίστως για έναν διανοούμενο της αριστεράς από το Νέο Κόσμο.
Το βασικό κείμενο περιλαμβάνεται στο βιβλίο του Τσόμσκυ "For Reasons of State" που κυκλοφόρησε το 1970, η συνέντευξη για την επικαιρότητα του αναρχισμού στη συλλογή συνεντεύξεων "Radical Priorities" που κυκλοφόρησε το 1984 σε επιμέλεια C. P. Otero, και η πλέον πρόσφατη για τα γεγονότα στο Σηάτλ, δόθηκε στον David Barsamian και δημοσιεύτηκε στο αμερικάνικο περιοδικό "The Nation" τον Απρίλη του 2000.
Η δημοσίευσή τους πιστεύουμε ότι συμβάλλει όχι μόνο στην πληρέστερη γνώση των απόψεων του Τσόμσκυ, αλλά και στην κατανόηση και διάδοση ιδεών που στην Ελλάδα συνεχίζουν ακόμη να εμπίπτουν στην κατηγορία του "ακατονόμαστου"
Η πτώση του τείχους του Βερολίνου υπήρξε ένα γεγονός μεγάλης σημασίας και σίγουρα άλλαξε το γεωπολιτικό πλαίσιο, αλλά όχι με τον τρόπο που θεωρείται συνήθως.
Όσα συνέβησαν στις 11 Σεπτεμβρίου αντιπροσωπεύουν ένα απολύτως νέο γεγονός για τον κόσμο. Όχι τόσο εξαιτίας του χαρακτήρα τους αλλά εξαιτίας του στόχου τους.
Είναι η πρώτη φορά από τον πόλεμο του 1812 που το εθνικό έδαφος των ΗΠΑ δέχεται επίθεση ή έστω και μόνον απειλείται.
Πολλοί σχολιαστές βρήκαν μιαν αναλογία με το Περλ Χάρμπορ, αλλά είναι μια σύγκριση παραπλανητική. Στις 7 Δεκεμβρίου του 1941, δέχτηκαν επίθεση οι αμερικανικές στρατιωτικές βάσεις σε δύο αποικίες και όχι το εθνικό έδαφος, το οποίο ούτε καν απειλήθηκε ποτέ.
Ο Νόαμ Τσόμσκι αναστοχάζεται γύρω από τη σύγχρονη κοινωνία, αλλά και την Ιστορία, καθώς και τους παράγοντες που καθορίζουν την εξωτερική πολιτική κάθε χώρας. Αναδεικνύει τα σύγχρονα προβλήματα κατανομής πλούτου, αποκαλύπτει τις αδικίες που προκαλεί ο καπιταλισμός όταν αποσπά πόρους από τους μη κατέχοντες και τους αποδίδει στους ήδη έχοντες.
Αποκαλύπτει τους τρόπους με τους οποίους το σύστημα φροντίζει να αποπροσανατολίζει τους πολίτες. Το πώς ανάγει σε κύριο τις διαφορές ανάμεσα σε κείνους που έχουν απασχόληση και σ' αυτούς που είναι άνεργοι, ανάμεσα στους λευκούς και στους μαύρους, στους ντόπιους και στους ξένους.
Πιστεύει ότι χρειάζεται να αντιληφθούν τα μεσαία στρώματα, στα οποία απευθύνεται ο νεοφιλελευθερισμός, ότι το μέλλον τους δεν απειλείται από αποδέκτες κοινωνικών βοηθημάτων, τους μετανάστες, τους πρόσφυγες και τους άστεγους, αλλά από τις πολυεθνικές εταιρείες και ιδιαίτερα από το τυχοδιωκτικό χρηματιστικό κεφάλαιο.
Ο Ν. Τσόμσκι αποκαλύπτει την υποκρισία των δυνάμεων του νεοσυντηρητισμού. Φωνασκούν για μικρό κράτος, ενώ στην πραγματικότητα οι ίδιες ειναι κρατικοδίαιτες. Όλο και περισσότερα τμήματα του μεγάλου κεφαλαίου ζουν από κρατικές επιδοτήσεις, ενώ τα κέρδη είναι ιδιωτικά σύμφωνα με το σύνθημα: «Πάρε από αυτούς που τα χρειάζονται και δωσ' τα σ' αυτούς που μπορούν να τα ληστεύουν».
Το γόνιμο έργο του Νόαμ Τσόμσκι τον έχει καταστήσει έναν από τους πιο συχνά μνημονευόμενους δασκάλους στην ιστορία. Είναι ο μοναδικός εν ζωή συγγραφέας που το όνομά του αναφέρεται σε σχετικό κατάλογο όπου περιλαμβάνονται άνθρωποι του πνεύματος όπως ο Πλάτωνας, ο Σαίξπηρ και ο Φρόυντ.
Παρ' όλα αυτά, μέχρι σήμερα δεν είχε δημοσιευτεί κανένα βιβλίο με τις απόψεις του Τσόμσκι για την μόρφωση. Στο Εκπαίδευση χωρίς ελευθερία και κρίση, ο Νόαμ Τσόμσκι παρουσιάζει μια ευρύτερη αντίληψη για τις εκπαιδευτικές μας ανάγκες. Επισημαίνει τη σημασία μιας αλλαγής του ρόλου του σημερινού σχολείου και διευρύνει τον ορίζοντα της αντίληψής μας, παρουσιάζοντας ένα νέο μοντέλο για τη δημόσια εκπαίδευση που θα διαμορφώνει πολίτες.
Ο Τσόμσκι εστιάζει την προσοχή του σε μια σειρά ζητημάτων όπως οι παγκόσμιες τεχνολογικές αλλαγές, η κυριαρχία των ΜΜΕ και ο δημοκρατικός ρόλος των σχολείων και της ανώτατης εκπαίδευσης.
Μια πραγματικά δημοκρατική κοινωνία, όπως υποστηρίζει, δεν μπορεί να υπάρξει σ' έναν κόσμο που αλλάζει πολύ γρήγορα, παρά μόνο αν αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που προσεγγίζουμε τη μόρφωση, τόσο την τυπική όσο και την ουσιαστική. Η κριτική που ασκεί ο Τσόμσκι στον τρόπο με τον οποίο το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα «παραμορφώνει» τις αντιλήψεις των μαθητών, αλλά και οι προτάσεις για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν, αποτελούν ένα ουσιώδες ανάγνωσμα για τους καθηγητές, τους γονείς, το διοικητικό προσωπικό των σχολείων, τους ακτιβιστές και οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για το μέλλον.
Για τουλάχιστον έναν αιώνα οι ΗΠΑ ακολουθούν ιμπεριαλιστική στρατηγική με στόχο την κυριαρχία στην υφήλιο. Οι ηγέτες της χώρας αυτής έχουν αποδείξει - όπως συνέβη κατά την κρίση της Κούβας το 1962 - ότι είναι πρόθυμοι να πραγματοποιήσουν αυτό το όνειρο χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες. Η κυβέρνηση Μπους εντείνει τώρα αυτή την προσπάθεια, οδηγώντας τον κόσμο στα άκρα και θέτοντας εκ των πραγμάτων το δίλημμα «ηγεμονία ή επιβίωση».
Στο βιβλίο αυτό ο Νόαμ Τσόμσκυ εξετάζει πώς φτάσαμε σ' αυτό το σημείο, ποιους κινδύνους διατρέχουμε και για ποιο λόγο η ηγεσία των ΗΠΑ δεν διστάζει να θέσει σε κίνδυνο το μέλλον του ανθρώπινου είδους.
Με τη συνηθισμένη αφοπλιστική λογική του ο Τσόμσκυ αναλύει τις μεθόδους που ακολουθεί η αμερικανική κυβέρνηση προκειμένου να επιτύχει πάση θυσία την παγκόσμια ηγεμονία: Οι μονομερείς ενέργειες, η υπονόμευση των διεθνών θεσμών, η κρατική τρομοκρατία, η στρατιωτικοποίηση του διαστήματος, καθώς και η συστηματική προπαγάνδα χρησιμοποιούνται για να επιβάλει τη θέλησή της η μοναδική υπερδύναμη.
Στη σημερινή εποχή, αποφαίνεται ο Τσόμσκυ, η αυτοκρατορία οδηγεί στην καταστροφή. Με ξεκάθαρη επιχειρηματολογία, τεκμηριωμένη από πλήθος πηγών και μαρτυριών, το βιβλίο αυτό αποτελεί φιλόδοξο και εμπεριστατωμένο έργο ενός κορυφαίου πολιτικού στοχαστή του καιρού μας.
Μια διεισδυτική ματιά σε θέματα παγκοσμίου ενδιαφέροντος από τον συγγραφέα που οι New York Times αποκάλεσαν «ο σπουδαιότερος, κατά πάσα πιθανότητα, εν ζωή διανοούμενος».
Αποσπάσματα από τις συνεντεύξεις του βιβλίου: «Ο Αριστοτέλης θεωρούσε δεδομένο ότι η δημοκρατία πρέπει να είναι πλήρως συμμετοχική (με μερικές αξιοσημείωτες εξαιρέσεις, τις γυναίκες και τους σκλάβους ας πούμε) και ότι πρέπει να αποβλέπει στο κοινό καλό. Για να το πετύχει, οφείλει να εξασφαλίζει σχετική ισότητα, "λελογισμένη και επαρκή ιδιοκτησία" και "διαρκή ευημερία" για τον καθένα».
«Ο James Madison πίστευε ότι ο πρωταρχικός σκοπός της κυβέρνησης είναι "να προστατέψει τη μειονότητα των βαθύπλουτων εναντίον της πλειοψηφίας", όπως αρεσκόταν να το θέτει ο συνάδελφός του John Jay: "εκείνοι στους οποίους ανήκει η χώρα, οφείλουν να τη κυβερνούν"».
«Οι συζητήσεις περί μορατόριουμ χρεών δεν είναι στην ουσία το κύριο θέμα. Αν οι πλούσιοι της Βραζιλίας δεν είχαν αφεθεί ανεξέλεγκτοι, η Βραζιλία δεν θα είχε εξαρχής χρέος. Ας δώσουν πίσω τα λεφτά αυτοί που τα δανείστηκαν. Κανενός άλλου δεν είναι το πρόβλημα»
Αποτυχημένα κράτη, γράφει ο Τσόμσκυ, είναι εκείνα που χαρακτηρίζονται από «αδυναμία να προστατεύσουν τους πολίτες τους από τη βία, ίσως ακόμη και από την καταστροφή», και τα οποία «αδιαφορούν για το διεθνές δίκαιο ή για την εγχώρια νομοθεσία». Μπορεί να έχουν δημοκρατική μορφή, σημειώνει, αλλά πάσχουν από σοβαρό έλλειμμα δημοκρατίας, καθώς οι τυπικά δημοκρατικοί θεσμοί τους στερούνται ουσίας και περιεχομένου.
Διερευνώντας τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στην εξωτερική όσο και στην εσωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ο Τσόμσκυ αποκαλύπτει τα σχέδια της Ουάσινγκτον να στρατιωτικοποιήσει ακόμη περισσότερο τον πλανήτη, αυξάνοντας τον κίνδυνο ενός πυρηνικού πολέμου· αποτιμά τις επικίνδυνες συνέπειες της κατοχής του Ιράκ, η οποία έχει προκαλέσει την οργή όλου του κόσμου κατά των ΗΠΑ· τεκμηριώνει την αυτοεξαίρεση της Ουάσινγκτον από τους διεθνείς κανονισμούς, όπως ο Καταστατικός Χάρτης του ΟΗΕ και οι Συνθήκες της Γενεύης, που αποτελούν τα θεμέλια του σύγχρονου διεθνούς δικαίου, καθώς και από το Πρωτόκολλο του Κιότο· και εξετάζει πως το εκλογικό σύστημα στις ΗΠΑ είναι σχεδιασμένο με τρόπο ώστε να αποκλείει τις εναλλακτικές πολιτικές λύσεις, αναιρώντας έτσι την ουσία της δημοκρατίας.
Από τους εξέχοντες πολιτικούς χαρτογράφους της εποχής μας, ο Νόαμ Τσόμσκι σχεδιάζει το χάρτη της αναδυόμενης παγκόσμιας οικονομικής τάξης.
Στις συνεντεύξεις αυτές, ο γνωστός στοχαστής δίνει σαφές περίγραμμα των απόψεών του πάνω σ' ένα ευρύ φάσμα θεμάτων άμεσου ενδιαφέροντος, στα οποία περιλαμβάνονται τα εξής:
Ελεύθερο εμπόριο και διεθνές κεφάλαιο, υπερθέρμανση του πλανήτη, υγειονομική περίθαλψη, φασισμός και η δομή των μεγάλων εταιριών, Κίνα: εμπόρια και ανθρώπινα δικαιώματα, σύγκριση ανάμεσα στο Τσιάπας και το Νότιο Κεντρικό Λος Άντζελες, έλεγχος οπλοκατοχής και θανατική ποινή, η υποβάθμιση του ρόλου των διανοούμενων, δημοκρατικό έλλειμμα, πληροφορική και «Λεωφόροι πληροφοριών».
Σε μια δημοκρατία που λειτουργεί σωστά υπάρχουν τάξεις πολιτών. Υπάρχει πρώτ’ απ’ όλα η τάξη των πολιτών που πρέπει να συμμετέχουν ενεργητικά στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων. Αυτή είναι η ειδικευμένη τάξη. Είναι οι άνθρωποι που αναλύουν, εκτελούν, παίρνουν αποφάσεις και διαχειρίζονται τα πράγματα στα πολιτικά, οικονομικά, και ιδεολογικά συστήματα.
Αυτό είναι μόνο ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού. Φυσικά οποιοσδήποτε προτείνει αυτές τις ιδέες πάντα είναι μέλος μιας μικρής ομάδας, και μιλά για το τι θα έπρεπε να κάνουν για τους άλλους... αυτούς έξω από αυτή τη μικρή ομάδα, την μεγάλη πλειονότητα του πληθυσμού, «το κοπάδι που τα έχει χαμένα» όπως έλεγε ο Λίπμαν. Πρέπει να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας από «το ποδοπάτημα και το βρυχηθμό του ζαλισμένου κοπαδιού»... Σε κείνο που επί των ημερών μας αποκλήθηκε ολοκληρωτικό κράτος ή στρατιωτικό κράτος αυτό είναι εύκολο. Απλώς κρατάτε ένα ρόπαλο πάνω από τα κεφάλια τους και αν παρεκκλίνουν το κοπανάτε στο κεφάλι.
Αλλά καθώς η κοινωνία γίνεται όλο και πιο ελεύθερη και δημοκρατική, χάνετε αυτή την ικανότητα. Συνεπώς, πρέπει να στραφείτε στις τεχνικές της προπαγάνδας. Η λογική είναι σαφής. Η προπαγάνδα είναι για τη δημοκρατία ό,τι το ρόπαλο σε ένα ολοκληρωτικό κράτος. Κρατάτε στα χέρια σας ένα βιβλίο που μέσα από μια συλλογή δοκιμίων εκθέτει, τεκμηριωμένα και βάσει συγκεκριμένων και σύγχρονων παραδειγμάτων, πώς τα μυστικά και τα ψέματα της Νέας Τάξης κρατούν σε συντεταγμένη πορεία το «ζαλισμένο κοπάδι» στις σύγχρονες, αναπτυγμένες δημοκρατίες της Δύσης.
Ο Νόαμ Τσόμσκι, ο «πυρπολητής των παραδεδεγμένων αληθειών» όπως τον έχουν ονομάσει οι New York Times, είναι ανυποχώρητος πολέμιος της πολιτικής υποκρισίας, της κρατικής βαρβαρότητας και της κατάχρησης της εξουσίας.
Το βιβλίο «Ο Νόμος της Δύναμης στην Παγκόσμια Τάξη» είναι αποτέλεσμα των ακάματων προσπαθειών του να εκτιμήσει τις υπερδυνάμεις του κόσμου σύμφωνα με τα δικά τους μέτρα και σταθμά και να τις καταστήσει υπεύθυνες για τις πράξεις που διαπράττουν στο όνομα των λαών τους.
Οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους υποβάλλονται σε εξονυχιστική έρευνα για τις πολυπληθείς και κραυγαλέες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου που ισχυρίζονται ότι υποστηρίζουν.
Αναλύοντας την εκστρατεία των ΗΠΑ εναντίον του Ιράκ, την επέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο, την αμερικανική υποστήριξη σ' ένα καθεστώς τρόμου στο Ανατολικό Τιμόρ και την πολιτική κρίση στην Κολομβία, ο Τσόμσκι υποβάλλει τη ρητορική της δυτικής εξωτερικής πολιτικής σε βαθιά εξέταση, για να αποκαλύψει τα ύπουλα συμφέροντα που κρύβονται πίσω από ανυπόφορες πράξεις, όπως είναι οι οικονομικές κυρώσεις που παραλύουν μια χώρα και τα «χειρουργικά» στρατιωτικά πλήγματα.
Το «Μοιραίο Τρίγωνο» είναι ίσως το πιο φιλόδοξο βιβλίο που έχει αποπειραθεί ποτέ να γράψει κανείς για τη σύγκρουση μεταξύ σιωνισμού και Παλαιστινίων ιδωμένη από τη σκοπιά της ουσιαστικής εμπλοκής των ΗΠΑ.
Πρόκειται για ένα βιβλίο που προβαίνει με πείσμα κι επιμονή σε μια αποκαλυπτική περιγραφή της ανθρώπινης διαφθοράς, της απληστίας και της πνευματικής ανεντιμότητας.
Όπως, επίσης, πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό βιβλίο, που θα πρέπει να διαβάσει όποιος ενδιαφέρεται για τη δημόσια ζωή.
"Μια από τις βασικές αρχές της νέας εποχής είναι ότι η εθνική κυριαρχία μπορεί πλέον να αγνοηθεί προς όφελος της υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων...
Η διακηρυσσόμενη αρχή έχει ή θα είχε τουλάχιστον αξία, αν ο τρόπος με τον οποίον υποστηρίζεται επέτρεπε στους νουνεχείς αυτού του κόσμου να την πάρουν στα σοβαρά...
Η ανυπόστατη αξίωση της Ινδονησίας για εθνική κυριαρχία στο Ανατολικό Τιμόρ έγινε δεκτή από τα πεφωτισμένα κράτη με τη δέουσα προσοχή και τον απαιτούμενο σεβασμό, σύμφωνα με τις επιχειρησιακές τους αρχές. Επέμειναν ότι η ευθύνη για την ασφάλεια της περιοχής έπρεπε να περιέλθει στις στρατιωτικές δυνάμεις της Ινδονησίας, τη στιγμή ακριβώς που αυτές διεξήγαγαν άλλη μια επιχείρηση τρόμου.
Όσο για το Κοσσυφοπέδιο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους απαιτούν να παραμείνει υπό σερβική κυριαρχία. Αλλά, τα κυριαρχικά δικαιώματα, που το ΝΑΤΟ επιμένει ότι έχει η Σερβία, "εμφανίζονται ασθενέστερα" του ισχυρισμού του ότι υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίθετα, στο Ανατολικό Τιμόρ, τα ανύπαρκτα κυριαρχικά δικαιώματα της Ινδονησίας "εμφανίζονται ισχυρότερα" κάθε ενδιαφέροντος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία οι ηγέτες του ΝΑΤΟ κατάφωρα παραβιάζουν.
Η διακηρυσσόμενη αρχή έχει ή θα είχε τουλάχιστον αξία, αν ο τρόπος με τον οποίον υποστηρίζεται επέτρεπε στους νουνεχείς αυτού του κόσμου να την πάρουν στα σοβαρά...
Η ανυπόστατη αξίωση της Ινδονησίας για εθνική κυριαρχία στο Ανατολικό Τιμόρ έγινε δεκτή από τα πεφωτισμένα κράτη με τη δέουσα προσοχή και τον απαιτούμενο σεβασμό, σύμφωνα με τις επιχειρησιακές τους αρχές. Επέμειναν ότι η ευθύνη για την ασφάλεια της περιοχής έπρεπε να περιέλθει στις στρατιωτικές δυνάμεις της Ινδονησίας, τη στιγμή ακριβώς που αυτές διεξήγαγαν άλλη μια επιχείρηση τρόμου.
Όσο για το Κοσσυφοπέδιο, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους απαιτούν να παραμείνει υπό σερβική κυριαρχία. Αλλά, τα κυριαρχικά δικαιώματα, που το ΝΑΤΟ επιμένει ότι έχει η Σερβία, "εμφανίζονται ασθενέστερα" του ισχυρισμού του ότι υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αντίθετα, στο Ανατολικό Τιμόρ, τα ανύπαρκτα κυριαρχικά δικαιώματα της Ινδονησίας "εμφανίζονται ισχυρότερα" κάθε ενδιαφέροντος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τα οποία οι ηγέτες του ΝΑΤΟ κατάφωρα παραβιάζουν.
Η νέα εποχή είναι πραγματικά εντυπωσιακή".
«Το κεντρικό -και όχι πολύ εντυπωσιακό- συμπέρασμα που αναδεικνύεται από τα ντοκουμέντα και τα ιστορικά αρχεία είναι ότι η διεθνής πολιτική και η πολιτική ασφαλείας των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν τις ρίζες τους στη δομή της εξουσίας στην εγχώρια κοινωνία, έχουν ως πρωταρχικό στόχο τη διαφύλαξη αυτού που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε "πέμπτη ελευθερία", της οποίας το ωμό, αλλά πραγματικά ακριβές νόημα δεν είναι άλλο από την ελευθερία της καταλήστευσης, εκμετάλλευσης και κυριαρχίας, την ελευθερία ανάληψης οποιασδήποτε δράσης ώστε το υπάρχον προνόμιο να προστατεύεται και να προάγεται.
Αυτή η καθοδηγητική αρχή παραβλέφθηκε, όταν ο Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ ανήγγειλε τις Τέσσερις Ελευθερίες, τις οποίες θα στήριζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στη σύγκρουση με το φασισμό: ελευθερία λόγου, ελευθερία θρησκευτικής λατρείας, ελευθερία από την ένδεια και ελευθερία από το φόβο».
Τί βρίσκεται πίσω από την υπόθεση Ιράν - Κόντρας; Τί σηματοδοτεί η αποκάλυψή της για την αμερικάνικη πολιτική; Ποιές δυνάμεις διαμορφώνουν μια εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ βασισμένη στη ληστεία και την εκμετάλλευση και πώς συμμορφώνονται τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αποκρύπτοντας τα γεγονότα αυτής της «κουλτούρας της τρομοκρατίας»;
Σ' αυτό το βιβλίο, ο Νόαμ Τσόμσκι εξετάζει τα παραπάνω και άλλα παρόμοια ερωτήματα, παρέχοντας μια καυστική κριτική της πολιτικής κουλτούρας των ΗΠΑ. Αλλά το μήνυμά του είναι μήνυμα ελπίδας: Μια υπενθύμιση ότι η αντίσταση είναι δυνατή και ότι «οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στην κρατική βία δεν είναι ανούσια επιτεύγματα αυτών που έχουν καταβάλει προσπάθειες και έχουν πάρει την πρωτοβουλία να δεσμευτούν σ' ένα σοβαρό έργο για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη, σε μια κοινωνία που προσφέρει περιορισμένα μέσα για τέτοια εγχειρήματα».
Γράφοντας για τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς ο Νόαμ Τσόμσκι θέτει ορισμένα καίρια ερωτήματα για τον Νέο Ανθρωπισμό: τι ακριβώς τον καθοδηγεί; Το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον ή τα συμφέροντα των μεγάλων; Η προσφυγή στη βία έγινε όντως εν ονόματι των αρχών και των αξιών; Ή μήπως γίναμε, για μια φορά ακόμη, μάρτυρες επιλογών ιδιοτελών αλλά και τόσο οικείων;
Με τη βαθιά γνώση της ιστορίας -και με διεισδυτική επιχειρηματολογία ως προς τη συνάφεια της με τη «νέα εποχή»- ο Τσόμσκι καταρρίπτει έναν προς έναν τους ρητορικούς ισχυρισμούς πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της μάχονται για έναν κόσμο, όπου οι υπεύθυνοι για τις εθνικές εκκαθαρίσεις δεν θα έχουν πια πού να κρυφτούν.
Με το μοναδικό ρωμαλέο ύφος του, ο συγγραφέας εξετάζει διεξοδικά πολλά από αυτά τα γεγονότα που «δεν είναι πρέπον» να θίγονται. Από το ότι οι κυβερνήσεις είχαν επίγνωση πως οι βομβαρδισμοί θα κλιμάκωναν τις σερβικές θηριωδίες μέχρι το ότι για χάρη του πολέμου πήγαν χαμένες πάμπολλες ευκαιρίες διπλωματικής επίλυσης του ζητήματος. Είναι δε τόσα πολλά αυτά τα γεγονότα, ώστε να δικαιολογούν ολόκληρο κεφάλαιο υπό τον τίτλο: «Το σύνδρομο της άρνησης». Δοκιμασίες απαραίτητες ώστε να μην διασαλεύεται η επίσημη εκδοχή της πραγματικότητας.
Το "Αμερικανική ισχύς και νέοι μανδαρίνοι" είναι το πρώτο πολιτικό βιβλίο του Τσόμσκυ και μια από τις πλέον πειστικές και δυναμικές διακηρύξεις κατά του αμερικανικού πολέμου στο Βιετνάμ.
Πρόκειται για γνήσια προσέγγιση που συνδυάζει μια οξυδερκή, βασισμένη σε γεγονότα, κριτική της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής με μια έντονη αίσθηση ηθικής οργής κατά της παραπλάνησης και της υποκρισίας που χρησιμοποιείται για την υπεράσπιση αυτής της πολιτικής στο εσωτερικό μέτωπο.
Καθώς βαθαίνουν οι εμπλοκές της Αμερικής στο εξωτερικό, η διεισδυτική ματιά του Τσόμσκυ αποτελεί μια φρονιματίζουσα και απαραίτητη υπενθύμιση των κινδύνων της αυτοκρατορικής διπλωματίας και μια ανανέωση της επίκλησης για ανεξάρτητη ανάλυση του ρόλου της Αμερικής στον κόσμο.
«Το κεντρικό -και όχι πολύ εντυπωσιακό- συμπέρασμα που αναδεικνύεται από τα ντοκουμέντα και τα ιστορικά αρχεία είναι ότι η διεθνής πολιτική και η πολιτική ασφαλείας των ΗΠΑ, οι οποίες έχουν τις ρίζες τους στη δομή της εξουσίας στην εγχώρια κοινωνία, έχουν ως πρωταρχικό στόχο τη διαφύλαξη αυτού που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε "πέμπτη ελευθερία", της οποίας το ωμό, αλλά πραγματικά ακριβές νόημα δεν είναι άλλο από την ελευθερία της καταλήστευσης, εκμετάλλευσης και κυριαρχίας, την ελευθερία ανάληψης οποιασδήποτε δράσης ώστε το υπάρχον προνόμιο να προστατεύεται και να προάγεται.
Αυτή η καθοδηγητική αρχή παραβλέφθηκε, όταν ο Φράνκλιν Ντελάνο Ρούσβελτ ανήγγειλε τις Τέσσερις Ελευθερίες, τις οποίες θα στήριζαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους στη σύγκρουση με το φασισμό: ελευθερία λόγου, ελευθερία θρησκευτικής λατρείας, ελευθερία από την ένδεια και ελευθερία από το φόβο».
Τί βρίσκεται πίσω από την υπόθεση Ιράν - Κόντρας; Τί σηματοδοτεί η αποκάλυψή της για την αμερικάνικη πολιτική; Ποιές δυνάμεις διαμορφώνουν μια εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ βασισμένη στη ληστεία και την εκμετάλλευση και πώς συμμορφώνονται τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αποκρύπτοντας τα γεγονότα αυτής της «κουλτούρας της τρομοκρατίας»;
Σ' αυτό το βιβλίο, ο Νόαμ Τσόμσκι εξετάζει τα παραπάνω και άλλα παρόμοια ερωτήματα, παρέχοντας μια καυστική κριτική της πολιτικής κουλτούρας των ΗΠΑ. Αλλά το μήνυμά του είναι μήνυμα ελπίδας: Μια υπενθύμιση ότι η αντίσταση είναι δυνατή και ότι «οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στην κρατική βία δεν είναι ανούσια επιτεύγματα αυτών που έχουν καταβάλει προσπάθειες και έχουν πάρει την πρωτοβουλία να δεσμευτούν σ' ένα σοβαρό έργο για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τη δικαιοσύνη, σε μια κοινωνία που προσφέρει περιορισμένα μέσα για τέτοια εγχειρήματα».
Γράφοντας για τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς ο Νόαμ Τσόμσκι θέτει ορισμένα καίρια ερωτήματα για τον Νέο Ανθρωπισμό: τι ακριβώς τον καθοδηγεί; Το ανθρωπιστικό ενδιαφέρον ή τα συμφέροντα των μεγάλων; Η προσφυγή στη βία έγινε όντως εν ονόματι των αρχών και των αξιών; Ή μήπως γίναμε, για μια φορά ακόμη, μάρτυρες επιλογών ιδιοτελών αλλά και τόσο οικείων;
Με τη βαθιά γνώση της ιστορίας -και με διεισδυτική επιχειρηματολογία ως προς τη συνάφεια της με τη «νέα εποχή»- ο Τσόμσκι καταρρίπτει έναν προς έναν τους ρητορικούς ισχυρισμούς πως οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της μάχονται για έναν κόσμο, όπου οι υπεύθυνοι για τις εθνικές εκκαθαρίσεις δεν θα έχουν πια πού να κρυφτούν.
Με το μοναδικό ρωμαλέο ύφος του, ο συγγραφέας εξετάζει διεξοδικά πολλά από αυτά τα γεγονότα που «δεν είναι πρέπον» να θίγονται. Από το ότι οι κυβερνήσεις είχαν επίγνωση πως οι βομβαρδισμοί θα κλιμάκωναν τις σερβικές θηριωδίες μέχρι το ότι για χάρη του πολέμου πήγαν χαμένες πάμπολλες ευκαιρίες διπλωματικής επίλυσης του ζητήματος. Είναι δε τόσα πολλά αυτά τα γεγονότα, ώστε να δικαιολογούν ολόκληρο κεφάλαιο υπό τον τίτλο: «Το σύνδρομο της άρνησης». Δοκιμασίες απαραίτητες ώστε να μην διασαλεύεται η επίσημη εκδοχή της πραγματικότητας.
Το "Αμερικανική ισχύς και νέοι μανδαρίνοι" είναι το πρώτο πολιτικό βιβλίο του Τσόμσκυ και μια από τις πλέον πειστικές και δυναμικές διακηρύξεις κατά του αμερικανικού πολέμου στο Βιετνάμ.
Πρόκειται για γνήσια προσέγγιση που συνδυάζει μια οξυδερκή, βασισμένη σε γεγονότα, κριτική της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής με μια έντονη αίσθηση ηθικής οργής κατά της παραπλάνησης και της υποκρισίας που χρησιμοποιείται για την υπεράσπιση αυτής της πολιτικής στο εσωτερικό μέτωπο.
Καθώς βαθαίνουν οι εμπλοκές της Αμερικής στο εξωτερικό, η διεισδυτική ματιά του Τσόμσκυ αποτελεί μια φρονιματίζουσα και απαραίτητη υπενθύμιση των κινδύνων της αυτοκρατορικής διπλωματίας και μια ανανέωση της επίκλησης για ανεξάρτητη ανάλυση του ρόλου της Αμερικής στον κόσμο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου